Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Köprülerin tarihçesi;
Birincil köprüler, büyük bir muhtemelen, dereleri dinmek için ağaç kütüklerinin karşısından karşıya uzatılması veya İngiltere ’de dev on ’da hala var olan köprü gibi, büyük ve düz taşlarlın alt yandan konulmasıyla oluşan geçitler biçimindeydi Bir öteki usul de ardı ardına bağlanan kayıklardan yapılan köprülerdir Köprülerle ilgili en eski yazılı evrak, yunanlı tarihçi Herodotos ’un (MÖ 485–425) sözünü ettiği daha kalıcı bir yapıdır Bu MÖ VIII Yüzyılda Babil ’de, Fırat nehri üzerindeki köprüdür
Daha dayanıksız, ancak teknik açıdan dikkate değere bir köprü, kral Darius ’un (MÖ548–486) MÖ512 ’de yaptırdığı kayık köprüdür Bu köprü yoluyla, pers orduları İstanbul Boğazını geçerek, Güneydoğu Avrupa ülkelerini istila etmeyi başarmıştır Dairu ’tan sonradan Kserkeses (MÖ 519485) benzer yöntemi Çanakkale Boğazında uygulamış ve burada 674 kayıktan oluşan 14 km uzunluğunda emrindeki yandan iki kayık köprü yapmıştır
Dağlık yörelerdeki nehirleri vermek, aynı zorlukta ama ayrı sorunlar yaratmış ve acayip çözümlere yol açmıştır Budist bir rahip olan FaHsien MS 412 ’de, Hindistan ’da seyahat ederken karşılaştığı 92m Uzunluğunda, derin bir vadi üzerindeki ip köprüden laf eder Bu tür ilkel asma köprülerin Güney Amerika, Orta Afrika, Güney Doğu Asya ve Çin ’de geniş çapta uygulandığı bilinmektedir Bu cins köprülerin yapımında balta girmemiş ormanlardaki kalın sarmaşıklardan ve bambu elyafından örülmüş ipler kullanılmaktaydı Peru ’da İknalar, XVI Asır gibi yakın için bu tür köprülerden yararlanmışlardır
Romalılar Döneminde Köprü Yapımı
Romalılar öteki konularda olduğu gibi köprü yapma sanatını da sistematik bir biçimde ele aldırlar Tibet nehri üzerindeki Pons Sublicius köprüsü MÖ 621 yılında yapılmıştı ve 150 m uzunluğundaydı Bu köprü MÖ 508 ’de Haratius kadar savunulmasıyla ün yapmıştır Tamamen ahşap olan köprü, dere yatağına sağlanan ahşap ayaklar üzerinde durmaktaydı Romalıların yaptıkları en dikkate değer ahşap köprü, MÖ 50 yılında Ren nehri üstünde yerleşmiş olan 420 m uzunluğundaki yapıdır Bu köprü Julius Ceasar ’ın emiyle on gün içinde tamamlanmıştır
Romalıların köprü yapımı alanındaki en manâlı katkıları, Avrupa ’nın çeşitli yerlerinde yüzlercesini yaptıkları, kemerli taş köprüler olmuştur Bu köprüler, büyük kaya parçalarının birbirlerini sıkıştırmasından oluşan kemerler üstüne kurulmuştu Kemerin en ortasındaki taşa, kilit taşı denilmekteydi Bu köprülerin yaşamış en ünlü örneği Roma ’daki Pons Fabricius ’tur MÖ 62 yılında tamamlanan bu köprünün iki yarım daire biçimindeki kemerlerden her binin ayakları arasındaki tarafsızlık 24m ’dir İki asıl kemerin ortalarındaki minik kabartma kemer, taşkın sırasında pozitif suyun akmasını sağlar
Din Görevlileri Ve Profesyonelleri İşe El Koyuyor
