Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Bir kitap nasıl oluşur
Muşteri bir yayınevi ya da ajans ise kitabımız muhtemelen baskıya hazır halde matbaamıza getirilecektir Ancak, kitabın tasarımı ve uretimi basımevimiz bunyesinde yapılacaksa, geleneksel ofset baskı sistemiyle calışan bir matbaada, kitabımızın aşağıdaki sureclerden gecmesi gerekecektir
Taslak Calışması Kitabın ebadı, kullanılacak kağıt cinsi, renk sayısı vb ozellikler kararlaştırıldıktan sonra, kitaba girecek yazılı ve gorsel unsurların sırasını, yerini belirten ve tipo grafik oğelerin kullanımına ilişkin (yazı puntosu, karakteri, sutun genişliği vb) fikir verecek bir on calışma yapılması zorunludur Bu on calışmalar kaba taslak diyebileceğimiz fikir taslaklarından, bilgisayar cıktıları uzerinde gorulebilecek ayrıntılı taslaklara kadar bir dizi hazırlık aşamasını icerebilir Taslak hazırlama sureci, tasarımın en onemli bolumlerinden birisidir
Dizgi, Grafik, Tashih (Duzelti) Taslak mizanpajı hazırlanmış kitabımız icin bilgisayar ortamında oluşturulacak bir şablon sayfa uzerinde yazıların, dilbilgisi kurallarına uygun bir şekilde ve hedef kitlenin ozelliklerine, kitabın turune uygun tipografi kullanımıyla yeniden yazılması işlemine dizgi diyoruz Dizgi aşamasının ardından gelen ve duz metinler, başlıklar, spotlar vb yazılı unsurların yanı sıra gorsel unsurların (fotoğraf, resim, illustrasyon, renk vb) belli ilkeler gozetilerek duzenlenmesi işini ise grafik tasarım olarak adlandırıyoruz Tasarım işi bitmiş sayfaların kağıt uzerine alınmış cıkışlarında yapılan ve dizgi hatalarını, gorsel duzenlemeye ilişkin yanlışlıkları duzeltme aşaması ise tashih adıyla anılıyor Tashih aşamasında işin kağıt cıktıları genellikle muşteri temsilcisi ya da muşteri tarafından ( yayınevlerinde duzeltmen) kontrol edilir, hatalar kalem ile belirtilir ve hatalı bolumler bilgisayar ortamında yeniden duzeltilir
Film Dizgisi, tasarımı tamamlanmış ve kontrol edilerek duzeltilmiş olan kitabımız artık baskıya hazırdır Baskı icin ise baskı makinesine bağlanıp zarar gormeden calışacak bir baskı kalıbının hazırlanması gereklidir Baskı kalıbının hazırlanması icin oncelikle sayfaların filmlerinin (şeffaf) goruntulerinin elde edilmesi gerekir Fotoğraf baskısı gerektirmeyen yani tamamı yazılardan oluşan kitaplar icin coğu kez aydınger adı verilen şeffaf kağıtlara lazer yazıcıdan ters cıkış almak yeterli olmaktadır
Kitabımız renkli olduğuna gore, CMYK kısaltması ile dilimize yerleşmiş olan Cyan mavisi, Magenta kırmızısı, Yellow (sarı) ve Kontrast olarak ifade edilen siyah renklerin filmlerinin elde edilmesi gerekecektir Matbaacılıkta renkli bir fotoğrafın baskı yoluyla coğaltılabilmesi icin oncelikle o fotoğraf uzerindeki CMYK renklerinin ayrılması yani bu renkleri iceren dort ayrı filmin elde edilmesi, bu filmlerden dort montaj yapılması, dort kalıp cekilmesi ve her bir kalıbın ilgili renk ile kağıt uzerine basılması soz konusudur Filmlerde oranlarına gore ayrılmış olan renkler, baskı yoluyla teker teker kağıt uzerine basılmakta, orneğin; once mavi renk basılmakta, ikinci olarak sarı renk mavi baskının uzerine basıldığında mavi, sarı ve yeşil tonlar elde edilmektedir Bunlar uzerine magenta murekkep basılınca morlar, lacivertler ve diğer ara tonlar oluşmakta, kontrast ile de fotoğraftaki derinlik ve netlik hissi arttırılmaktadır Bu şekilde elde edilen baskıya trigromi baskı da denir
