Kokain; Çok hızlı ve güçlü bağımlılık geliştirebilen bir uyuşturucudur. Koka bitkisinden elde edilir. Beyinde başta dopamin olmak üzere, serotonin ve noradrenalin gibi aracı maddelerin geri alınımını engellemektedir. Kullanan kişide, uyarıcı- keyif verici etkisi vardır. Alındıktan kısa süre sonra etkisi başlar 30-60 dakika içinde etkisi kaybolur. Kokainin iki formu vardır. biri beyaz renkli bir toz şeklindedir.Line (çizgi) olarak da tabir edilir. En sık kullanım yolu bu ezilmiş tozun buruna çekilmesidir. Damar yolu ve sigara şeklinde de kullanılır.
Kokainin daha fazla ve hızlı bağımlılık yapan bir formu daha vardır. Kokain işlenerek küçük kristalimsi bir hal alır. Buna taş denir ya da crack. Buhar yoluyla içilmektedir. Bağımlılığı çok çabuk gelişir ve kısa sürede kullanım miktarı artar. Kokain kullanımının ertesi günü, isteksizlik, hiç bir şeyden keyif alamama, enerji azlığı gibi depresif belirtiler görülür. Sinirlilik, uykusuzluk, iç sıkıntısı yine bırakma döneminde gözlenir. Kokaine karşı aşırı bir kullanma isteği oluşur.
Yalan söylemeler, maddi kayıplar başlar. Maddeyi bırakmak istemesine, kendisine ve etrafına sözler vermesine rağmen madde isteği ile baş etmekte çoğu zaman zorlanır ve kullanım olur.
Kokain bağımlılığı tedavisi; Tedavide tıbbi tedaviler ve psikososyal müdahaleler kullanılmaktadır. Kokain bağımlılığı tedavisi genelde hastaneye yatarak yapılmaktadır. Maddenin vücuttan atılması ve arınması gerekmektedir. Madde vücuttan atıldıktan sonra, tekrar maddeye yönelmesini engellemek için aşı denilen iğneler kullanılmaktadır. Aşı beyinde kokainin etki ettiği yerleri kapatır ve kişi kokain kullanımı olduğunda kokainin etki etmesine, haz vermesine izin vermez. 3 ve 6 aylık iğneler şeklinde kullanılabilir.
Alkol kullanımından uzak durmak kokain tedavisinde önemlidir. Alkol kokain isteğini tetikler.
Tüm bağımlılık tedavilerinde önemli olduğu gibi maddeyi bıraktıktan ve arındıktan sonra tekrar başlama riski vardır. Bu nedenle kokain kullanan kişinin madde kullanan kişilerden ve ortamlarda uzak durması çok önemlidir. Madde bırakıldıktan sonra da bir yıllık tedavi sürecini devam ettirmek tekrar başlama riskini azaltır.