Kış bitti! Türkiye, Rusya'dan gaz fiyatında indirim istedi

2020 yılı, doğal gazı ucuzlatacak iki kanalı açtı. BOTAŞ ve Gazprom ortasında yapılan doğal gaz mutabakatına nazaran, taraflar “10 yıl içinde en az 3 yıl aralıkla 2 sefer fiyat revizyonu” talebinde bulunabiliyor. Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği’nin (PETFORM) temsilcilerini kabul etti. Dönmez, Türkiye’nin 1 Ocak 2020 prestijiyle Rusya’dan “gazda indirim talep etme hakkı”nın doğduğunu ve bu talebin Gazprom’a iletildiğini söyledi.

İkincisi, petrol fiyatlarında yaşanan tarihi düşüş. Petrol, 6-9 aylık ortalamalarla gaz alım satım fiyatlarına yansıyor. Petrol, bu ve buna yakın seviyeleri müdafaası durumunda Türkiye’nin gaz ithalat faturası düşecek, gelecek kış “tüketici dostu” gaz fiyatları gündeme gelecek.

Türkiye’de yılda 50 milyar metreküp dolayında doğal gaz kullanılıyor. Türkiye, gaz muhtaçlığının çabucak hemen tamamını ithalat yoluyla karşılıyor. Rusya, İran, Azerbaycan’dan boru sınırları üzerinden gaz alıyor. Başta ABD, Katar, Cezayir olmak üzere değişik ülkelerden de sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)
ithal ediyor.



Türkiye, doğal gaz muhtaçlığının kıymetli bir kısmını Rusya’dan karşılıyor. Rusya’nın, toplam gaz ithalatı içindeki hissesi evvelki yıllarda yüzde 55’e kadar ulaştı. Son birkaç yıldır düşüyor. 2019 yılında yüzde 33 seviyesine kadar geriledi.

İNDİRİM HAKKI

BOTAŞ ile Rus Gazprom ortasında uzun devirli, petrol ve türevlerine bağlı doğal gaz alım satım mukaveleleri bulunuyor. Kontrat, gerek alıcıya gerekse de satıcıya gaz fiyatlarında revizyon talebinde bulunma hakkı tanıyor. Mukavele uyarınca taraflar 10 yıl içinde en az 3 yıl aralıkla 2 defa fiyat revizyonu talebinde bulunabiliyor.

Pekala, Türkiye için bu hak doğdu mu? Evet, doğdu. Güç Bakanı Fatih Dönmez, kısa mühlet evvel Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği’nin (PETFORM) temsilcilerini kabul etti. Görüşmede, doğal gaz fiyatları da konuşuldu.

Bakan Dönmez, Türkiye’nin 1 Ocak 2020 prestijiyle Rusya’dan “gazda indirim talep etme hakkı”nın doğduğunu ve bu talebin Gazprom’a iletildiğini söyledi.

Anımsatmakta fayda. Bulgaristan, Rus Gazprom’dan yüzde 40 indirim aldı. Türkiye de global ölçekte genel olarak güç, özelde de gaz fiyatlarının düştüğü bir ortamda tatmin edici seviyede indirim bekliyor. Oran, müzakereler sonunda aşikâr olacak. Bölüm uzmanları, indirime kesin gözüyle bakıyor.



İkincisi, petrol fiyatlarında yaşanan tarihi düşüş. Brent petrol, Çin’den yayılan ölümcül koronavirüs salgınının da tesiriyle 30 doların altına kadar indi. Sonra bir ölçü toparladı. Hala, 36 dolardan süreç görüyor.

Petrol, 6-9 aylık ortalamalarla gaz alım satım fiyatlarına yansıyor. Petrol, bu ve buna yakın seviyeleri muhafazası durumunda Türkiye’nin gaz ithalat faturasının düşmesine yardımcı olacak. Böylelikle, gelecek kış tüketiciler çok daha uygun fiyattan gaz kullanabilecek.

Olcay Aydilek/Habertürk