Kış Canlıları

Kış Canlıları nelerdir
Kış soğuğuna dayanabilen canlılar
kış mevsimi canlıları
kış hayvanları nelerdir


Soğuğa Dayanıklı Sibirya Semenderleri

Sibirya semenderleri (Hynobias Keyserlingii), donmuş toprakların metrelerce derinliklerinde uzun bir sure kaldıktan sonra buzları cozulur ve normal yaşama donerler Bu canlıların –50oC sıcaklıkta bile yaşayabildikleri saptanmıştır Sibirya semenderlerinin tek problemleri ani donmadır Cunku bu canlıların soğuğa alışmak ve antifiriz maddelerini uretmek icin zamana ihtiyacları vardır Antifriz maddelerisemenderin kanındaki hucrelerde bulunan suyun yerine gecerek, dokuların keskin buz kristallerinden zarar gormesini onler Bazı hayvanlar bu işlemleri yaparken donmamak icin glikoz kullanırlar Sibirya semenderinin bu mekanizmasının nasıl işlediği ise henuz tam olarak bilinmemektedir (New Scientist, Cilt 139, s15)

Kurkleri Sayesinde Vucut Sıcaklığını Koruyabilen Kutup Ayıları

Kutup canlılarını duşunduğumuzde ilk akla gelen soru; nasıl olup da boylesine zorlu koşullarda hayatta kalabildikleridir Bunun yanıtı; kutup canlılarının vucutlarının soğukta yaşamak icin tam donanımlı olmasıdır Orneğin kutup ayılarını incelediğimizde, ozellikle soğuk ortamda yaşamak uzere yaratıldıklarını goruruz Kutup ayılarının muazzam ozelliklerinden bazıları şunlardır:

Yetişkin bir kutup ayısı, ortalama 25 metre boyunda ve 800 kg ağırlığındadır Ayakları buzda yurumeye en elverişli yapıdadır Parmaklarının arasındaki oyuklar, buz yuzeyini vakum etkisiyle kolayca kavramasını sağlar Boylece buz uzerinde uzun mesafeleri kaymadan kolaylıkla yuruyebilir

Parmaklarının arasındaki ağımsı yapı, suyun icinde kolayca yuzebilmesini sağlar Boylece saatte 10 kilometre hızla yuzebilir ve 100 kilometre gibi bir mesafeyi dinlenmeden kat edebilir

Buzlarla kaplı soğuk suya ozel kıyafetler giymemiş bir insan girerse dakikalar icinde olur Ama kutup ayısının boyle bir ortamda uşume gibi bir problemi yoktur Bunu 5 cm kalınlıktaki kurkunun ozel yapısına borcludur

Kutup ayısının tuyleri beyaz gorunmesine rağmen aslında şeffaftır Fiberoptik ozellikteki bu tuyler ısı kaybını onlerken, guneş ışınlarının sıcağını alttaki siyah renkli kurke kadar iletir Kurkunun hemen altında ise 10 cm kalınlığında bir yağ tabakası bulunur Boylece kurku kutup ayısını soğuk dış ortamdan tamamen yalıtmış olur

Kutup ayısının kurku yuzmeye de elverişlidir Suyun icindeyken tuyler bir araya gelerek birbirine yapışır ve kutup ayısı su gecirmez yumuşak bir dalış elbisesi giymiş gibi olur Kutup ayısı kurkunun bu ozellikleriyle 37 derece olan vucut sıcaklığını, suyun icinde ya da ustunde olsun, uzun sure koruyabilmektedir Hatta uşumenin aksine, vucudunun aşırı ısındığı zamanlar bile olur Bu nedenle, coğu zaman kutup ayıları hararetlerini gidermek icin vucutlarını buza surterler

Kutup ayısı ucsuz bucaksız buz colunde avlanmak icin uzun mesafeleri kat etmek zorundadır Bu arada guvendiği bir duyusu vardır: Koklama Kutup ayısının burnu oldukca hassastır Oyle ki 30 km otedeki bir fokun kokusunu bile rahatlıkla duyar


Buzdan bir dunyada, hayatından oldukca memnun yaşayan kutup ayılarının sırrı, onların bu koşullara uygun olarak yaratılmış olmalarıdır Yuce Allah her canlıyı olduğu gibi, kutup ayısını da ihtiyacları doğrultusunda en mukemmel ozelliklerle yaratmıştır

Kutup Kuşlarının Kamuflajı

Kutuplardaki zorlu ortamı kendine ev edinenler arasında kuşlar da bulunur Bunlar “kar tavuğu olarak bilinen “Tarmagin kuşlarıdır Yıl boyunca kutuplarda yaşarlar Mevsimine gore tuylerinin rengi değişen bu kuşların yazın kahverengi olan tuyleri, kışın bembeyazdır Boylece cevreye gore kamufle olarak duşmanlarından kolayca saklanırlar Balıkcıl kuşlar da denizin barındırdığı zengin ceşitlilikten faydalanırlar Cunku havada ucmaya elverişli vucutları suya dalmalarına da olanak tanır Suyun altında kanatlarını tıpkı birer yuzgec gibi kullanabilmektedirler Balıkcıl kuşların ciğerlerinde tuttukları hava, 3 dakikalık bir derin dalış icin yeterlidir Kanatlarının altında tuttukları hava kabarcıkları sayesinde ise jet hızıyla su yuzeyine cıkarlar

