kış uykusuna yatan hayvanlar neden yağ depolar

kış uykusuna yatan hayvanlar niçin yağ depolar

Kutuplarda yaşayan canlılar kalın kürklere sahiptirler, bu onları soğuktan korur Fakat bazı ufak memeliler kalın kürkleri olmasına rağmen ivedi ısı kaybeder ve neticede da besinlerini şipşak yakmak zorunda kalırlar Hem bu canlıların sahip olabileceği kürk kalınlığı sınırlıdır böylece laf konusu canlılar vücutlarını sıcak tutacak kovuklara, toprak altında oluşturdukları tünellere sığınırlar Sıcak bir mekanın yanısıra besine de ihtiyaçları vardır Bazı fare türleri bunun için yiyeceğin bol olduğu dönemlerde vücutlarında yağ biriktirirler Oysa özellikle böceklerle beslenen canlıların böyle bir imkânı yoktur ve yaşayabilmek için enerji tüketimini en üye indirmek zorundadırlar Bu güç işlemi ise, yalnızca kış uykusu doğru başarabilirler

Hayvanlar Yaz Boyunca Kış İçin Hazırlık Yaparlar:

Kış uykusuna yatan hayvanların mucizevi davranışlarından biri, bütün yaz her tarafında, sanki kış için bir hazırlık yaptıklarının bilincindeymiş gibi hareket etmeleridir Hazırlık olarak, ilk önce kendi kilolarının iki katı dek kilo alırlar Kışın vücutlarının ne tip zorluklarla karşılaşacağını, uzun uyku dönemi boyunca hiçbir şey yemeden canlı kalmaları gerektiğini hesaplar gibi hareket ederlerKış uykusuna yatan hayvanların bir diğer mucizevi davranışı ise;

Doğdukları andan itibaren ilk karşılaştıkları kış ayında, sıcaklığın düşeceğini;

Yağan karın tüm bitki örtüsünü kaplaması sebebiyle yiyecek hiçbir besinin kalmayacağını

Bütün bu nedenlerden ötürü de başta karşılaşacakları yaz ayları her tarafında kilo alarak gıda ambar etmeleri gerektiğini bilir gibi hareket etmeleridir

Bunu bir bebeğin doğduğu anda karşılaşacağı bütün zorlama şartları mahsus bunlar için tedbirler almasına benzetebiliriz Halk için böyle bir durum imkânsızdır Ama hayvanlar, Allah ’ın ilhamıyla hareket ederek bu mucizeyi ilk doğdukları andan itibaren gerçekleştirir

Şuur sahibi olan insanın dahi, cisim sıcaklığı ya da kalp atışı hızı gibi gövde fonksiyonlarını, kendisinin kontrol aşağı tutması mümkün değildir Bu oysa, son derece teknolojik ve oldukça ayrıntılı cihazlarla ve kısmen muhtemel olabilmektedir Ama kış uykusuna yatan hayvanların çoğunluğu, sözde yapmaları gerekenin ne olduğunu biliyormuş gibi, kendi vücutlarını, fazla enerji harcamaktan kurtarmaya çalışırlar

Kış uykusuna yatan hayvanlar sahip olduğu hatasız sistemler herşeyi, örneksiz olarak kusursuzca yaratan Allah ’ın yaratışıdır Allah bir ayetinde insanları şöyle düşünmeye çağırmaktadır:

“Yaratan, hiç yaratmayan gibi midir? Bundan Böyle öğüt alıpdüşünmez misiniz? (Nahl Suresi, 17)

Bu uzun uyku esnasında canlıların cisim sıcaklığı yaklaşık olarak sözde yarıya düşmektedir Kalp, karaciğer ve diğer organların çalışması için az enerji gerekeceğinden, solunum ve kalp atımları en ince ayrıntısına kadar yavaşlar Fakat bazı hayvan türleri zorlu kış koşullarında bu tedbirlere karşın, soğukta donma tehlikesi geçirirler Bu durumda anında uyanarak, beden sıcaklıklarını artırır ve sonra her tarafta uykuya dalarlar Şu Anda kış uykusuna yatan birkaç hayvanı inceleyelim:

Kurbağa:

Kış uykusu esnasında bazı kurbağaların vücutlarında buz kristalleri oluştuğu keşfedilmiştir Bu kurbağalardan gri ağaç kurbağası ve ilkbahar kurbağası gibi türlerin tümü, kışları don olaylarının görüldüğü coğrafi bölgelerde yaşarlar Kış uykusuna yattıklarında bu canlılarda hiçbir yaşam belirtisi görülmez Kalp atışları, nefes alışverişleri ve kan dolaşımları adamakıllı durur Ağaç kurbağası ve öteki canlılardaki en manâlı özellik ise, çokça glikoz üretebilmeleridir Üzüm Şekeri, hücrelerden su çekilmesini önler, bu sayede büzülme olayı da engellenmiş olur Böylece kurbağanın hücreleri bu donma olayından hiçbir hasar görmez

Kaplumbağa:

Ekim ayından itibaren havalar soğudukça ve yiyecekler azaldıkça kaplumbağaların fiziksel aktiviteleri azalır ve kendilerini gözetmek için uyku haline geçerler Kalp atışları ve solunumları da yavaşlar Ekim ’le Mart arası kış uykusuyla geçer

Gönder Ayısı:

Anne adayı uç ayısının, kış uykusuna yattığı dönemde hiç enerji harcamaması ve yavrularının daha iyi beslenmesinin sağlanması için metabolizmasının hızı düşer 7 ay boyunca canlının metabolizmasındaki yağ proteine çevrilir ve yavruların beslenmesi sağlanır Bu 7 aylık zaman boyunca kendisi hiç beslenmez Kalp atışı oranı dakikada 70 ’cilt 8 ’e değin iner ve metabolizması yavaşlar Bu dönemde yemek yemediği gibi öteki ihtiyaçlarını da karşılamaz Bu Vesile Ile yavrularını doğuracağı dönemde artı enerji harcamamış olur

Sibirya Ayısı:

Sibirya boz ayısı sonbaharda şişmanladıktan daha sonra, yuvasına çekilir ve aylarca (4 ila 7 ay) süren bir uyku dönemine girer Ayının 37 derece olan karoser ısısı, kış uykusu esnasında 5 ila 6 derece azalır Buna rağmen, yürek atışı ve nefes alma ritmleri daha yavaşlar bu nedenle genel metabolizmalarında yüzde 50 ila yüzde 60 ’a varan düşüşler gözlenir Ayı, bu devre boyunca yemek yemekiçmek dahil hiçbir yaşamsal fonksiyonunu yerine getirmez bununla birlikte su kaybı belirtisi de göstermez Çünkü uyku sırasında kendi yağını (lipitlerini) başlıca enerji ve su kaynağı olarak kullanır

Yarasa:

Gece kuşları olan yarasalar, kış mevsimini mağaralarda veya maden yataklarında geçirirler Çünkü bu mekânlar, kış uykusu için gerekli olan donma noktasının üzerinde bir ısıya ve ıslak ortama sahiptir

Ayılar:

Ayılar, yazın günde takriben 20000 kalori alırlar Normal şartlarda günlük aldıkları kalorinin 4000 kaloriyi aşmadığı dikkate alındığında bu oranın ne dek yüksek olduğu daha iyi anlaşılmaktadır Bilhassa kış uykusuna yatmadan önceki son günlerde reçineli bitkiler gibi hazmı oldukça zorlama besinler yerler Kış uykuları baştan başa gövde ısılarını belli bir seviyede tutmak ve sıcacık uyuyabilmek için kurumuş çim ve yapraklardan kendilerine bir yatak yapmaktadırlar Yatış pozisyonları da bu ısıyı korumaya yöneliktir

Hayvanların kış uykusuna yatmalarını ve bu uyku esnasında sistemlerini en mükemmel şekilde belirleyen ve onlara gerekenleri yaptıran kuşkusuz Allah ’tır Sadece çevremize baktığımızda gördüğümüz canlıların değil, tüm dünyada yaşayan canlıların aynı akla yatkın davranışları yapıyor olması da bize Rabbimiz ’in baki aklını ve gücünü kanıtlar *