Montaj Kitabımız ofset matbaalarında sayfa sayfa değil, standart ebatlardaki tabaka kağıtlara basılır Burada oyle bir duzenleme yapılır ki, tabaka halindeki bu kağıt uygun şekilde katlandığında birbirini takip eden sayfa numaraları ortaya cıkar Burada en sık kullandığınız olcu birimi formadır 1 forma 16 sayfadan oluşur ve cok sayfalı (kitap, dergi gibi) işlerde planlama ve maliyet hesabı daima formalar uzerinden yapılır İşte montaj işlemi, astrolog adı verilen ve saydam bir tabaka uzerine, basılacak işin filmlerinin forma duzeni esas alınarak yapıştırılmasından ibarettir Basılacak iş iki renkli ise iki ayrı montaj, Trigromi ise 4 montaj yapmak gerecektir Trigromi +ozel gibi bir ifade dort renk haricinde, yaldız gibi ozel bir beşinci rengin basılacağını anlatmak icin kullanılır
Ozalit Prova Montajı tamamlanan iş, ozalit kağıdı uzerine pozlandırılıp, amonyak buharında bırakılarak baskı oncesi son kontrol icin hazırlanır Bu şekilde montaj uzerindeki iş ozalit kağıdına aktarılır, ozalit kağıdı forma duzenine gore katlanır Burada amac, kalıp cekimi oncesinde işin son kez kontrol edilmesi, sayfa numaralarının birbirini takip edip etmediğinin belirlenmesi ve hata riskinin azaltılmasıdır Ozalit prova uzerine muşteri tarafından basılabilir onayı alındıktan sonra kalıp hazırlama işlemi başlar
Kalıp Montajlar, son olarak yuzeyi ışığa duyarlı hale getirilmiş m etal plakalar uzerine pozlandırılır Ulkemizde yaygın olarak kullanılan ofset baskı plakaları ozonsol ve tif olarak adlandırılır Montajdaki goruntuler ışık yardımıyla m etal baskı plakalarına aktarıldıktan sonra bazı kimyasal işlemlerden gecirilerek, baskı kalıbı baskıya hazır hale getirilir
Baskı Provası Bir işin, basıldığı zaman nasıl goruneceğini kestirme yontemidir Prova, son coğaltmada kullanılacak olan gercek kağıt, murekkep setleri ve goruntuler ile calışan baskıdan alınan bir ornektir Gunumuzde dijital prova sistemleriyle baskı oncesi renkli prova alınabilmektedir
Baskı Renk provası alınıp, renklerin uygunluğuna karar verildikten sonra kitabımızın seri baskısına gecilir Baskı makinesinin ozelliklerine bağlı olarak (tek renkli, iki renkli, dort renkli, altı renkli, on arka baskılı gibi) baskının suresi ve kalitesi değişebilir
Baskı Koruma Kitap, dergi kapakları, broşurler, ambalajlar, dosyalar gibi dış etkilere acık basılı materyallerin yuzeyine uygulanan; oncelikli amacı basılı yuzeyi yağ, nem, guneş ışığı gibi unsurlardan korumak, ikincil amacı ise baskı yuzeyine parlaklık ya da matlık etkisi vererek baskıya estetik ozellik kazandırmak olan işlemlere baskı yuzey koruma işlemleri denir En sık kullanılan baskı koruma şekilleri; vernik, lak ve selofan uygulamalarıdır
Cilt Kitap kapağımız ve formalarımız basıldıktan sonra kitap şekline donuşmek icin bazı işlemlerden gecer Kapak, koniklenir Yani sırta gelecek kısımlara iz acılarak, kitap sırt bolgesi netleştirilir Tabaka halindeki ic sayfalar, kırım makinelerinde katlanır Kırımı yapılmış formalar sırayla bir araya getirilir ve bu işleme harman cekmek denir Harmanı yapılmış kitap formaları iplik dikiş, spiral ya da amerikan cilt denilen sistemlerle birbirine ve kapağa tutturulur Kapak takma işlemleri tamamlandıktan sonra ağız kısımları tıraşlanr Kitap pakete hazırdır
Sayım ve Şirink Ambalajlama Muşteriye teslim edilecek kitaplar istenilen sayılarda paketlenecektir Bu iş ya el ile paketleme şeklinde ya da shirink (şirink) adı verilen paket makinelerinde yapılır Shirink makineleri istenen sayıda kitabın dışına plastik folyo sarıp, folyo kenarlarını ısı ile yapıştırır ve basılı urunlerin dağılması, ıslanması onlenmiş olur
Teslimat Pakete girmiş kitaplarımız icin tesellum fişi (sevk irsaliyesi) kesilir ve kitaplarımız nakil aracına yuklenerek muşterisine doğru yola cıkar