Mevsime Gore Kurk Değiştiren Kutup Tilkisi

Kutuplardaki dondurucu hava koşullarına uygun olarak yaratılmış diğer bir hayvan ise kutup tilkisidir Değişen iklim şartlarına ve cevreye gore bu tilkinin kurku de değişerek en uygun hale gelir Yazın eriyen buzla ortaya cıkan toprak, tilkinin saklanması ve avına usulca yaklaşması icin bir problem oluşturmaz Cunku kurku, artık uzerinde dolaştığı toprakla aynı renkte, kahverengidir Kışın kar ve buz her yeri kapladığında ise tilki yine bir sorun yaşamaz Kurkunun rengi değişir ve bembeyaz olur Bu beyaz dunyada onu cevreden ayırt etmek yine imkansız gibidir Kısacası her iki durumda da tilki ortama en uygun kamuflaj giysisi icinde, kendini diğer hayvanlara sezdirmeden dolaşmaya devam eder Elbette tilki diğer canlıların onu nasıl gorduğunu bilemez Bilse bile kendi kurkunun rengine asla karar veremez Acıktır ki, onu her şeyi bilen Yuce Allah bu ozelliklerle birlikte yaratmıştır Allah tilkiyi de her koşulda yaşayabilecek, besinini kolayca elde edebilecek ozelliklerle donatmıştır

Deniz Aslanlarının Koruyucu Yağı ve Derileri

Deniz aslanları dondurucu soğukluktaki kutupsal alanlarda yaşarlar Memeliler sınıfına dahil olan bu canlılar, yaşamlarını buzlu suların icinde surdurmelerine rağmen soğuktan hic etkilenmezler Bunun nedeni vucutlarında bulunan koruyucu yağ tabakasıdır Derilerinin altındaki bu yağ sayesinde vucutları surekli sıcak kalmaktadır

Antifriz Ureten Kuzey Kutup Boceği

Bilindiği gibi karada yaşayan tum bocek turleri soğuk kanlı canlılardır Bu, canlının yaşadığı ortamın ısısına gore vucut ısısının da değişebilmesi anlamına gelir Eğer hava sıcaklığı 20 dereceye duşecek olursa kara boceğinin vucudu bu soğukluğa dayanamaz İşte bu yuzden coğu bocek turu sıfırın altındaki soğuklarda yaşamlarını yitirmektedir Bunun istisnalarından biri kuzey kutup boceğidir Bu bocek turu vucudunda urettiği, soğuğa karşı bir nevi antifiriz gorevi yapan ve direnc gosteren bir alkol ceşidi sayesinde kendisini kutbun dondurucu soğuğundan korumaktadır

Boceğin urettiği antifriz olan gliserol, vucudundaki kanın ve diğer sıvı molekullerin donmasına; buz kristallerinin hucreleri oldurmesine ve hucre bağlarını parcalamasına engel olmaktadır Bununla birlikte kuzey kutup boceklerinin vucut sistemleri hava soğudukca ve gunler kısaldıkca daha direncli bir hale gelmektedir Isı duştukce vucutlarındaki su hacmi otomatik olarak azalmakta, bunyeleri gliserol, trihasoli ve sorbitol gibi antifrizleri daha cok uretmektedir Oyle ki bu canlılar uzerinde yapılan deneyler, gliserol sayesinde kuzey kutup boceğinin 87 derecelik bir soğukta bile hayatta kalmayı başardığını gostermiştir

Kuşkusuz bir boceğin, organik bir bileşken olan ve HOCH2CHOHCH2 OH gibi karmaşık bir molekuler formule sahip gliserol bileşiğini uretmeyi ve bu sayede soğuktan korunmayı akletmiş olması imkansızdır Cunku bir bocek ne bu formulu hesaplayacak bir akla ve ne de bu formulun antifiriz işlevi goreceğini bilecek bir bilgi birikimine sahip değildir Şuphesiz bu canlılar herşeyi yoktan var eden ve sınırsız bir akla sahip Yuce Rabbimiz ’in eseridir

Kendilerini Mevsimlere Gore Ayarlayan Hamsterlar

Ohio State Universitesi'nden bir grup profesorun 50 hamster uzerinde yaptığı calışmada, gun ışığı laboratuar şartlarında ayarlanarak, gunduzun 15 saat surduğu yaz gunleri ile gunduzun sadece 9 saat surduğu kış gunleri taklit edildi Hayvanların yarısı kış, diğer yarısı da yaz ortamında gozlemlenip 10 gun boyunca vucutlarında meydana gelen farklılıklar kaydedildi Araştırmanın sonuclarına gore, kış ortamında tutulan hamsterların dolaşım sisteminde, lokosit, lemfosit, THucreleri ve NK hucreleri gibi; savunma sisteminin temelini oluşturan elementlerde onemli artış kaydedildi Daha sonra her iki grup da bazı zorluklara maruz bırakıldı Goruldu ki kış şartlarına konulan hamsterlerin vucutları zorluklara daha hızlı ve daha etkili bicimde karşı koydu (Hamsters Seen Boosting Immune Function During Winter)

Bu durumun ortaya koyduğu gercek, hamsterların kendilerinin bile farkında olmadıkları halde vucutlarında mevsimlere gore bir duzenleme yapıldığı, bu duzenlemenin de tamamen canlının ihtiyaclarına gore ayarlanıp canlıya fayda sağlayacak bicimde gercekleşmiş olduğudur Canlının vucudunda adeta bir saat varmış gibi, kış şartlarında belli hucrelerin uretimi bir emirle artmaya başlayıp, yaza doğru tekrar eski seviyesine inmektedir