Romalıların kullandıklar yöntemler o denli etkin ve yeterliydi ki, Avrupalılar onlardan daha sonra, yüzlerce yıl köprü yapımında, yeni yöntemler geliştirmek gereğini duymadılar Daha Sonra da, gariptir, büyüyen toplumlarda iyi bir ulaşım sisteminin yararlarını birincil ayrım eden ve bu işe el koyan, kilise oldu Fransa ’da bir grup rahip, sağlam köprüler tasarımlamak ve yerine getirmek amacıyla, freres du pont adlı bir tarikat kurdular Tarikatın en önemli yapıtı, Rhon nehri üstüne 1171 yılında kurulan Pont d ’avignon köprüsüdür Köprü, en uzunu 35 m olan 21 kemerden oluşmuştur Aynı biçimde İngiltere ’de Colechurch ’lu Peter adlı bir papaz, Thames nehri üzerindeki ilk taş köprüyü tasarımlamış ve yapmıştır (bugünkü Londra köprüsü)
XVII Yüzyılın sonlarına kadar köprülerin tasarım ve yapımları, başlıca mimarlar kadar gerçekleştirildi Floransa ticaret odası, mimar taddeo Caddi ’yi taşkın esnasında yapılan Ponte Vecchio ’nun yerine yeni bir köprü, yapmakla görevlendirdi, Caddi ’nin köprü tasarımıyla ilgili buluşu Arno nehri üzerinde inşa ettiği köprüde kullanmış olduğu gibi, kemerlerin yarım daireden ufak kavislerden oluşmasıydı Caddi ’nin bu buluşu daha sonra, RahipMimar Giovanni Giocondo kadar (1433–1515) kullanıldı Giocondo, 1507 ’de tamamladığı Paris ’in birincil taş köprüsünün9 yapımında bu nesil kemerler kullanmıştır
Köprü yapımı gibi kompleks kayda değer bir işin, sonuna kadar amatörlerin elinde kalması şüphesiz düşünülemezdi 1718 ’de Fransız askeri mühendislerinin kurdukları “köprü ve yol mühendisleri kıtası ile Fransa bu konuda birincil adımı atmış oldu Kıtanın başmühendisi Jean Rodolph Perronet, daha da cesurca bir atılımla, yarım daireden minik kavisli kemerlerin yerine, daha da basık bir elips biçimini geliştirdi
Demir ve çelik köprüler;
Ilk demir köprü İngiltere ’de Coalbookdale ’deki Severn, nehri üzerinde 1779 yılında yapıldı Gerekli demir çubuk ve levhalar bölgedeki demirci Abraham Darby ’nın işliğinde hazırlandı
Köprü yapımında bundan sonraki aşamada en fazla kullanılan araç gereç, dövme demir olmuş ve Thomas Telford (1757–1834) Galler bölgesiyle Anglesey ’i birbirinden ayıran Menai Boğazı üstünde, 1826 yılında yaptığı 178 metrelik köprünün zincirlerine dövme demir kullanmıştır Robert Stephenson ’un (1803–1859) ve 1850 ’de bu köprünün yakınlarında yapı ettiği boru biçimindeki demiryolu köprüsünde de vurma demir kullanılmıştır
Üzerlerine fazlasıyla siklet binen demir yolu köprülerinin dirençli olması için en iyi tasarım, ya kemer ya da tek taraftan destekli dirsek biçimidir Bu tür köprülerin ilk örneklerinden biri, James eads (182087) göre 1874 yılında, StLouis ’de Mississippi nehri üzerinde yapılan kemer biçimindeki çelik köprüdür
Çağdaş köprüler
XIX yüzyılın iki buluşu köprü yapımında bir devrime yol açmıştır, Porland çimentosunun bulunması ve çeliğin büyük çapta üretilmesi, çimento, betonun temel katkı maddesi maddesidir Ve kütle beton köprü ayaklarının, dayanaklarının (kıyı taşıyıcılarının) ve istenilen biçimde “yapa taş kemerlerin yapımında kullanılır İyi yapılmış beton Basınca (sıkıştırılmaya) doğaüstü dayanıklıdır lakin gerilmeye çekilmeye gelemez öte yandan, çekilik ayrıca sıkıştırılmaya, hem de büyük gerilimlere karşı dirençlidir, geçmişin ahşap kirişlerinden çok daha kuvvetli kirişlerin yap0ılında kullanılabilir Yüksek gerilime dirençli çelik halatlar, koskocoman asma köprüleri taşıma gücüne sahiptirler
Betonarme köprüler;
