Tüm dünya ekonomisini etkisi altına alan Covid-19 salgın süreci her alanda olduğu gibi inşaat sektörünü de önemli ölçüde etkiledi. Şantiyelerin kapatılması ya da projelerin ertelenmesi nedeni ile zorlu bir süreçten geçen sektörde ,kamu bankalarının ve bazı özel bankaların yaptığı kredi kampanyaları sayesinde canlanmanın sinyalleri başladı.
Haziran’da tarihi bir satış rekoru gelebilir!
Salgın sürecindeki gelişmeleri değerlendiren İNDER Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım; “Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın önderliğinde kamu bankalarının, Emlak Konut GYO öncülüğünde markalı konutların eş zamanlı olarak başlattığı kampanyalar hem mevcut konut arzının eritilmesi yani stokların azalması hem de birinci el konut üretiminin finansal olarak desteklenmesini sağladı. Kampanyalara gösterilen yoğun ilgiye bağlı olarak haziran ayının ilk 10 gününde gerçekleşen satışlar, Haziran ayının tamamında en az 130 bin civarında bir satış rakamının gerçekleşeceğinin habercisi oldu. Yani haziran ayında tarihi bir satış rekoru gelebilir” dedi. Bu talebin yaz ortasına kadar sürmesini beklediklerini ifade eden Durbakayım; “Akabinde devam eden yeni projelerle birlikte sektörün kendi dinamiklerine kavuşacağını öngörüyoruz. Kampanya kapsamında öncelikle ipotekli konut satışının toplam satışlar içinde payının en az yüzde 70’in üzerine çıkmasını bekliyoruz. Diğer taraftan Haziran ayı satışları içinde ilk el konut satışlarının da toplam satışlar içindeki payının yüzde 50 üzerine çıkmasını öngörüyoruz” şeklinde konuştu.
Nazmi Durbakayım fiyat artışlarıyla iligili "Kredi oranlarının açıklanmasıyla birlikte fiyatlarını açıklayan firmalar, kendi bindikleri dalı kesmeye başladı,Fiyatların mevcut enflasyon oranı kadar artacağı açıktı. Yeni başlayacak projelerde de fiyatların güncel maliyetlere bağlı olacağı da biliniyordu. Ancak bitmiş projelerde sebepsiz olarak yapılan sıra dışı oranda fiyat artışı, tam anlamıyla fırsatçılık ve haksızlıktır" dedi
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise Kamu bankalarının konut kredi faizlerinde verdiği bu oranların son dönemin en düşük faiz oranları olduğunu, vatandaşın konut alabilmek için bu oranları beklediğini ancak 0,64 Faiz oranının açıklanması ile birlikte fiyatların yükselmeye başladığının altını çizdi ve “Talebin olduğu yerde fiyat yükselir ancak buradaki suni yükseliş tamamen fırsatçılıktır. Ev sahibi olmak isteyenleri olumsuz etkiler, vatandaşın konut kredi faizinden kazanacağı avantajı zamlarla elinden almak iyi niyet değildir. Oranların açıklandığı ilk günlerde yüzde 10 artış gösteren fiyatlar şu anda yüzde 25’leri bulmuş durumda” dedi.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut kredisi faiz oranları ile kamu bankaları ve bazı özel bankaların yaptığı kampanyalara ilginin oldukça büyük olduğunu ifade ederek “Kredi sürecinin önemli bir maddesi olan değerleme taleplerinde bu yoğunluğu yaşıyoruz. Bu yoğun talep ister istemez konut satışlarının da hızlanmasını getirdi. Kampanyanın başladığı haftadan itibaren konutların daha hızlı satıldığını, satılık ilanların çok daha sıklıkla arandığını ve konutların satılıkta kalma sürelerinin azaldığını gözlemledik. Hal böyle olunca da konut fiyatları için öncelikli istenen rakamların yükselmesi ardından da işleme dönen satış değerleri bir miktar yükselme eğilimine girdi. Haziran ayı itibarıyla İstanbul için yaptığımız konut değerlemelerinde birim ortalama değerde bir miktar artış görüyoruz. Bu durum Haziran ayı konut fiyat endeksi açıklandığında istatistiki olarak da görülebilecektir. Nisan endeksi ile başlayan reel getirinin artıya dönmesi Haziran ayı ile birlikte çok daha hızlanacaktır” açıklamasında bulundu.
Bütün varlık yatırımlarında olduğu gibi gayrimenkul piyasalarına yönelik yapılan yatırımların da finansman ihtiyacı duydukları gibi, beraberinde birtakım riskler de taşıdığına değinen İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen “Sektörün yukarı yönlü ivmelenmesi, Mart ayındaki Covid-19 salgını ile kesildi. Konut kredisi faiz oranları 2020 yılı Ocak-Mayıs döneminde ortalama aylık %0,96’dı. Haziran ayı ile birlikte kamu bankaları öncülüğünde başlatılan birinci el/sıfır konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, 15 yıla kadar vade ve aylık yüzde 0,64 faiz oranı ile finansman imkanı; ikinci el konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, 15 yıla kadar vade ve aylık yüzde 0,74 faiz oranı ile finansman imkanı sunulan kampanyalar tüketicilerin geçmiş dönemlere kıyasla daha düşük maliyete katlanmaları anlamına da geliyor. Kamu Bankaları ile başlayan bu süreç ile birlikte konut kredilerinde yıllık maliyetin %7-%9 bandına indirilmesi yılın ikinci yarısında sektördeki var olan olumlu havayı daha da arttıracaktır. Dolayısıyla, maliyetlerin düşmesi ile konut edinimi için doğru zaman olduğunu söylemek mümkün” dedi.
Burak Karagöz