Kömürün faturası 1.6 milyar dolar

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yenilenebilir gücün maliyetleri fosil yakıtlara nazaran kat be kat ucuzluyor. Milletlerarası Yenilenebilir Güç Ajansı'nın (IRENA) yayınladığı son rapora nazaran, 500 gigavat (GW) kapasiteli kömür santrallerini yenilenebilir güce çevirmek, iktisada yılda 23 milyar dolar katkı sağlıyor.

Türkiye'de 20.2 GW şurası güce sahip kömür santralinin bulunduğu hesap edilirse, yıllık kayıp en az 920 milyon doları buluyor. Türkiye ayrıyeten 2023 yılına kadar 14.7 GW daha termik santral inşa etmeyi planlıyor. Bu kapasitenin de eklenmesiyle birlikte kömür nedeniyle yaşanacak kayıp 1.6 milyar dolara ulaşıyor.

MALİYET YÜKSEK



Kömürlü termik santraller, çalışma sistemleri ve kömür çıkarım maliyetleri nedeniyle kıymetli elektrik üretiyor. Türkiye'de kömür yatakları bulunuyor fakat bu kömürlerin kalorileri düşük. Bu nedenle daha çok yüksek kalorili kömür ithal ediliyor.

Hem ithalat hem de işletme maliyetleri elektrik faturasını kabartıyor. En son Soma'da açılan ve 500 megavat (MW) kapasiteli kömür santralinin yatırım fiyatı 1.1 milyar doları bulmuştu. Etrafa verdiği ziyan da hesaba katılınca, bu santraller ülkeye ağır yük oluyor.

GÜNEŞ BİRİNCİ SIRADA

IRENA'nın datalarına nazaran, güneş ve rüzgar güçlerindeki maliyet düşüşü, biyoenerji, jeotermal ve hidro güçten daha fazla oldu. Güneş gücü, 2010-2019 ortasındaki yüzde 82'lik maliyet düşüşü ile birinci sırada yer alırken, tıpkı periyotta karadaki rüzgar gücünde oran yüzde 40, deniz üstü rüzgarda da yüzde 29 oldu.

2019 yılında güneş gücünden üretilen elektrik maliyeti yıllık yüzde 13 düşüşle kilovatsaat (kWh) başına neredeyse 7 senti (0.068 dolar) buldu. Kara ve deniz rüzgar güçlerinde düşüş yıllık yüzde 9'u bulurken, kara rüzgar santralinde kWh maliyeti 0.053 dolara, denizde ise 0.115 dolara indi.

Güçteki dönüşüm etrafa katkı sağlayacak



Elektrik üretimi yapan kömür santrallerinin yerine yenilenebilir güç santralleri kurmak, karbondioksit salımının da azalmasına katkı sağlıyor. 2019 yılında kömür yerine kurulan yenilenebilir güç santralleri sayesinde atmosfere salınan karbondioksit 1.8 gigaton oranında azaldı.

IRENA'nın raporuna nazaran ayrıyeten yenilenebilir güç yatırımları, pandemi sonrası ekonomik dönüşümde ana rol oynayacak. Yenilenebilir güç yatırımlarındaki maliyet düşüşleri, hem etrafın korunmasına hem de sürdürülebilir kalkınma maksatlarına katkı sağlayacak.

Taykan Büyükşahin/Sözcü