Kol ve bacak şişmesi (lenfödem)

LENF SİSTEMİ


Lenf sistemilenf damarları ve lenfatik organlardan (Lenf nodülleri,bademcikler,dalak) oluşur.

En değerli vazifesi doku likidi ve içindeki unsurların venöz kan dolaşımına drenajı ve taşınmasıdır.İnce barsaktaki lenf damarlrı ,yağların kalın bagırsaga taşınması ve alınımından sorumlu,Lenf sistemi ayrıyeten bagışıklık sisteminin en değerli ögesidir.

1: Lenf sistemi drenaj sistemi ve lenfleri toplar damarlara taşır.

2:Toplar damarlara koşut seyreder.

A:Lenf sistemi saklı bir dolaşım sistemi değildir.Kan dolaşımına karsılık yarım bir dolaşım sistemidir.

B:Merkezi bir pompa sistemi yoktur.Dolaşım sisteminin merkezi kalptır,ancak lenf sisteminin bir merkezi pompacısı yoktur.

LENF SİSTEMİ KISIMLARI

LENF KAPİLLERİ:Baslangıç lenf damarlarıdır, lenf oluşumundan sorumludur.Bütün vucudu sarar.lenf kapilleirnde kapak yoktur bu yuzden likit her tarafa akar.

PROKOLLEKTOR:Lenf kapilleri ile kollektorler arasında vazife yaparlar.tek yahut üç tabakalıdır,tek olan kısım lenf likidini oluşturur üç tabakalı ise sıvıyı kollektore taşır.

KOLLEKTORLER:Lenf sistminin transport sistemi.kollektorler kapaklıdır ve pasif çalışır,lenfsıvısının geri kaçışını pürüzler.

TURUNCUSLAR:EN buyuk lenf damarları dır.lenf sıvısının drenajından sorumlu.

Turuncus jugularis bas ve boyun nahiyesine gelen lenf likidi

Turuncus subclavius aksillerbölge kolve üst gövdenin lenf likidini

Turuncus broncomediastinalis bronşlar akciğerler ve mediastinumdan gelenlenf likidini drene eder.

C:kan dolaşımı kesintisiz dir gelgelelim lenf dolaşımı kesintilidir.



LENFODEM: İnterstisyel boşlukta proteinden güçlü likit birikimidir.Lenf sisteminde yahut lenf nodullerindeki hasar yada tıkanma sonucunda gelişir.

Dokular arasında bulunan sıvının buyuk bır çogunluğu venöz sistemle (toplar damar),geri kalan kısmı ise lenf sistemi ile geri alınarak kan dolaşımına aktarılır.Her hangi bir patoloji gelişirse lenf sisteminin geri alması gereken likit alınamaz, dokular arasında birikmeye başlar ve lenfödem tablosu gelişir.


İKİ FORMDA GELİŞİM GÖSTERMEKTEDİR

1RİMER LENFÖDEM ;Primer lenfödem de kişi lenf sistemi ehliyetsiz olarak doğar lakin hiç belirti vermeden uzun mühlet kişi hayatını ödemsiz olarak devam ettirebilir,fakat gelişebilecek rastgele bir travma,enfenksiyon lenfödem tablosunu ortaya çıkarabilir.

2:SEKONDER LENFÖDEM ; lenfödemin en sık rastlanan tipi rastgele bir operasyon sonucu örnegin göğüs cerrahisi sonrasında lenf nodullerinin alınmasına baglı gelişen lenf ödem tablosu


BELİRTİLER: A:Erken evrede yumuşak gode bırakan ödem.

B:Eklem katlantılarının derinleşmesi

C:Lenfödem agrısızdır.

D:İleri evrelerde fibrozis

TEDAVİ


KOMPLEX BOŞALTICI FİZYOTERAPİ İKİ FAZDAN OLUŞUR;

BOŞALTIM FAZI:BU FAZ DORT EVREDEN OLUŞUR MANUEL LENF DRENAJI -CİLT BAKIMI-KOMPRESYON BANDAJI-EGZERSİZ BOŞALTIM FAZI HASTAYA HERGUN UYGULANMALIDIR.

