Kişiye özel tıpta yeni bir çağ başladı

Biyoinformatik bilim beşerlerine kolaylık sağlıyor

Biyolojinin sunduğu bilgi birikimini bilgisayar teknolojilerinin tahlil teknikleri ile değerlendirmeyi sağlayan biyoinformatik ile biyolojik süreçlerin anlaşılabilirliğini artırmak hedefleniyor. Biyoinformatiğin bilhassa hem hastalık yapan etkenlerin saptanmasında hem de bu hastalıkların tedavisinin bulunmasında bilim beşerlerine kolaylık sağladığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, şahsa özel tıpta yepisyeni bir çağın başladığına dikkat çekiyor. Avcı, biyolojik soruların bilgisayar programları aracılığıyla çözülmesinin de biyoinformatik sayesinde mümkün hale geldiğini tabir ediyor.

Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Biyomühendislik İngilizce Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, disiplinler ortası bir bilim kolu olan biyoinformatikin sıhhat alanında sağladığı yararlardan bahsetti.

Talep sonucu süratle gelişti

Biyoloji ve enformatik sözlerinin birleşiminden oluşan biyoinformatiğin disiplinler ortası bir bilim kolu olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Biyoinformatik, biyolojinin sunduğu bilgi birikimini bilgisayar teknolojilerinin tahlil teknikleri ile değerlendirmeyi sağlıyor. Bilgisayarların moleküler biyolojide kullanımı, moleküler dizilimler ve üç boyutlu moleküler yapı data tabanlarının oluşturulması ile başladı. Kısa müddette çok yüksek ölçülerde data üreten, gen ekspresyonu, protein-protein bağı, biyolojik olarak etkin molekül araştırmaları, bakteri, maya, hayvan ve insan genom projeleri üzere biyolojik deneylerin doğurduğu talep sonucunda bu alandaki bilişim uygulamaları süratle gelişti.” dedi.

Bilgi toplayıp tahlil etmeyi amaçlıyor

Biyoinformatiğin biyolojik bilgi ve bilgileri toplamak, depolamak, tahlil etmek ve yaymak için bilgisayar teknolojisini kullanmayı içeren bilimsel bir alt disiplin olduğunu söz eden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Biyoinformatiğin birincil gayesi biyolojik süreçlerin anlaşılabilirliğini artırmaktır. Bu emelle örüntü tanıma, bilgi madenciliği, makine tahsili algoritmaları ve görselleştirme üzere farklı tekniklerden yararlanılıyor. Biyoinformatik araçları kullanılarak genom sekans datalarının tahlili, ilaç tasarımı, ilaç keşfi (hedef belirleme, biyobelirteç tahmini), gen/protein yapısı ve işlevinin tahlili ve kestirimi, protein yapı hizalaması, gen varyasyonu ve ekspresyonunun tahlili, protein-protein etkileşimleri, gen düzenleme ağlarının iddiası ve tespiti, evrim modellemesi ve hücre bölünmesi/mitoz üzere çeşitli alanlarda araştırmalar yapılıyor.” diye konuştu.

Çok istikametli ve disiplinli yaklaşım gerektiriyor

Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, ‘Biyolojik çeşitliliği oluşturan canlı sistemleri, bu sistemlerin fonksiyonlarını, canlıları oluşturan biyomolekülleri, bu moleküllerin nasıl işlendiklerini ve genetik bilginin nasıl aktarıldığını araştıran moleküler biyoloji ve genetik çok istikametli ve çok disiplinli bir yaklaşımı gerektiriyor.’ dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bilginin taşıyıcısı olan moleküllerin ve hayat için elzem olan moleküler yapıların ekseriyetle polimer yapıda olması son derece dikkat çekiyor. Diziler yahut sözler olarak yazılabilen bu çeşit polimerler ve alakalı hususlar bilgisayarlar tarafından işlenebiliyor ve biyolojik dataların manalandırılması, saklanması ve görsel hale getirilmesi sağlanıyor. Böylelikle biyolojik soruların bilgisayar programları aracılığıyla çözülmesi biyoinformatik sayesinde mümkün hale geliyor. Biyoinformatik aracılığıyla biyolojik bilgi tabanlarında arama yapılarak hizalama ile dizilerin karşılaştırılmasını sağlanırken, protein yapılarının araştırılması ve filogenetik tahliller gerçekleştirilebiliyor.”

Kişiye özel tıpta yeni bir çağ başladı

Genetik bozuklukların incelenmesiyle ilgili çalışmaların tek gen araştırmalarından hücresel gen ağlarının keşfedilmesine, bunların karmaşık etkileşimlerinin anlaşılmasına ve hastalıktaki rollerinin belirlenmesine gerçek değiştiğini belirten Avcı, “Bunun bir sonucu olarak, şahsa özel tıpta yesyeni bir çağ başlamıştır. Biyoinformatik, araştırmacılara hesaplamalı biyolojinin getirdiği avantajlardan yararlanmaları için rehberlik ediyor ve yardımcı oluyor.” dedi.

Biyoinformatik bilim beşerlerine kolaylık sağlıyor

Gelişen teknoloji içerisinde bilginin dijital olarak işlenebildiği rastgele bir sistemin de biyoinformatiğin uygulama alanına girdiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Böylece biyoinformatik tek bir hücreden bütün ekosistemlere kadar uygulanabiliyor. Bu sayede de biyoinformatik, bilhassa hem hastalık yapan etkenlerin saptanmasında hem de bu hastalıkların tedavisinin bulunmasında bilim beşerlerine kolaylık sağlıyor ve yeni teknolojilerin geliştirilmesine takviye oluyor.” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) - Beyaz Haber Ajansı