iltasyazilim
FD Üye
305 İbni Ömer ve Aişe radıyallahu anhüma'dan rivayet edildiğine göre Resülullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
Cebrail bana komşuya iyilik etmeyi tavsiye edip durdu Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandım1
Açıklamalar
Hadisi şerifteki Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandımifadesinin anlamı, Cebrail bu konuda Allah Teala'dan bir emir getirecek ve miras taksiminde tıpkı akraba gibi komşuya da hak tanıyacak sandım demektir
Komşularımız, ev halkımızdan sonra yüzlerini en çok gördüğümüz kimselerdir Bu sebeple onların dindar ve iyi ahlaklı kimseler olması arzu edilir Fakat kendilerini seçmek elimizde olmadığı için komşularımızın gayri müslim ve kötü ahlaklı olmaları da mümkündür
Kimler komşu sayılır? Bu konuda Hz Ali'den gelen rivayete göre, birbirlerinin sesini duyacak kadar yakın olan kimseler komşu sayılır
Hz Aişe meseleye daha geniş bakmış ve evin her cephesinden kırkar hanenin komşuluk hakkı bulunduğunu söylemiştir Ayeti kerîmede2 komşular yakın komşu ve uzak komşudiye iki grupta ele alınmıştır Üzerimizde en fazla hakkı olan komşu, bu ayeti kerimede sayılan özelliklerden en fazlasına sahip olan komşudur
Komşuluk hakkı nedir? Komşular bazan bir akraba gibi birbiriyle içli dışlı oldukları için güzel geçinmeleri, birbiri hakkında iyi şeyler düşünüp mutlu olmalarını istemeleri, mallarının ve canlarının zarar görmemesi için gayret etmeleri, komşusu hatalı bir iş yapmaya kalktığında veya bir konuda komşusunun görüşünü almak istediğinde ona doğru yolu göstermeleri başlıca komşuluk haklarıdır Buna ilave olarak zaman zaman birbirlerine hediye göndermeleri, karşılaştıkları zaman birbirinin yüzüne gülüp selamlaşmaları, yardıma çağırdıkları zaman hemen gitmeleri gibi iyi komşuluk esaslarını saymak mümkündür
Komşunun gayri müslim olması, bir müslümana, ona karşı komşuluk hakkını gözetmeme yetkisini vermez Komşunun yahudi, hıristiyan veya hiçbir dine inanmayan bir müşrik olması bu prensibi değiştirmez Taberanî'nin rivayet ettiği bir hadîse göre Peygamber Efendimiz, üzerimizdeki haklarına göre komşuları üçe ayırmıştır:
Bir hakkı olan komşular: Müşrikler gibi ki, bunların sadece komşuluk hakkı vardır
İki hakkı olan komşular: Müslümanlar gibi ki, bunların hem komşuluk, hem de din kardeşliği hakkı vardır
Üç hakkı olan komşular: Akraba olan müslümanlar gibi ki, bunların hem komşuluk, hem din kardeşliği, hem de akrabalık hakkı vardır3
Abdullah İbni Amr İbni As bir koyun kestirmişti Hizmetçisine:
Yahudi komşumuza verdin mi? Yahudi komşumuza verdin mi?diye telaşla sorduktan sonra, konu başlığımız olan hadîsi şerifi okuyarak bunu Hz Peygamber'den bizzat duyduğunu söylemişti4
Komşuluk hakkını gözetmeyenlerin mükemmel bir imana sahip olmadıkları, hadislerde haber verilmektedir Peygamber Efendimiz'in Allah'a ve ahiret gününe inanan bir kimse komşusuna eziyet etmesin, iyilik etsinbuyruğu, iyi mü'minin iyi komşuluk yapan kimse olduğunu göstermektedir
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Komşuluk hakkı, saygı duyularak gözetilmesi gereken önemli bir görevdir
2 Cebrail aleyhisselam'ın gelip gittikçe bu konu üzerinde ısrarla durması ve Peygamber Efendimiz'in komşunun komşuya mirasçı kılınacağını zannetmesi çok anlamlıdır
3 Komşularla iyi geçinmeli, onlara zarar vermemeli, sevinç ve kederlerine ortak olmalıdır
1 Buharî, Edeb 28; Müslim, Birr 140141 Ayrıca bk Tirmizî, Birr 28; İbni Mace, Edeb 4
2 Nisa, (4) 36
