Konya Yemek Kültürü

Mevleviler diyarı: Konya


Konya'da Oğuz Türkleri ve Selçuklulardan gelen yemek kültürünün izlerine hâlâ rastlanıyor Genel olarak et ve hamur işi ağırlıklı bir beslenme geleneği var Özellikle davet yemekleri görsel bir şölene dönüşüyor

Davet yemekleri

Konya'da her türlü ağırlamaya davetdeniyor Örneğin düğünler Görülmeye değermiş Gerçi biz denk gelmedik ama methini duyduğumuz kadarıyla aktaralım Pilav dökmekdiye nitelendirilen bu tür kalabalık davetlerde aşçı takımı kullanılıyormuş Pilava gittiğiniz zaman belli bir mönü ile karşılaşıyorsunuz Yüzyıllardan bu yana gelenek böyle sürüp gidiyordiyor Halıcı Toyga çorbası, Bütümetli (bütün et) pilav, İrmik helvası, Bamya çorbası, Pilav, Zerde ve Hoşaf Pilav 2 kez geliyor sofraya Çorba, pilav, tatlı sıralamasıyla süren yemek Bamya çorbası ile yeniden başlıyor Bamya çorbası ikinci tertip yenilen yemeğe geçiş için kullanıldığından ekşili yapılıyor Küp şeklinde kesilmiş et de ekleniyor Böylece et de 2 kere geliyor sofraya Yemeğe noktayı hoşaf koyuyor Söz kesendiye adlandırılan hoşafın gelmesiyle yemeğin son bulduğu anlatılmak isteniyor Eskiden ağır misafirlere kara yemek takımı (yemekler koyu renk olduğu için bu ad verilmiş) çıkarmış Geleneğe göre yemek sıralaması şöyleymiş: Yemek çorbayla başlayıp, arkasından Bütümetli patlıcan, su böreği ve baklava gelirmiş Ekşi yemekle (Bamya çorbası) yeniden başlayan yemek; etli dolma, yine etli bir yemek, sütlaç, zerde, pilav ve hoşaf sıralamasıyla son bulurmuş Halıcı eskiden komşu kaldırmaları olduğunu, ani gelen misafirin bütün gün ağırlandığını; hatta uzun kış gecelerinde 'yat geber yemeği' çıkarıldığını da söylüyor

Konya'da çarşı yemeklerinin başında Etli ekmek geliyor İçine konan etin satırla kıyıldığı Bıçakarası ya da Satırarası denilen pidesi de pek meşhur

