Kore Savaşı

Kore Savaşının Nedenleri
Kore Savaşı
Kore Savaşına Kimler Katıldı
Kore Savaşının Türkiye Açısından Sonuçları

Uzakta Doğuda güçlenmeye başlayan soğuk savaş tehlikesini ortadan uyandırmak için ABD ile Birleşmiş Milletler Örgütünün birlikte düzenledikleri birincil harekattır Güney Kore'nin Kuzey Kore ve Komunist Çin kuvvetleri kadar işgaline bitirmek üzere Birleşmiş Milletler gücü adı aşağıda çoğu ülkenin birlikte hareket ettiği 20 yüzyıl tarihinde yerini almış manâlı olaylardandır

Kore Savaşına Kimler Katıldı?

Kore Savaşına toplam 16 ülke askeri birlik ile, 6 ülke de tıbbi takviye araçlarıyla katılmıştır Bu yardım çağrısına katılan ve askeri birlik gönderen birincil ülkelerden biri de Türkiye olmuştur başlangıçta Ekim 1950'de Kore'ye gönderilen Türk Tugayı, Ağustos 1954'e kadar Kore'de kalmıştır

Kore'ye Giden Birliğimiz Hakkında Bilgiler

Kore Savaşına gönderilen Türk Tugayı Tuğgeneral Tahsin Yazıcı komutasında topçu ve teknik yardım kıtalarının eşlik ettiği 3 piyade taburundan oluşuyordu Kore Savaşı her tarafında Amerikan kuvvetlerine ast hareket eden tugay büyüklüğündeki tek birlikti Bütün teçhizatlı Türk Tugayı düzenliliği, askeri data ve yetenekleriyle yabancılar arasında büyük saygı kazanmıştı

20 Ekim 1950 Askerlerimizin Kore'ye Varışı

Tugayımız Tayland öncü birliklerinden sonra Kore'ye en önce varan birliklerden biriydi Eylül ayı sonlarında İskenderun Limanından gemiyle yola çıkan 5455 kişilik tugayımız, 18 Ekim 1950'de Kore yarımadasının Güney ucundaki Pusan limanına varmış, ertesi gün mühimmatını gemiden indirmeye başlamıştı İner inmez Pusan'dan harekete geçen tugayımız, 20 Ekim günü 60 eksen (100km) Kuzeydeki Taegu şehrine vararak, Birleşik Milletler kuvvetlerine katılmıştı

1025 Kasım 1950 Kuzeye İlerleme

Amerikan kuvvetlerinin emrinde bir daha alçak birlik olarak tahsis alan tugayımız 10 Kasım 1950'den itibaren Amerikalılarla birlikte Kuzeye dürüst yürüyüşe başlamıştı Askerlerimiz bu yürüyüş esnasında, olasılıkla halkın arasına karışmış Kuzey Kore askerleriyle ve çetelerle mücadele ediyordu Teğmen Tahir Ün Kore'den Japonya'ya geçen Yeni Sabah Gazetesi muhabiri Alaettin Erk eliyle gönderdiği mektubunda birliğimizin başarılarından bahsetmiş ve 34 Türk askerinin kimi süre 3040 Kuzey Kore askerini esir aldığını yazmıştı
9 Amerikan Kolordusunun genel harekatı çerçevesinde Türk Tugayı 21 Kasım günü Kuzeye doğru ilerleyişe devam ederek 22 Kasım günü, üç gün önce Kunuriye varmış yer alan Amerikan 25 bölüğü ile buluştu Burada bulunan Amerikan, Türk ve Güney Kore birlikleri Chongchon Nehri kadar ikiye bölünen bir bölgede düzensiz olarak mevzilenmişlerdi Askerlerimize burada Amerikan 9 Kolordusunun sağ (Doğu) yanını koruma görevi verilmişti

Kasım 1950'de Kunuri Bölgesindeki Koşullar

Kore'deki hava şartları son derece olumsuzdu Son 40 yılın en soğuk günleri yaşanıyordu Mançurya'dan esen sert rüzgarlar askerlerimizin hareketlerini güçleştiriyor, özellikle gece nöbetleri derin dondurucu oluyordu Askerler anlamsız tenekelerde yakılan ateşlerin başında ısınıyorlardı Tıbbi ekipler donan askerleri tedavi etmeye çalışıyordu Şimdi kan verilmesi gerektiğinde plazmanın 90 dakika ısıtılması gerekiyordu Su taşıyan ilaçlar donmuştu Kamyonlardaki benzinin donma tehlikesine karşı içki karıştırılması gerekiyordu Hatta geceleri, askerlerin postallarının içinde biriken ter bile donuyordu Kuzey Kore'nin uzun dağ sıraları ve bunların arasındaki vadilerden oluşan arazi yapısı, hareketi zorlaştırıyor, dondurucu soğukla birlikte bir kaç gün içinde gelecek felaketi hazırlayan unsurlar arasında yerlerini alıyorlardı