3 İbni Hacer, Fethü'1barî, X, 456
4 Buharî, elEdebü'lmüfred, s 52, bab 57
Cebrail bana komşuya iyilik etmeyi tavsiye edip durdu Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandım1
Açıklamalar
Hadisi şerifteki Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandımifadesinin anlamı, Cebrail bu konuda Allah Teala'dan bir emir getirecek ve miras taksiminde tıpkı akraba gibi komşuya da hak tanıyacak sandım demektir
Komşularımız, ev halkımızdan sonra yüzlerini en çok gördüğümüz kimselerdir Bu sebeple onların dindar ve iyi ahlaklı kimseler olması arzu edilir Fakat kendilerini seçmek elimizde olmadığı için komşularımızın gayri müslim ve kötü ahlaklı olmaları da mümkündür
Kimler komşu sayılır? Bu konuda Hz Ali'den gelen rivayete göre, birbirlerinin sesini duyacak kadar yakın olan kimseler komşu sayılır
Hz Aişe meseleye daha geniş bakmış ve evin her cephesinden kırkar hanenin komşuluk hakkı bulunduğunu söylemiştir Ayeti kerîmede2 komşular yakın komşu ve uzak komşudiye iki grupta ele alınmıştır Üzerimizde en fazla hakkı olan komşu, bu ayeti kerimede sayılan özelliklerden en fazlasına sahip olan komşudur
Komşuluk hakkı nedir? Komşular bazan bir akraba gibi birbiriyle içli dışlı oldukları için güzel geçinmeleri, birbiri hakkında iyi şeyler düşünüp mutlu olmalarını istemeleri, mallarının ve canlarının zarar görmemesi için gayret etmeleri, komşusu hatalı bir iş yapmaya kalktığında veya bir konuda komşusunun görüşünü almak istediğinde ona doğru yolu göstermeleri başlıca komşuluk haklarıdır Buna ilave olarak zaman zaman birbirlerine hediye göndermeleri, karşılaştıkları zaman birbirinin yüzüne gülüp selamlaşmaları, yardıma çağırdıkları zaman hemen gitmeleri gibi iyi komşuluk esaslarını saymak mümkündür
Komşunun gayri müslim olması, bir müslümana, ona karşı komşuluk hakkını gözetmeme yetkisini vermez Komşunun yahudi, hıristiyan veya hiçbir dine inanmayan bir müşrik olması bu prensibi değiştirmez Taberanî'nin rivayet ettiği bir hadîse göre Peygamber Efendimiz, üzerimizdeki haklarına göre komşuları üçe ayırmıştır:
Bir hakkı olan komşular: Müşrikler gibi ki, bunların sadece komşuluk hakkı vardır
İki hakkı olan komşular: Müslümanlar gibi ki, bunların hem komşuluk, hem de din kardeşliği hakkı vardır
Üç hakkı olan komşular: Akraba olan müslümanlar gibi ki, bunların hem komşuluk, hem din kardeşliği, hem de akrabalık hakkı vardır3
Abdullah İbni Amr İbni As bir koyun kestirmişti Hizmetçisine:
Yahudi komşumuza verdin mi? Yahudi komşumuza verdin mi?diye telaşla sorduktan sonra, konu başlığımız olan hadîsi şerifi okuyarak bunu Hz Peygamber'den bizzat duyduğunu söylemişti4
Komşuluk hakkını gözetmeyenlerin mükemmel bir imana sahip olmadıkları, hadislerde haber verilmektedir Peygamber Efendimiz'in Allah'a ve ahiret gününe inanan bir kimse komşusuna eziyet etmesin, iyilik etsinbuyruğu, iyi mü'minin iyi komşuluk yapan kimse olduğunu göstermektedir
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Komşuluk hakkı, saygı duyularak gözetilmesi gereken önemli bir görevdir
2 Cebrail aleyhisselam'ın gelip gittikçe bu konu üzerinde ısrarla durması ve Peygamber Efendimiz'in komşunun komşuya mirasçı kılınacağını zannetmesi çok anlamlıdır
3 Komşularla iyi geçinmeli, onlara zarar vermemeli, sevinç ve kederlerine ortak olmalıdır
1 Buharî, Edeb 28; Müslim, Birr 140141 Ayrıca bk Tirmizî, Birr 28; İbni Mace, Edeb 4
2 Nisa, (4) 36
3 İbni Hacer, Fethü'1barî, X, 456
4 Buharî, elEdebü'lmüfred, s 52, bab 57