Komşuluk ilişkilerimiz nasıl olmalı?

Komşuluk ilişkilerimiz nasıl olmalı
Komşularımızla Komşuluk ilişkileri nasıl olmalı
Komşuluk ilişkileri nasıl olmalı

Komşu tabiri, birbirine bitişik ya da yakın yerlerde yaşayanlar için kullanılır Komşu olmanın doğurduğu birtakım yargı ve görevlerin yanı sıra bunların sağlandığı bir ilişkiler düzeni bulunmaktadır Bunlara genelde komşuluk veya komşuluk ilişkileri denilir


Komşuluk ilişkileri bilhassa köy ve kasaba gibi küçük mesken bölgelerinde sosyal dayanışma açısından kayda değer olduğu gibi, ailelerin kolaylık ve güven içinde yaşamaları açısından da önemlidir İyi komşuluk ilişkileri mutluluk ve sevincin paylaşılmasında, bıkkınlık ve kederin göğüslenmesinde bambaşka bir öneme sahip olduğundan fert ve ailelere toplum içinde destek olur Dolayısıyla sosyal bünyeyi güçlendirir Kötü komşuluk ilişkileri de sürekli rahatsızlık, güvensizlik ve yalnızlık duygusal uyandırır Kültürümüzdeki süzülmüş bir anlayışın ifadesi olan, “Konut alma, komşu al özdeyişi, komşuluk ilişkilerinin her iki yönü açısından da son derece isabetli bir tesbiti dile getirmektedir Tekrar dilimizdeki “Komşu komşunun külüne muhtaçtır, “Komşuda pişer, bize de düşer gibi özdeyişler ve sık gelip gitmeleri izah etmek üzere, “komşu kapısına döndürmek ve güya deyimler, komşuluk ilişkilerinin anlamını ve boyutlarını kullanmak bakımından önemlidir

Sosyal dayanışma ve yardımlaşma açısından insana aileden sonradan en yakın sosyal çevreyi komşular teşkil ettiği içindir ki, lüzum Kur ’lahza ve gerekse hadislerde komşuluk ilişkilerine titizlikle değinilmiştir Bir âyette başlıca baba ve yakın akrabalardan sonra, yakın ve uzaktan komşuya iyilik etmek, iyi adet edinmek öğüt edilmektedir (enNisâ 436) Peygamberimiz komşuluk hakları konusunda kendisine yapılan sıkı tavsiyeleri açıklama yapmak ve komşuluk hukukuna dikkat sürüklemek maksadıyla, “Cebrâil bana komşu hakları konusunda öyle hükümler getirdi oysa, bu gidişle her halde komşu komşuya vâris kılınır diye düşündüm (Buhârî, “Edeb, 123) demiştir Peygamberimiz ’in, “Komşusu elinden, dilinden belirli olmayan birey mümin sayılmaz (Buhârî, “Edeb, 29) sözü, komşuluk ilişkisinin önemini ve ne kadar alıngan bir konu olduğunu açık bir şekilde göstermektedir Yine Resûlullah ’ın “Allah ’a ve âhiret gününe inanan kimse komşusuna ikramda bulunsun (Buhârî, “Edeb, 31) gibi sözleri de bu bağlamda değerlendirilebilir

Resûli Ekrem komşuluk ilişkilerinde nasıl muamele etmek gerektiğine ilişkin olarak şu hususlara dikkat çekmiştir:

1 Hastalandığında geçmiş olsun ziyaretine gitmek
2 Öldüğünde cenazesinin kaldırılmasında bulunmak
3 Borç istediğinde saptamak
4 Darda kaldığında yardımına koşmak
5 Bir nimete kavuştuğunda kutlamak
6 Başına bir kötülük geldiğinde avutmak
7 Evi onun rüzgârını (güneşini, manzarasını) engelleyecek şekilde yüksek yapmamak
8 Ne pişirdiğini ona emin etmemek, belirlenmiş ederse pişirdiğinden ona da tahsis etmek (Mecma‘u ’zzevâ ’id, VIII, 168170)

Hz Peygamber ’in bu tavsiyesi komşuluk ilişkilerine oldukça kuşatıcı bir çerçeve çizmekle birlikte, komşunun komşu üzerindeki bütün haklarını saymayı değil belki kayda değer olanlarına örnek kabilinden muhabere etmeyi amaçlar Bu itibarla bir müslümanın, din ve dindarlık farkı, kültür ve bölge farkı korumaksizin tüm komşularıyla iyi ilişki içinde olması, İslâm ’ın yardımlaşma, dayanışma, hasar vermeme, küs durmama ilkeleri doğrultusunda hareket etmesi, bu konudaki örf ve âdeti ihmalkârlık etmemesi gerekir

Günümüzde çabuk şehirleşmenin, şehir yapılaşmasının ve değişen meslek hayatının komşuluk ilişkilerini olumsuz yönde etkilediği görülmektedir Aynı apartmanda yaşadıkları halde yardımlaşma, dayanışma bir tarafa tanışmayan, konuşmayan ahali bulunmaktadır Apartman hayatına, değişen meslek hayatına uygun ilişki biçimlerinin oluşması, buna fizikî anlamda imkân sağlayacak çözümlerin araştırılması beklenmektedir Komşuluk ilişkilerinin müsbet yönleri hakkıyla gerçekleştirilemese de, hiç değilse negatif yönlerinden sakınmak mümkündür Bunun için komşuları rahatsız edecek davranışlardan, evin içinde bile olsa yüksek sesle konuşmaktan, televizyon, teyp gibi cihazların sesini yükseltmekten ve ne türlü olursa olsun gürültü yapmaktan sakınmak gerekir Allah katında da kul katında da hakkında komşularının iyi şahitlik yaptığı bir kişi olmaya niyetlenmek yeterlidir *