Çin Varlığının Haber Alınması

Tugayımız Tokchon'un KuzeyBatısında bir Çin birliğinin bulunduğu haber almıştı Amerikan haber alma servisinden Çinlilerin konumu ilerleyişleri ve civardaki dost kuvvetlerin konumlarıyla ilgili bilgi istenmesine karşın hiçbir data gelmiyordu Türk komutanlar çok ciddi bir durumla karşılaşılabileceğini tahmin ediyorlardı Teğmen Tahir Ün mektubunda düşmanı her tarafta hissettiklerini, 4 gündür dağlarda hiç uyumadıklarını yazıyordu

26 Kasım 1950 Büyük Atak ve Kunuri Savaşının Patlaması

26 Kasım günü Çin kuvvetleri Amerikan 1 ve 9 Kolordularına ve bunlara ast diğer birliklere karşısında fazla zinde saldırılara başladılar başlangıçta Çin birlikleri dağlardan aşağıya dürüst Tokchon civarında bulunan Güney Kore'lilere saldırdılar Güney Kore savunması ezici hücum karşısında fazla kısa bir sürede bozguna uğrayarak dağıldı
Çinliler genel olarak gece ilerliyorlardı 18 gün her tarafında günde takriben 30 km yol almışlardı Gündüz saatlerinde yalnızca keşif birliklerinin dolaşmasına müsade veriliyor, öteki Çin askerleri dağlık arazide saklanıyorlardı Çinli komutanların gündüz yerini belli eden askeri vurma yetkisi bulunuyordu Olumsuz hava ve arazi şartları da düşman Çin ve Kuzey Kore birliklerine üstünlük sağlıyordu

Türk Birliği Açısından Kunuri Savaşında Karşılaşılan Genel Koşul

Bu sırada Türklere Amerikan birliklerinin sağ (Doğu) kanadını koruma görevi verildi 1 Türk Taburunu Kunuri'nin 15 eksen (24 km) Doğusundaki Wawon'a şimdi sevketmek için Amerikan kamyonları görev edilmişti Bu kamyonlar sonradan geri dönerek 2 Taburumuzu nakledeceklerdi Durumun aciliyeti aleyhinde askerlerimizin bir kısmı yaya olarak yola çıktılar Türklere gelen dikte karayolunu tutarak, Unsong'u emniyete almaktı, oysa tugayımızın karanlık basmadan Unsong'a varıp, orada mevzilenmesi için tatmin edici süre yoktu Diğer Taraftan, Chongsong'da yer alan düşman Amerikalıların tutmamızı istediği çizgiye çok yakın bir konumdaydı Bu da tugayımızın daha mevzi almadan bir sürpriz saldırıyla karşılaşması riskini getiriyordu Hem bu bölgede çete taraması yapılmadığından ırk arasına karışmış olabilecek gerillalar geri çekiliş yolunu kaparlarsa tugayımız sarılabilir ve yok olma tehlikesiyle karşılaşabilirdi Tüm bunlara ek olarak, sağ kanadını savunma görevi aldığımız Amerikan kuvvetleri geri çekilmekteydi öte taraftan birliklerimizin o anda bulundukları yerden savunma görevi yapması da arazi şartları yüzünden az kalsın imkansızdı Bizden istenen KunurixTokchon yolunu yakalamak için 12 eksen (20 km) uzunluğunda bir cephe gerektiriyor ve bu da sayıca fazla üstün olan Çinlilere karşı bizi bütünüyle zayıf düşürebilecek bir durumdu Arazinin topların etkili bir şekilde kullanımını engellemesi ve düşmanın araziyi mükemmel bilme avantajı da eklenince ortaya çıkan tablo Türk kuvvetleri için hiç de iç açıcı değildi GüneyDoğuya geri çekilmekten diğer yapacak bir şey yoktu Fakat koşul, geri çekiliş sırasında bile düşmanla aleyhinde karşıya gelmeyi gerektirecek kadar karmaşıktı Amerikan kuvvetleriyle bağlantı kesilmişti Türk Tugayı Tuğgeneral Tahsin Printer'nın emrinde kendi başının çaresine bakmak durumundaydı Kunuri'nin KuzeyDoğusuna doğru ilerleyen askerlerimiz, Wawon'da mevzilenmeyi amaçlıyorlardı Wawon'a vardıktan hemencecik daha sonra Tokchon'a içten Tongjukkyo Nehri boyunca tepe yukarı, yaya olarak ve tank desteği olmadan bir ilerleyiş başlamıştı
Amerikalılar, uçakla yaptıkları keşifler sonucunda Çinlilerin Tokchon'a dürüst ilerlediklerini ve oradan büyük bir saldırı yapacaklarını büyük bir ihtimalle tahmin etmişlerdi Amerikalılardan istihbarat alınamayışı ve genel durumun bilinememesi sonucunda yapılan manevralar tugayımıza ait iki buluş birliğini, artçı birlik haline getirmişti bu arada adamakıllı yaklaşan Çinliler tugayımızı yakın takibe almışlardı Bir öncü buluş kolumuz Karil L'yong Geçidinde Çinlilerle ilk temas eden birliğimiz oldu Keşif birliğimizden kurtulan olmadı