Muşteri bir yayınevi ya da ajans ise kitabımız muhtemelen baskıya hazır halde matbaamıza getirilecektir Ancak, kitabın tasarımı ve uretimi basımevimiz bunyesinde yapılacaksa, geleneksel ofset baskı sistemiyle calışan bir matbaada, kitabımızın aşağıdaki sureclerden gecmesi gerekecektir
Taslak Calışması Kitabın ebadı, kullanılacak kağıt cinsi, renk sayısı vb ozellikler kararlaştırıldıktan sonra, kitaba girecek yazılı ve gorsel unsurların sırasını, yerini belirten ve tipo grafik oğelerin kullanımına ilişkin (yazı puntosu, karakteri, sutun genişliği vb) fikir verecek bir on calışma yapılması zorunludur Bu on calışmalar kaba taslak diyebileceğimiz fikir taslaklarından, bilgisayar cıktıları uzerinde gorulebilecek ayrıntılı taslaklara kadar bir dizi hazırlık aşamasını icerebilir Taslak hazırlama sureci, tasarımın en onemli bolumlerinden birisidir
Dizgi, Grafik, Tashih (Duzelti) Taslak mizanpajı hazırlanmış kitabımız icin bilgisayar ortamında oluşturulacak bir şablon sayfa uzerinde yazıların, dilbilgisi kurallarına uygun bir şekilde ve hedef kitlenin ozelliklerine, kitabın turune uygun tipografi kullanımıyla yeniden yazılması işlemine dizgi diyoruz Dizgi aşamasının ardından gelen ve duz metinler, başlıklar, spotlar vb yazılı unsurların yanı sıra gorsel unsurların (fotoğraf, resim, illustrasyon, renk vb) belli ilkeler gozetilerek duzenlenmesi işini ise grafik tasarım olarak adlandırıyoruz Tasarım işi bitmiş sayfaların kağıt uzerine alınmış cıkışlarında yapılan ve dizgi hatalarını, gorsel duzenlemeye ilişkin yanlışlıkları duzeltme aşaması ise tashih adıyla anılıyor Tashih aşamasında işin kağıt cıktıları genellikle muşteri temsilcisi ya da muşteri tarafından ( yayınevlerinde duzeltmen) kontrol edilir, hatalar kalem ile belirtilir ve hatalı bolumler bilgisayar ortamında yeniden duzeltilir
Film Dizgisi, tasarımı tamamlanmış ve kontrol edilerek duzeltilmiş olan kitabımız artık baskıya hazırdır Baskı icin ise baskı makinesine bağlanıp zarar gormeden calışacak bir baskı kalıbının hazırlanması gereklidir Baskı kalıbının hazırlanması icin oncelikle sayfaların filmlerinin (şeffaf) goruntulerinin elde edilmesi gerekir Fotoğraf baskısı gerektirmeyen yani tamamı yazılardan oluşan kitaplar icin coğu kez aydınger adı verilen şeffaf kağıtlara lazer yazıcıdan ters cıkış almak yeterli olmaktadır
Kitabımız renkli olduğuna gore, CMYK kısaltması ile dilimize yerleşmiş olan Cyan mavisi, Magenta kırmızısı, Yellow (sarı) ve Kontrast olarak ifade edilen siyah renklerin filmlerinin elde edilmesi gerekecektir Matbaacılıkta renkli bir fotoğrafın baskı yoluyla coğaltılabilmesi icin oncelikle o fotoğraf uzerindeki CMYK renklerinin ayrılması yani bu renkleri iceren dort ayrı filmin elde edilmesi, bu filmlerden dort montaj yapılması, dort kalıp cekilmesi ve her bir kalıbın ilgili renk ile kağıt uzerine basılması soz konusudur Filmlerde oranlarına gore ayrılmış olan renkler, baskı yoluyla teker teker kağıt uzerine basılmakta, orneğin; once mavi renk basılmakta, ikinci olarak sarı renk mavi baskının uzerine basıldığında mavi, sarı ve yeşil tonlar elde edilmektedir Bunlar uzerine magenta murekkep basılınca morlar, lacivertler ve diğer ara tonlar oluşmakta, kontrast ile de fotoğraftaki derinlik ve netlik hissi arttırılmaktadır Bu şekilde elde edilen baskıya trigromi baskı da denir