Bu yeni malzemeler, beton ve çelik, birlikte kullanılabilir Mesela, bir beton yapının sadece sıkıştırılmaya dayanacak biçimde tasarlanması zorunlu değildi, çünkü gerilmeye karşısında da çelik çubuklar kullanabilir
Betonarmede, çeliğin gerilim halinde esnemesi ve onu çevreleyen betonu da esnetmeye çalışarak çatlatması sorununu, Fransız mühendisi eugene freyssinet (18791932), yüksek güçlere, önceden gerilmiş çelik çubuklar kullanarak çözmüştür Bu yöntemle freysinet betonu “ön gerilmeli “ ışık halkası getirmekte, böylece yapımdan daha sonra gerilimden etkilenmesini önlemekteydi Sonuç, daha dinç, hafif ve mimari yönden doyurucu, fazla elverişli bir malzemenin doğusu oldu
Köprü çeşitleri
Köprüler dört belli başlı gruba ayrılır Düz, kemerli, asma ve dirsekli köprüler Düz köprüler iki kıyı arasında uzatılan bir çift kirişin taşıdığı bir döşemeden oluşur Bu nesil kirişlerin üst kısmının basınca, ait kısmınınsa gerilime dayanıklı olması gerekir Eğer payandalarla desteklenmişse, köprünün baskı nakliye dengesi değişir Düz köprüler içi anlamsız kutu biçiminde kirişlerden, açık bir çerçeveden veya taşıyıcılarla desteklenmiş iskeletten oluşabilir
Kemerli köprüler hiçbir noktasında gerilime yol açmayacak biçimde tasarlanır Bu yüzden beton, kemerli köprü tasarımına çok elverişlidir Betonarme kullanıldığında ise, göze daha güzel görünen, ara sıra de daha ucuza çıkan köprüler tasarımlanabilir Fiilen çoğu kemerli beton köprü, betonarmedir
Asma köprü, yüksek kuleler aralarında sarkıtılmış iki ya da daha fazla halata asılı döşemeden oluşur Yüksek gerilimli çelik hatalar, büyük ağırlıklar nakliye gücüne sahiptirler Kuleler basınç altındadır ve genel olarak ince uzun payandalardan (bunlar için manâsız kirişler yerine kullanılır) oluşan köprü döşemesi, uzunluğu boyunca kısa aralıklarla çelik halatlarla desteklenmiştir
Dirsekli köprü, her biri bir uçtan desteklenmiş iki kirişten oluşur Her iki uçtan desteklenen düz kirişli köprülerin tersine, tek uçtan taşınan dirsekli köprünün üstteki kısımları gerilime, daha aşağı kısımları basınca karşı koymak zorundadır
Yukarıdaki yöntemlerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan köprüler de vardır Mesela, yular köprü, bir uçtaki kuleden veya her iki uçtaki kulelerden sarkıtılan çelik halatlarla kısmen desteklenmiş, uzun düz bir kirişten oluşur Çoğu aralık kalacak biçimde tasarımlanır, bu aralık, kolay düz kirişlemeyle geçilir Londra ’nın meşhur Tower köprüsü tarzında “açılır kapanır köprülerin dirsekli kolları ya da baskülleri vardır
Köprü yapımında, her iki kıyadaki kule veya ayakların temellerinin içten yapılması, iki kıyıyı birleştiren bölümün yapımından daha önemlidir Yoksa inşa bütünüyle hiçbir işe afacan Modern köprülerin çoğu, kaya tabana saplanmış betonarme temeller üstüne oturtulmuştur Köprüler, gerektiğinde gelgit olayının aşındırıcı etkisine, iri buz parçalarının çarpmalarına veya hafif depremlerin niçin olabileceği sallantıya direnecek biçimde tasarımlanmalıdır
Köprü açıklığının kuramsal sınırları
