Kış aylarında beslenme

KIŞ AYLARINDA BESLENME
Havaların soğumasıyla birlikte grip, soğuk algınlığı, bronşit üzere pek çok hastalık kendini göstermeye başladı. Bu durumda kış mevsimini sağlıklı geçirmek için bağışıklık sistemini biraz daha güçlendirmek gerekmektedir. Güçlü bir savunma mekanizmasının temelinde ise ehil ve istikrarlı beslenme konum almaktadır.

Antioksidanlar, hücrelerdeki oksitlenmeyi önleyen hususlar olarak nitelendirilirler. Bunu vücuttaki kimi enzimleri artırıp, savunma mekanizmasını daha da güçlendirerek gerçekleştirmektedir. Bu sayede vücut direnci artmakta, böylece enfeksiyonlara yakalanma riski azalmakta, şayet hastalık oluşmuşsa daha kısa vadede atlatılmasını sağlanmaktadır.
Yerküre Sıhhat Örgütü bu periyotta vücut direncindeki azalmaya dikkat çekerek antioksidan tesire sahip olduklarından A, C, E vitaminlerin, selenyum, çinko, magnezyum üzere minerallerin, omega - 3 ve omega - 9 yağ asitlerinin alımını artırmayı önermektedir. Tabi bu öğelerin besinlerden doğal olarak alınması gerekmektedir. Aksi takdirde tabip denetiminde olmadan preparat tasarrufu kansızlık, şiddetli baş ağrısı, sonluluk, saç dökülmesi ve bulantı üzere birçok yan tesire yol açabilmektedir.

Vitamin ve mineraller kış aylarında daha da çokça ehemmiyet kazandığından, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi esnasındaki kayıplar olabildiğince önlenmelidir. Bilhassa C vitamininden güçlü zerzevat ve meyvelerin tüketimine tartı verilmelidir. C vitamini en ziyade kayıp görülen vitaminler arasında olduğun için, C vitamini içeren besinler bıçakla değil elle kesilmeli ve haşlama suyu katiyen dökülmemeli, gerekirse çorbalarda kullanılmalıdır.
Kış mevsiminde güneş yüzünü daha az gösterdiğinden, D vitamini gereksinmesini karşılamakta zahmetler yaşanmaktadır. Bu nedenle havanın güneşli olduğu günlerde 20 dakika kadar güneş ışığından direkt olarak yararlanmaya ve haftada 2 - 3 sefer balık yenilmesine ihtimam gösterilmelidir. Yazın olduğu üzere kışın da kızartma ve kavurma süreçlerinden kaçınmalı; haşlama, ızgara, buğulama, buharda yahut fırında pişirme formülleri tercih edilmelidir.

Yeniden en değerli meselelerden biri de kilo artışıdır. Gündüzlerin kısa gecelerin uzun oluşu, azalan fizikî aktivite ve vücut ısımızın düşmesiyle birlikte metabolizmamız yavaşlamaktadır. Lifli besinlerin tüketiminin de azalması sonucu kabızlık sorunu da kendini göstermektedir. Bu nedenle kış mevsiminin vazgeçilmez yiyeceklerinden kurubaklagillerin (kuru fasulye, nohut, kuru barbunya..), kepekli tahılların (esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna / pirinç / erişte / un) tüketimi arttırılmalıdır. Bu besinler değerli bir güç kaynağı olmakla birlikte B vitaminlerinin değerli bir kaynağıdır.

Sık sık ve azar azar beslenmek yeniden değer taşımaktadır. Böylece bir sonraki öğünde hem yavaş hem de az yemek yenilmesi laf konusu olmaktadır. Kışın, vücut ısı değişikliğine koordinasyon sağlayabilmek ismine harcadığı enerjiyi düşürür. Azalan fizikî aktivite de hesaba katılırsa, kilo almamak için günlük yağ ve şeker tüketimi kısıtlanmalıdır.

Yemekler esasen yağ ile pişirilmektedir. Et, süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağlı tohumların içerisinde de yağ bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; kızartma ve kavurma süreçlerinden kaçınmak, ekmeğe yağ sürmemek, zeytinyağı bile olsa çok ölçüde kullanmamaktır. Sonuçta 1 gram yağ 9 kkal. güç vermektedir. Şeker açısından durumu değerlendirirsek; birtakım şekerler besinlerde doğal olarak bulunurlar (meyvelerdeki fruktoz, sütteki laktoz, tahıllardaki nişasta gibi). Kimileri ise sonradan ek edilirler (çay şekeri ve şeker içeren besinler). Istikrarlı beslenme çerçevesinde şeker muhtaçlığı besinlerden doğal olarak karşılanmaktadır. O halde tatlı tüketiminden kaçınmak, yenildiği takdirde tüketim sıklığına ve ölçüsüne dikkat etmek, lokma ve tulumba üzere ağır tatlılar noktasına; sütlü ve meyveli tatlıları tercih etmek daha sağlıklı olacaktır.

Kış aylarında kilo almaya başlamamızın bir sebebi de, susama hissimizin azalmasıyla gün içinde su içmeyi unutuyor olmamızdır. Günde ortalama 1,5-2 lt su içerek metabolizmamızın yavaşlamasını önlemeliyiz. Unutmamalıyız ki çay, kahve üzere içeceklerden aldığımız likit su bölgesine geçmemektedir. Kuşburnu, ıhlamur, adaçayı, zencefil, rezene, anason, kekik otu üzere bitki çaylarının da yaygın görünen kış hastalıklarına karşı olumlu tesirleri bulunmaktadır.
Tüm bu prensiplere ek olarak kesinlikle egzersiz yapılmalıdır. Yerküre Sıhhat Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir. Bunun dışında; bisiklete binme, dans, aerobik, plates, jimnastik biçimi kalbi çalıştıran sporlar da tutarlı görülmektedir. Haftanın 4 - 5 günü 30 - 45 dakika kadar egzersiz yapılması ehil olacaktır.