Demir vücudumuz için önemli bir mineraldir, vücutta üretilmediği için besinler yoluyla yeterli miktarda alınması gereklidir. Kanda oksijeni taşıyan hücrelerin ismi “alyuvar”dır. Besinlerle aldığımız demir, alyuvarların yapımı ve oksijen taşıması için önemlidir. Besinlerle gelen demirin ihtiyaç fazlası, vücutta depolanır. Ancak yeterli demir alınmazsa bu depo tükenir ve alyuvar üretimi aksamaya başlar. Demir kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin yapısına girerek oksijen taşımaya yardımcı olduğundan, demir eksikliğinde yeterli oksijen taşınamaz. Bu durumda enerji üretimi için oksijen ihtiyacı da aksar, kalp yorulur, kişi kendini güçsüz hisseder, uyku hali ve yorgunluk dikkat çekici hale gelir.
Vücutta demir dengesinin sağlanması bağışıklık sistemi açısından önemlidir. Demir yetersizliğinde gücünü kaybeden bağışıklık sistemi, hastalık yapan etmenlere karşı yeterince savaşamaz. Demir yetersizliği anemisi olan kişiler bulaşıcı hastalıklara karşı daha duyarlı olur, sık hastalanır ve hastalıklarını kolay atlatamazlar. Hastalıklardan korunmak için demir mineralinin besinler ile düzenli alınması gerekir. En sık hastalandığımız kış mevsimine girmeden eğer demir eksikliği varsa tespit edilmeli ve ilaç veya beslenme ile tedavi edilmelidir. Demirden zengin besinlere beslenmemizde yer vermemiz gerekir.
Hangi yiyecekler demirden zengindir?
Proteinden zengin besinler özellikle sırasıyla sakatatlar, dana eti, koyun eti ve tavuk eti hem demirden zengin besinlerdir hem de içerdikleri demir emilimi yüksektir.
Etlerden başka iyi pişmiş olan kurubaklagiller, soya fasulyesi, yumurta, kuru meyveler ( özellikle kuru üzüm, kuru kayısı ), pekmez, yeşil sebzeler ( ıspanak ), fındık, fıstık, susam, tahin gibi yiyecekler demirden zengindir.
Demir emilimini artırmak için demirden zengin olan besinlerle C vitamini birlikte tüketilmelidir. Yumurtanın portakal suyu veya domatesle birlikte tüketilmesi, köftenin salata ile tüketilmesi örnek olarak verilebilir.
Kepekli un, kepekli ekmek, kurubaklagillerin içindeki fitatlar, çay, kahve içindeki tanenler demir emilimini azaltan faktörlerdir. Bu yüzden diyetteki posa miktarını çok dengeli tutmak, aşırıya kaçmamak gerekir. Yemekten hemen sonra çay, kahve içilmemelidir.