Bir köprü iki çeşitlilik tartı taşır Biri, üzerinden geçen trafiğin canlı yükü, diğeri ise, kendi ağırlığı, yani ölü yüktür Köprünün üzerinden geçtiği açıklık arttıkça, doğal olarak ölü siklet de artar sonuç olarak, araç gereç ve kullanılan usul ne olursa olsun, açıklığın kuramsal sınırları vardır Bu sınırlar modern malzemelerle yap0ılan yeni köprülerin boyutlarıyla karşılaştırılabilir, şimdiye değin üretilmiş en uzun kemerli çelik köprüler, New York ’ta yer alan 498 m uzunluğundaki Bayonne köprüsü ile Avustralya ’daki 503 mlik Sydney Limanı köprüsüdür Oysa çelik köprüler için öngörülen kurumsal açıklık sınırı 1000 m dolayındadır Bu durumda kuramsal olarak köprü yapımcılarının aynı yöntemlerle, çok daha büyük açıklıklar arasında köprüler kurabileceklerini söyleyebilir Ne var ama, burada en sınırlayıcı etken maliyettir Çelik kemerli köprüler genel olarak, geniş açıklıkları aşmak için en ucuz yöntem değildir
En uzun dirsekli çelik köprü ise, Kanada ’daki 540 mlik Ouebec köprüsüdür 1918 ’de gerçekleştirildiği düşünülürse, bu köprünün yapımını büyük bir galibiyet olarak nitelemek gerekir Dirsekli köprüler için kuramsal sını4r 750 m dolayındadır
Betonarme köprülerin en uzunu, Avustralya da Sydney ’deki 305 m Uzunluğundaki Gladesville köprüsüdür
Çağdaş asma köprüler en uzun köprülerdir Gerek kuramsal olarak, gerekse uygulamada şimdiye dek üretilmiş en uzun asma köprü, New York Limanı ağzında yer alan 1298 m uzunluğundaki Verrazano Boğazı köprüsüdür İngiltere de başka bir köprü Humber 1410 metredir Bu konuda deney sahibi bir takım köprü tasarımcıları, asma köprülerle ve bugünkü malzemeyle 3000 metrelik bir açıklığın geçilebileceğini öne sürmektedirler
Birincil köprüler, büyük bir muhtemelen, dereleri dinmek için ağaç kütüklerinin karşısından karşıya uzatılması veya İngiltere ’de dev on ’da hala var olan köprü gibi, büyük ve düz taşlarlın alt yandan konulmasıyla oluşan geçitler biçimindeydi Bir öteki usul de ardı ardına bağlanan kayıklardan yapılan köprülerdir Köprülerle ilgili en eski yazılı evrak, yunanlı tarihçi Herodotos ’un (MÖ 485–425) sözünü ettiği daha kalıcı bir yapıdır Bu MÖ VIII Yüzyılda Babil ’de, Fırat nehri üzerindeki köprüdür
Daha dayanıksız, ancak teknik açıdan dikkate değere bir köprü, kral Darius ’un (MÖ548–486) MÖ512 ’de yaptırdığı kayık köprüdür Bu köprü yoluyla, pers orduları İstanbul Boğazını geçerek, Güneydoğu Avrupa ülkelerini istila etmeyi başarmıştır Dairu ’tan sonradan Kserkeses (MÖ 519485) benzer yöntemi Çanakkale Boğazında uygulamış ve burada 674 kayıktan oluşan 14 km uzunluğunda emrindeki yandan iki kayık köprü yapmıştır
Dağlık yörelerdeki nehirleri vermek, aynı zorlukta ama ayrı sorunlar yaratmış ve acayip çözümlere yol açmıştır Budist bir rahip olan FaHsien MS 412 ’de, Hindistan ’da seyahat ederken karşılaştığı 92m Uzunluğunda, derin bir vadi üzerindeki ip köprüden laf eder Bu tür ilkel asma köprülerin Güney Amerika, Orta Afrika, Güney Doğu Asya ve Çin ’de geniş çapta uygulandığı bilinmektedir Bu cins köprülerin yapımında balta girmemiş ormanlardaki kalın sarmaşıklardan ve bambu elyafından örülmüş ipler kullanılmaktaydı Peru ’da İknalar, XVI Asır gibi yakın için bu tür köprülerden yararlanmışlardır
