Köpek Irkları ile Davranışları Bağlantılı Olmayabilir

Bazılarımız her ne kadar kendimize bir can dostu seçerken önemsemesek de, bazıları için köpek sahiplenirken cinsinin ne olduğu epey değerlidir. Mesela akıllı ve oyuncu bir köpek isterseniz genelde collie cinsi, tüm aile bireylerine hitap eden dışa dönük bir köpek istiyorsanız labrador cinsi önerilir.

Köpek ırkları uzun vakittir makul davranışlar ve mizaçlarla tanımlanmış olabilir; lakin yeni bir genetik araştırmaya nazaran bu, pek de hakikat olmayabilir. Kelam konusu yeni araştırma, ırk üzerinden köpek davranışlarına ve kişiliklerine dair çıkarımda bulunmanın ‘yetersiz’ bir gösterge olduğunu öne sürüyor.

Irklara nazaran köpek davranışlarının değişiklik göstermesi, binlerce yıllım evrimden kaynaklanıyor


78 safkan ırkı ve karışık ataları kapsayan 2.155 köpeğin genomlarını araştıran araştırmacılar, safkan köpek sahiplerinden alınan 18.000'den fazla anket karşılığından yola çıkılarak yaygın köpek davranışlarını açıklayabilecek çok az genetik varyant olduğunu buldular.

Araştırmaların sonucunda uzmanlar, köpek genomunda, bir köpeğin talimatları ne kadar âlâ takip ettiği yahut ne kadar uluduğu üzere davranışsal özelliklerle güçlü bir biçimde bağlı 11 nokta belirlediler. Lakin tuhaf bir formda bunların hiçbiri köpeğin cinsine has değildi. Hatta elde edilen bilgilere nazaran köpeğin cinsi, tek tek köpekler ortasında tanımlanan davranışsal varyasyonun yalnızca yüzde 9'unu açıklamak için kafiydi ve hiçbir davranışsal özellik de sadece bir köpek çeşidine mahsus değildi.

Bir noktada araştırmacılar yaş ve cinsiyetin, aslında köpeğin davranışlarının daha güçlü belirleyicileri olduğunu tespit etti. Bu bahse ait olarak "Belirli çağdaş köpek ırklarının özellikleri olarak düşündüğümüz davranışların birden fazla, büyük olasılıkla kurttan yabanî köpeğe, evcil köpeğe ve nihayet çağdaş ırklara kadar binlerce yıllık evrimden kaynaklanmıştır" formunda kaydeden Massachusetts Üniversitesi’nden Elinor Karlsson, "Bu kalıtsal özellikler, çağdaş köpek ırkları kavramımızdan binlerce yıl öncesine dayanıyor." tabirlerini kullanıyor.

Yıllar öncesinde köpekler av, korunma ve sürü liderliği özelliklerine nazaran seçiliyordu


Bugün var olan köpek ırklarının birçok, yalnızca geçtiğimiz bir yahut iki yüzyılda estetik yahut fizikî ülkülere nazaran seçilmekte. Fakat bundan öncesinde yavrular ne kadar güzel avlanabilecekleri, korunacakları yahut sürü sürüleceklerine dair iddialara nazaran seçilirdi.

Birbiriyle ve etrafla etkileşime giren birçok küçük genden kaynaklanan davranış üzere karmaşık özelliklerin bir köpek jenerasyonundan başkasına aktarılması mutlaka kelam konusu olabilir; lakin çağdaş evcil hayvan sahiplerinin, bizim bugün bildiğimiz ırklar üzerinde sahiden bir tesir yaratmak için kâfi vakti olmamış olmayabilir. Bu da Karlsson ve meslektaşlarının, köpek davranışlarında sırf cinsten çeşide çok hafif genetik farklılıklar bulmuş olmasını açıklayabilir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüm 'safkan' köpeklerin yarısından fazlasının birden fazla çeşitten cedde sahip olduğunu düşündüğünüzde ise bu farklılıklar yalnızca dahahafif ve az belirgin bir hale gelir.

Mevcut genomik çalışmada, bir köpeğin border collie atalarına sahip olması ile köpeğim bildirilen teklif verilebilirliği yahut insan tarafını takip etme yetenekleri ortasında genetik bir tesir var üzere görünüyordu. Öte yandan Labrador av köpeği ataları ile insan toplumsallığı ortasında değerli bir tesir gözlemlenmedi. Öbür bir deyişle, safkan labrador sahiplerinin bunu çeşidin kıymetli bir özelliği olarak bildirmesine karşın, bir köpeğin labrador atalara sahip olması, onun beşerlerle daha toplumsal olacağı anlamına gelmiyordu.

Eğer bu araştırmanın sonuçları doğruysa ve cins davranışlarıyla ilgili varsayımlarımız yalnızca bir abartıdan ibaretse bu, belli 'saldırgan' köpek ırklarını yasaklayan ulusal siyasetlerin bir bilimsel bir temeli olmadığı manasına gelebilir. Birebir şey, pit bull üzere ırkları kapsamayı reddeden sigorta poliçeleri için de söylenebilir.

Modern köpek yetiştiricilerinin, köpek davranışları üzerinde pek bir tesiri olmayabilir


Karlsson'un araştırması, köpeklerde cins temelli davranışın ardındaki genetiği inceleyen birinci araştırmalardan biri olabilir; fakat geçmiş araştırmalarda, bir cins içindeki köpek davranışındaki farklılıkların, cinsler ortasındakine neredeyse eşdeğer olduğu sonucu elde edilmişti. Natürel köpek davranışının arkasındaki genetiği belirlemek için daha fazla çalışma yapılmasına muhtaçlık var; fakat yeni bulgular çağdaş yetiştiricilerin, köpeklerin kişilikleri üzerinde pek bir tesiri olmadığını gösteriyor.

Kısacası köpeğiniz bir emrinizi yerine getirdiğinde ya da sizinle koltukta sarılarak yattığında bu, günümüz çağdaş köpek yetiştiricilerinin yaptığı iştense, daha çok atalarımız ile irtibatlı olabilir.