Son günlerin en çok tartışılan mevzularından biri olan deniz salyası (müsilaj), Marmara Denizi’nin birçok yerinde tesirini gösteriyor. Planktonların kısa bir müddette çok derecede artış göstermesiyle meydana gelen bu önemli tabiat sorunu, ülkemizde kimi uzmanlar tarafından Marmara Denizi’nin öldüğünün göstergesi olarak yorumlanıyor.
Ancak bugün, deniz salyasının insan hayatına yapabileceği en önemli tesirlerden birisi de açıklandı. BİA muharrirlerinden Besin Mühendisi Bülent Şık, deniz salyasının kolera hastalığına yol açan bakteri olan vibrio chlorae’nin yayılmasına sebep olabileceğini belirtti. Pekala, deniz salyasından kaynaklanabileceği açıklanan kolera hastalığı nedir?
Kolera nedir?
Kolera, bilhassa doğal afetlerden etkilenen, savaşan ve fakir kümelerde basitçe yayılan bir hastalık. Vibrio cholerae bakterisinin ince bağırsakta enfeksiyona neden olmasıylameydana gelir. Protein yapıya sahip olan ‘enterioksin’ isimli bir zehrin üretildiği bu hastalıkta ince bağırsak duvarında yer alan epitelyum hücreleri, adenil sikloz isimli enzim salgılar.
Adenil sikloz enziminin salgılanmasıyla birlikte endorozinin 3,5 monofosfat isimli bir hususun üretiminde artış yaşanır. Bu hususun üretiminde yaşanan artış, beden sıvısının boşluğa geçmesine neden olur ve sonucunda bedene alınan sıvı ve elektrolitler, ince bağırsaklar tarafından emilmez, direkt dışarıya atılır. Bu zincirleme olaylar sonucunda meydana gelen kolera, insan hayatını tehlikeye atar.
Kolera hastalığı neden ortaya çıkar?
Kolera hastalığının en büyük nedenlerinden biri kanalizasyon suyunun içme suyuna karışmasıdır. Mikroplu suyun içilmesi ya da kullanılması, vibrio cholerae bakterisinin bedene girmesi için kafidir. Bunun yanı sıra kirli su ile zerzevat ve meyvelerin yıkanması, zerzevat ve meyvelerin hiç yıkanmadan tüketilmesi de koleranın nedenleri ortasında yer alır.
Bir kolera hastasının kullandığı tabak, bardak, çatal ile yemek yemek, hastanın kullandığı havluyla tıpkı havluyu kullanmak, çamaşırlarını giymek üzere aksiyonlar de koleranın diğerlerine bulaşmasına neden olmaktadır. Kağıt paralar, karasinekler, az pişmiş ve çiğ deniz eserlerinin tüketilmesi de koleranın yayılmasına aracı olur.
Kolera belirtileri nedir?
Vefatla sonuçlanabilen kolera hastalığının belirtileri, vibrio cholerae bakterisinin bedene alınmasının üstünden geçen 6-48 saat mühletin akabinde kendisini göstermeye başlar. Kolera hastalığına kapılanlarda görülen birinci belirti şiddetli ishaldir. Şiddetli ishalle birlikte kusma da görüldüğü takdirde kolera hastalığından şüphelenir. Lakin kolera hastalığının belirtileri sadece bunlarla hudutlu değildir.
Kolera hastalığından şüphelenilmesine neden olan belirtiler ortasında sıvı kaybından ötürü şok, kas krampları, karın ağrısı ve karın şişliği, teneffüs yetersizliği ve morarma, göz çökmesi, karın çökmesi, cilt kırışması, ağızda kuruluk, kısık ses, düşük tansiyon, bitkinlik, halsizlik, nabız yükselmesi, çok susama ve inleme de yer almaktadır.
Kolera nasıl tedavi edilir?
Kolera hastalığının teşhis edilmesiyle birlikte acil olarak tedaviye başlanılması büyük değer taşımaktadır. Çünkü koleranın ölümcül bir hastalık olmasını sağlayan en büyük etmen, bedende meydana gelen dehidrasyondur. Tedavide öncelik hastanın bedeninde kaybettiği sıvıyı bedene geri kazandırmaktır. Tedavi sürecinde içinde şeker ve tuz karışımı bulunan sıvılar serum olarak hastaya verilir. Tedavide çeşitli antibiyotik ilaçlar da kullanılır.
Bunun yanı sıra kolera aşısı da salgın devirlerinde büyük kıymet taşımaktadır. Aşı, şahısları kolera hastalığından %50 oranında korur. Tedavi gören kolera hastalarının durumu olağana dönse de ziyanlı patojen bakterinin bedenden atımı ortalama 1 hafta kadar daha sürer. Bakterinin büsbütün bedenden atıldığını anlamak için 24 saat orta ile 2 dışkı kültürü alınması gerekir. Her iki kültürün testlerinin sonuçları negatif çıktığı takdirde bakterinin büsbütün bedenden atıldığı anlaşılır.