Romalılar Döneminde Köprü Yapımı
Romalılar öteki konularda olduğu gibi köprü yapma sanatını da sistematik bir biçimde ele aldırlar Tibet nehri üzerindeki Pons Sublicius köprüsü MÖ 621 yılında yapılmıştı ve 150 m uzunluğundaydı Bu köprü MÖ 508 ’de Haratius kadar savunulmasıyla ün yapmıştır Tamamen ahşap olan köprü, dere yatağına sağlanan ahşap ayaklar üzerinde durmaktaydı Romalıların yaptıkları en dikkate değer ahşap köprü, MÖ 50 yılında Ren nehri üstünde yerleşmiş olan 420 m uzunluğundaki yapıdır Bu köprü Julius Ceasar ’ın emiyle on gün içinde tamamlanmıştır
Romalıların köprü yapımı alanındaki en manâlı katkıları, Avrupa ’nın çeşitli yerlerinde yüzlercesini yaptıkları, kemerli taş köprüler olmuştur Bu köprüler, büyük kaya parçalarının birbirlerini sıkıştırmasından oluşan kemerler üstüne kurulmuştu Kemerin en ortasındaki taşa, kilit taşı denilmekteydi Bu köprülerin yaşamış en ünlü örneği Roma ’daki Pons Fabricius ’tur MÖ 62 yılında tamamlanan bu köprünün iki yarım daire biçimindeki kemerlerden her binin ayakları arasındaki tarafsızlık 24m ’dir İki asıl kemerin ortalarındaki minik kabartma kemer, taşkın sırasında pozitif suyun akmasını sağlar
Din Görevlileri Ve Profesyonelleri İşe El Koyuyor
Romalıların kullandıklar yöntemler o denli etkin ve yeterliydi ki, Avrupalılar onlardan daha sonra, yüzlerce yıl köprü yapımında, yeni yöntemler geliştirmek gereğini duymadılar Daha Sonra da, gariptir, büyüyen toplumlarda iyi bir ulaşım sisteminin yararlarını birincil ayrım eden ve bu işe el koyan, kilise oldu Fransa ’da bir grup rahip, sağlam köprüler tasarımlamak ve yerine getirmek amacıyla, freres du pont adlı bir tarikat kurdular Tarikatın en önemli yapıtı, Rhon nehri üstüne 1171 yılında kurulan Pont d ’avignon köprüsüdür Köprü, en uzunu 35 m olan 21 kemerden oluşmuştur Aynı biçimde İngiltere ’de Colechurch ’lu Peter adlı bir papaz, Thames nehri üzerindeki ilk taş köprüyü tasarımlamış ve yapmıştır (bugünkü Londra köprüsü)
XVII Yüzyılın sonlarına kadar köprülerin tasarım ve yapımları, başlıca mimarlar kadar gerçekleştirildi Floransa ticaret odası, mimar taddeo Caddi ’yi taşkın esnasında yapılan Ponte Vecchio ’nun yerine yeni bir köprü, yapmakla görevlendirdi, Caddi ’nin köprü tasarımıyla ilgili buluşu Arno nehri üzerinde inşa ettiği köprüde kullanmış olduğu gibi, kemerlerin yarım daireden ufak kavislerden oluşmasıydı Caddi ’nin bu buluşu daha sonra, RahipMimar Giovanni Giocondo kadar (1433–1515) kullanıldı Giocondo, 1507 ’de tamamladığı Paris ’in birincil taş köprüsünün9 yapımında bu nesil kemerler kullanmıştır
Köprü yapımı gibi kompleks kayda değer bir işin, sonuna kadar amatörlerin elinde kalması şüphesiz düşünülemezdi 1718 ’de Fransız askeri mühendislerinin kurdukları “köprü ve yol mühendisleri kıtası ile Fransa bu konuda birincil adımı atmış oldu Kıtanın başmühendisi Jean Rodolph Perronet, daha da cesurca bir atılımla, yarım daireden minik kavisli kemerlerin yerine, daha da basık bir elips biçimini geliştirdi
Demir ve çelik köprüler;
Ilk demir köprü İngiltere ’de Coalbookdale ’deki Severn, nehri üzerinde 1779 yılında yapıldı Gerekli demir çubuk ve levhalar bölgedeki demirci Abraham Darby ’nın işliğinde hazırlandı