Çarşı yemekleri

Konya'da et ve hamur işi ağırlıklı bir beslenme geleneği var Zeytinyağı kullanımı yok denecek kadar az Eskiden tarlada, bağda çalışırken enerji sağlamak için yağlı ve etli yemekler yiyorlarmış Gelin görün ki, bağların ve tarlaların azalmasıyla birlikte şehir yaşamına geçiş bu tarz beslenme düzenini kaldıramamış Bu nedenle başta kolesterol olmak üzere pek çok hastalık da yakalarını bırakmıyor Konyalıların
Çarşı yemeklerinden Fırın kebabı'nı yaklaşık 100 yıllık bir yer olan Hacı Şükrü Fırın Kebap Salonu'nda tattık Hacı Şükrü, Konya'nın en eski fırın kebapçısı olan Arif Usta'nın yanında yetişmiş Ölümünden sonra damadı Ali Şengönül bayrağı devralmış Şimdi ise onun oğlu Şükrü Şengönül sürdürüyor geleneği Fırın kebabı, koyun veya kuzu etiyle yapılıyor Hayvanın sadece ön kol ve kaburga kısmı kullanılıyor Bakır leğenlere alınan etler (kuzu 35, erkek koyun 89 saatte) meşe odunu ateşinde fırında pişiyor Et yağını salınca fırının 'koltuk' denilen dip tarafına çekiliyor ve ağır ağır pişmeye devam ediyor 3 kg etten yaklaşık 1 kg kebap elde ediliyor Fırın kebap tartılıp (porsiyonu 100 gr) pidelerin üzerine alınıyor; 1 baş kuru soğan ve ayranla geliyor sofraya Çatal bıçak kullanıldığında tadının kaçacağına ilişkin bir inanış var; bu nedenle elle yeniyor Dışarı yemeklerinden Peynirli pide, Kıymalı pide ve Etli ekmek'i Köşk'ün çarşı yemekleri yapılan diğer yerinde, Köşk2'de tadıyoruz Halıcı, Mevlevi mutfağı çalışması için yöreye has küflü peynirden iç malzeme hazırlamış Peynirli pideyi yemek bize nasip oluyor Halıcı, pide geleneğini şöyle anlatıyor: Haftanın 6 günü hanımlarının nefis yemeklerini yiyen beyler, pazar günleri çarşı fırınlarında pide yaptırarak dinlendirirler onları Pide malzemesi bir gün önceden hazırlanırPide yapımında ikinci kalite un kullanılıyor Şakir Usta, pide hamurunu ritmik hareketlerle 40 cm uzunluğunda eliyle açıp iç malzemeyi paylaştırıyor Kenarlarını üzerine kıvırıp 2 ucundan tutarak boyunu uzatıyor Hamur, küreğin üzerinden fırına aktarılırken biraz daha uzuyor, boyu yaklaşık 1 metreye ulaşıyor Konya?nın meşhur Etli ekmek'ini Şakir Usta'dan dinliyoruz Etli ekmeği kıyma ile yapıyoruz Normal olursa 60 gr kıyma, bol etli istenirse 120 gr kıyma kullanılır Eskiden et bıçakla kıyılırdı Domates, soğan ve biber de öyle Bıçakla kıyılan etle yapılan Bıçakarası adında bir pidemiz de varSatırarası da denilen Bıçakarası'nı Nalçacı Caddesi'ndeki Cemo'da yiyoruz

Kadınlar Pazarı, eski garajlar mevkiinde Köylü kadınları ancak
sabahın erken saatlerinde bulabilirsiniz

Geleneksel yemekler

Konya'da Et kabağı denilen kabakla 2 çeşit yemek hazırlanıyor Ekşili kabak, yağlı eğe kemiği (kaburga kısmından) ile yapılıyor Küçük parçalara ayrılan kemik tencereye alınıp üzerine soğan, nohut, sarımsak ve domates ekleniyor Nane, reyhan, maydanoz yaprakları bütün olarak ilave ediliyor İri küpler halinde doğranan kabak üzerine döşenip koruk suyu, biraz da kuyruk yağı ekleniyor Kendi suyuyla mangal ateşinde pişen Ekşili kabak bir gece bekletilip ertesi gün tüketiliyor Nedenine gelince; kabağın lezzetli olması için 'ay ile yıldızı görmesi' gerektiğine inanılıyor Et kabağından Tatlı kabak da yapıyorlar Kabağın üst kısmından bir kapak açılıyor İç kısmı oyulup birkaç yerden çatalla deliniyor Yağlı kıyma, tuz ve pirinçle hazırlanan iç malzemesi ile doldurulup üzerine bir tabak kapatılıyor Yarısına kadar su doldurulup tozşeker ve 2 diş karanfil ekliyorlar Konya?nın Çebiç ziyafeti de pek ünlü Bildiğimiz Kuyu kebabı burada Çebiç (tandır kuzusu) olarak çıkıyor karşımıza Yemeklerden 'ütümetli pilav ya da patlıcanı' atlamamak gerek Bütümet, koyunun arka but, kaburga, göğüs ve büyük yağlı parçalarından hazırlanıyor Bununla pişen pilav ve patlıcanın tadına doyum olmuyor Halıcı, sohbet sırasında helva gecelerinden söz etmişti ?Osmanlıdan gelen helva sohbetlerinin başlangıcı Mevlana dönemine dayanır Gece gelen misafire Arabaşı çorbası ve helva (pişmaniye) sunulması adettir Un yağda kavrulur Hazırlanan ağda halka şeklinde çevire çevire una yedirilir Evin erkekleri ile konuk erkekler hazırlar pişmaniyeyi Bir de pekmezli kenevir helvası yapılır burada Sohbet biraz daha uzarsa, yat geberlik dediğimiz bir yemek türü vardır; kahvaltılık malzemeler soğukluklarla gelir masaya