Montaj Kitabımız ofset matbaalarında sayfa sayfa değil, standart ebatlardaki tabaka kağıtlara basılır Burada oyle bir duzenleme yapılır ki, tabaka halindeki bu kağıt uygun şekilde katlandığında birbirini takip eden sayfa numaraları ortaya cıkar Burada en sık kullandığınız olcu birimi formadır 1 forma 16 sayfadan oluşur ve cok sayfalı (kitap, dergi gibi) işlerde planlama ve maliyet hesabı daima formalar uzerinden yapılır İşte montaj işlemi, astrolog adı verilen ve saydam bir tabaka uzerine, basılacak işin filmlerinin forma duzeni esas alınarak yapıştırılmasından ibarettir Basılacak iş iki renkli ise iki ayrı montaj, Trigromi ise 4 montaj yapmak gerecektir Trigromi +ozel gibi bir ifade dort renk haricinde, yaldız gibi ozel bir beşinci rengin basılacağını anlatmak icin kullanılır
Ozalit Prova Montajı tamamlanan iş, ozalit kağıdı uzerine pozlandırılıp, amonyak buharında bırakılarak baskı oncesi son kontrol icin hazırlanır Bu şekilde montaj uzerindeki iş ozalit kağıdına aktarılır, ozalit kağıdı forma duzenine gore katlanır Burada amac, kalıp cekimi oncesinde işin son kez kontrol edilmesi, sayfa numaralarının birbirini takip edip etmediğinin belirlenmesi ve hata riskinin azaltılmasıdır Ozalit prova uzerine muşteri tarafından basılabilir onayı alındıktan sonra kalıp hazırlama işlemi başlar
Kalıp Montajlar, son olarak yuzeyi ışığa duyarlı hale getirilmiş m etal plakalar uzerine pozlandırılır Ulkemizde yaygın olarak kullanılan ofset baskı plakaları ozonsol ve tif olarak adlandırılır Montajdaki goruntuler ışık yardımıyla m etal baskı plakalarına aktarıldıktan sonra bazı kimyasal işlemlerden gecirilerek, baskı kalıbı baskıya hazır hale getirilir
Baskı Provası Bir işin, basıldığı zaman nasıl goruneceğini kestirme yontemidir Prova, son coğaltmada kullanılacak olan gercek kağıt, murekkep setleri ve goruntuler ile calışan baskıdan alınan bir ornektir Gunumuzde dijital prova sistemleriyle baskı oncesi renkli prova alınabilmektedir
Baskı Renk provası alınıp, renklerin uygunluğuna karar verildikten sonra kitabımızın seri baskısına gecilir Baskı makinesinin ozelliklerine bağlı olarak (tek renkli, iki renkli, dort renkli, altı renkli, on arka baskılı gibi) baskının suresi ve kalitesi değişebilir
Baskı Koruma Kitap, dergi kapakları, broşurler, ambalajlar, dosyalar gibi dış etkilere acık basılı materyallerin yuzeyine uygulanan; oncelikli amacı basılı yuzeyi yağ, nem, guneş ışığı gibi unsurlardan korumak, ikincil amacı ise baskı yuzeyine parlaklık ya da matlık etkisi vererek baskıya estetik ozellik kazandırmak olan işlemlere baskı yuzey koruma işlemleri denir En sık kullanılan baskı koruma şekilleri; vernik, lak ve selofan uygulamalarıdır
Cilt Kitap kapağımız ve formalarımız basıldıktan sonra kitap şekline donuşmek icin bazı işlemlerden gecer Kapak, koniklenir Yani sırta gelecek kısımlara iz acılarak, kitap sırt bolgesi netleştirilir Tabaka halindeki ic sayfalar, kırım makinelerinde katlanır Kırımı yapılmış formalar sırayla bir araya getirilir ve bu işleme harman cekmek denir Harmanı yapılmış kitap formaları iplik dikiş, spiral ya da amerikan cilt denilen sistemlerle birbirine ve kapağa tutturulur Kapak takma işlemleri tamamlandıktan sonra ağız kısımları tıraşlanr Kitap pakete hazırdır
Sayım ve Şirink Ambalajlama Muşteriye teslim edilecek kitaplar istenilen sayılarda paketlenecektir Bu iş ya el ile paketleme şeklinde ya da shirink (şirink) adı verilen paket makinelerinde yapılır Shirink makineleri istenen sayıda kitabın dışına plastik folyo sarıp, folyo kenarlarını ısı ile yapıştırır ve basılı urunlerin dağılması, ıslanması onlenmiş olur
Teslimat Pakete girmiş kitaplarımız icin tesellum fişi (sevk irsaliyesi) kesilir ve kitaplarımız nakil aracına yuklenerek muşterisine doğru yola cıkar