Köprü yapımında bundan sonraki aşamada en fazla kullanılan araç gereç, dövme demir olmuş ve Thomas Telford (1757–1834) Galler bölgesiyle Anglesey ’i birbirinden ayıran Menai Boğazı üstünde, 1826 yılında yaptığı 178 metrelik köprünün zincirlerine dövme demir kullanmıştır Robert Stephenson ’un (1803–1859) ve 1850 ’de bu köprünün yakınlarında yapı ettiği boru biçimindeki demiryolu köprüsünde de vurma demir kullanılmıştır
Üzerlerine fazlasıyla siklet binen demir yolu köprülerinin dirençli olması için en iyi tasarım, ya kemer ya da tek taraftan destekli dirsek biçimidir Bu tür köprülerin ilk örneklerinden biri, James eads (182087) göre 1874 yılında, StLouis ’de Mississippi nehri üzerinde yapılan kemer biçimindeki çelik köprüdür
Çağdaş köprüler
XIX yüzyılın iki buluşu köprü yapımında bir devrime yol açmıştır, Porland çimentosunun bulunması ve çeliğin büyük çapta üretilmesi, çimento, betonun temel katkı maddesi maddesidir Ve kütle beton köprü ayaklarının, dayanaklarının (kıyı taşıyıcılarının) ve istenilen biçimde “yapa taş kemerlerin yapımında kullanılır İyi yapılmış beton Basınca (sıkıştırılmaya) doğaüstü dayanıklıdır lakin gerilmeye çekilmeye gelemez öte yandan, çekilik ayrıca sıkıştırılmaya, hem de büyük gerilimlere karşı dirençlidir, geçmişin ahşap kirişlerinden çok daha kuvvetli kirişlerin yap0ılında kullanılabilir Yüksek gerilime dirençli çelik halatlar, koskocoman asma köprüleri taşıma gücüne sahiptirler
Betonarme köprüler;
Bu yeni malzemeler, beton ve çelik, birlikte kullanılabilir Mesela, bir beton yapının sadece sıkıştırılmaya dayanacak biçimde tasarlanması zorunlu değildi, çünkü gerilmeye karşısında da çelik çubuklar kullanabilir
Betonarmede, çeliğin gerilim halinde esnemesi ve onu çevreleyen betonu da esnetmeye çalışarak çatlatması sorununu, Fransız mühendisi eugene freyssinet (18791932), yüksek güçlere, önceden gerilmiş çelik çubuklar kullanarak çözmüştür Bu yöntemle freysinet betonu “ön gerilmeli “ ışık halkası getirmekte, böylece yapımdan daha sonra gerilimden etkilenmesini önlemekteydi Sonuç, daha dinç, hafif ve mimari yönden doyurucu, fazla elverişli bir malzemenin doğusu oldu
Köprü çeşitleri
Köprüler dört belli başlı gruba ayrılır Düz, kemerli, asma ve dirsekli köprüler Düz köprüler iki kıyı arasında uzatılan bir çift kirişin taşıdığı bir döşemeden oluşur Bu nesil kirişlerin üst kısmının basınca, ait kısmınınsa gerilime dayanıklı olması gerekir Eğer payandalarla desteklenmişse, köprünün baskı nakliye dengesi değişir Düz köprüler içi anlamsız kutu biçiminde kirişlerden, açık bir çerçeveden veya taşıyıcılarla desteklenmiş iskeletten oluşabilir
Kemerli köprüler hiçbir noktasında gerilime yol açmayacak biçimde tasarlanır Bu yüzden beton, kemerli köprü tasarımına çok elverişlidir Betonarme kullanıldığında ise, göze daha güzel görünen, ara sıra de daha ucuza çıkan köprüler tasarımlanabilir Fiilen çoğu kemerli beton köprü, betonarmedir