MUHAFAZA FAZI:BU FAZ DORT EVREDEN OLUŞUR VE BOŞALTIM FAZI BITTIKTEN SONRA UYGULANIR
HAFTADA BIR -IKI KERE MANUEL LENF DRENAJI -CİLT BAKIMI -EGZERSİZ-KOMPRESYON ÇORABI

MANUEL LENF DRENAJI:MLD Kişisel bir tekniktir eğitim gerektirir. Maksadı sıvının sair saglam lenf nodullerine aktarmak , Hususî el tutuş biçimleri vardır. Cilde nazik ve ritmik bir basınç uygulanır.Bu teknik derinin tamaltındaki yüzeyel lenf damarlarına hafif basınçla uygulanır.

LENF DRENAJI İLE Örneğin;Kol ve bacaklardaki likit vucudun saglam noktalarındaki lenf nodullerine aktarılır ama drenaja evvel merkezden başlanır sonra kol ve bacak en son parmaklara ulaşılır,her drene edilen kesim tekrarlanarak nodule tekrar aktarılır.Örneğin,göğüs cerrahisine baglı sağ lenf nodulleri alındıysa ve sağ kolda lenfödem gelişti ise burdaki likit sol koltuk altı lenf ve sağ kasık lenf nodullerine aktarılır.bölgeye nazaran müddet değişmekte olup ortalama bir saat sürmektedir.

Hasta birinci gun seansa başlamadan evvel kıymetlendirilir,gerekli ölçümler yapılır ve kaydedilir.her bir seans ortalama bır saat surer,seansta hastaya 45 dakika süren manuel lenf drenagı uygulanır,özel bir kremle cilt bakımı ve bandajlama yapılır,hastaya münasebetli hane egzersizleri verilir,bandaj bir sonraki seansa kadar tedavi yerinde kalır tedavi müddeti hastaya nazaran değişmekte olup ortalama 10-15 seans surmektedir.Tedavi münâsib yapıldıgı takdirde muvaffakiyet orantısı yukselir.

Müdafaa fazında,boşaltım fazının ahir hastanın tutarlı çorap ölçusu alınır ve hastaya himaye fazında yapacakları konusunda haberlendirme yapılır,hasta hergun cilt bakımını ve egzersizlerini yapar.

Kompresyon çorabı hergun dikkatli bir biçimde,aksatılmadan giyilmesi gerekir.
Hastaların en çok sordukları sorular,yazın bu çorabı giyebelecekmiyim,basıncı beni rahatsız edermi,kolum yada bacagım tekrar şişermi,bu soruları şu biçimde açıklanabilir ;çorapta mütenasip hava boşlukları olduğu için sıcaklık olarak rahatsız etmez,çorap ekstremiteyi (kol-bacak)koruyacagı için tutarlı basınçta olması gerekir gelgelelim bu basınca hastalar bir mühlet sonra alışmaktadır,çorap hergun nizamlı bir halde giyilip egzersizler ve cilt bakımı yapıldıgı takdirde muhafaza fazı basarılı olacaktır.




LENFÖDEM TEDAVİ NEDEN GEREKLi

Lenfatik sistem damar dolaşım sisteminin bir modülüdür.Vucudun her kısmında dokularda likit toplar ve bunu kan dolaşım sistemine gönderir.

Lenfödem tedavi edilmezse lenf kanallarında durgun proteinden zenginsıvı artar,ve bu taşıma sisteminde oksijen geçirgenliği azalir bu durum yara uygunlaşmasını pürüzler ve bakteri enfenksiyonuna yer hazırlar.şime ve oksijenlenme durumunda azalma devam ederse ilerde fibrotik ( sert) bir doku oluşur ve tedavi güç bir safhaya ulaşır.

Tedavide ayrıntılı bir kıymetlendirme yapılmalı ve tedavi elverişli eğitim almış profosyonel fizyoterapistler tarafından yapılmalıdır.

Erken teşhis ve münasip tedavi ile lenfödem kolaylıklakompleks boşaltıcı fizyoterapi ile denetim altına alınabılır.



KOMPLEKS BOŞALTICI FİZYOTERAPİ KULLANILDIGI MARAZLAR

LENDÖDEM
LİPÖDEM
POSTTRAVMATİK ÖDEM
SİKLUSA BAGLI İDİOPATİK ÖDEM
SİKLERODERMA
SUDEC ARTROFİSİ