Asma köprü, yüksek kuleler aralarında sarkıtılmış iki ya da daha fazla halata asılı döşemeden oluşur Yüksek gerilimli çelik hatalar, büyük ağırlıklar nakliye gücüne sahiptirler Kuleler basınç altındadır ve genel olarak ince uzun payandalardan (bunlar için manâsız kirişler yerine kullanılır) oluşan köprü döşemesi, uzunluğu boyunca kısa aralıklarla çelik halatlarla desteklenmiştir
Dirsekli köprü, her biri bir uçtan desteklenmiş iki kirişten oluşur Her iki uçtan desteklenen düz kirişli köprülerin tersine, tek uçtan taşınan dirsekli köprünün üstteki kısımları gerilime, daha aşağı kısımları basınca karşı koymak zorundadır
Yukarıdaki yöntemlerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan köprüler de vardır Mesela, yular köprü, bir uçtaki kuleden veya her iki uçtaki kulelerden sarkıtılan çelik halatlarla kısmen desteklenmiş, uzun düz bir kirişten oluşur Çoğu aralık kalacak biçimde tasarımlanır, bu aralık, kolay düz kirişlemeyle geçilir Londra ’nın meşhur Tower köprüsü tarzında “açılır kapanır köprülerin dirsekli kolları ya da baskülleri vardır
Köprü yapımında, her iki kıyadaki kule veya ayakların temellerinin içten yapılması, iki kıyıyı birleştiren bölümün yapımından daha önemlidir Yoksa inşa bütünüyle hiçbir işe afacan Modern köprülerin çoğu, kaya tabana saplanmış betonarme temeller üstüne oturtulmuştur Köprüler, gerektiğinde gelgit olayının aşındırıcı etkisine, iri buz parçalarının çarpmalarına veya hafif depremlerin niçin olabileceği sallantıya direnecek biçimde tasarımlanmalıdır
Köprü açıklığının kuramsal sınırları
Bir köprü iki çeşitlilik tartı taşır Biri, üzerinden geçen trafiğin canlı yükü, diğeri ise, kendi ağırlığı, yani ölü yüktür Köprünün üzerinden geçtiği açıklık arttıkça, doğal olarak ölü siklet de artar sonuç olarak, araç gereç ve kullanılan usul ne olursa olsun, açıklığın kuramsal sınırları vardır Bu sınırlar modern malzemelerle yap0ılan yeni köprülerin boyutlarıyla karşılaştırılabilir, şimdiye değin üretilmiş en uzun kemerli çelik köprüler, New York ’ta yer alan 498 m uzunluğundaki Bayonne köprüsü ile Avustralya ’daki 503 mlik Sydney Limanı köprüsüdür Oysa çelik köprüler için öngörülen kurumsal açıklık sınırı 1000 m dolayındadır Bu durumda kuramsal olarak köprü yapımcılarının aynı yöntemlerle, çok daha büyük açıklıklar arasında köprüler kurabileceklerini söyleyebilir Ne var ama, burada en sınırlayıcı etken maliyettir Çelik kemerli köprüler genel olarak, geniş açıklıkları aşmak için en ucuz yöntem değildir
En uzun dirsekli çelik köprü ise, Kanada ’daki 540 mlik Ouebec köprüsüdür 1918 ’de gerçekleştirildiği düşünülürse, bu köprünün yapımını büyük bir galibiyet olarak nitelemek gerekir Dirsekli köprüler için kuramsal sını4r 750 m dolayındadır
Betonarme köprülerin en uzunu, Avustralya da Sydney ’deki 305 m Uzunluğundaki Gladesville köprüsüdür
Çağdaş asma köprüler en uzun köprülerdir Gerek kuramsal olarak, gerekse uygulamada şimdiye dek üretilmiş en uzun asma köprü, New York Limanı ağzında yer alan 1298 m uzunluğundaki Verrazano Boğazı köprüsüdür İngiltere de başka bir köprü Humber 1410 metredir Bu konuda deney sahibi bir takım köprü tasarımcıları, asma köprülerle ve bugünkü malzemeyle 3000 metrelik bir açıklığın geçilebileceğini öne sürmektedirler