Birliğimizin Geri Çekilişi

Tüm olumsuz koşullara rağmen Türk askeri düşmanın ilerleyişini durdurmayı başarmıştı Türk mevzilerini fethetmek için ardı arkasına bir fazla hücum düzenleyen Çinliler her seferinde geri püskürtülmüş ve büyük kayıplar vermişlerdi Cephe savaşıyla sonuç alamayacaklarını anlayan Çinliler bir toplu tahrip planı hazırlamışlar ve sessizce tugayımızın etrafını sarmaya başlamışlardı Komutanlarımız bu planı zamanında farkederek bir lahza önce geri çekilme emri verdi, çünkü sayıca çok üstün olan Çinlilerin bütün yönlerden yapacakları bir saldırıyı önlemek imkansızdı Askerlerimiz o gece sıfırın aşağı bir hava sıcaklığında ve halsiz bir şekilde sayıca kendilerinin onlarca misli olan düşmanla başbaşa kalmıştı Çinliler bütün gece ani gürültüler, davul, ıslık ve çığlık sesleri çıkararak askerimizin moralini çökertmeye ve dinlenmesine ihtimal vermemeye çalışıyordu
Geri çekiliş esnasında birliklerimiz baştan Wawon'a yaklaşırlarken ağır düşman ateşiyle karşılaştılar Çinliler, askerlerimiz tam olarak mevzilenemeden saldırmışlardı Çinliler tarafından sarılan öndeki 1 Taburumuz çetin bir süngü savaşına girmişti Amerikalıların raporlarına kadar o gün öğleden sonradan taburdan geriye doğru kalan iki bölüğümüz 400 yaralıyla hala savaşıyordu Tugayımızın geri kalan kısmı bu durum karşı buradan da geri çekilme emri aldı 9 Bölük geri çekilen öteki birliklerimizi arkadan koruma görevini üstlenmişti 3 Taburun 10 Bölüğü ise tugayımızın ileri hattını oluşturuyordu Birliklerimiz sayıca çok üstün olan düşmanı oyalayarak, vakit kazanmaya ve tekrar toplanarak, mevzi tutmaya çalışıyorlardı Savaşın en hararetli bu hemencecik 9 bölük zor durumda olan 10 ve 11 bölüklere takviye görevini almıştı 29 Kasım sabahına karşısında Çinliler birliklerimizin direnişini kırmayı başardılar 9 Bölüğümüz, 3 Tabur Komutanı Binbaşı Lütfü Bilgin de dahil olmak üzere tamamıyla şehit edildi

30 Kasım 1950 Son Koşul

Geri çekiliş sırasında Çinliler Türk Birliğine mükemmel bir şiddetle saldırmışlardı 30 Kasım 1950 günü tugayımızın yarısından çoğu kaybedilmişti Bu çetin mücadelede kahraman Türk askerleri saatlerce süren süngü savaşı ardından şehit düşerken, geride bulunan öteki Birleşik Milletler birlikleri silahlarını ve teçhizatını bırakarak da olsa kurtulabilmişti Amerikan karargahı sonra kendilerinde de tatmin edici veri olmadığı için Türklere veri veremediklerini açıklamışlardır

Savaşın Ülkemiz için Sonuçları

Kasım 1950'deki Çin saldırısına aleyhinde Birleşmiş Milletler kuvvetleri bozguna uğramış ve bu savaş tüm Kore Savaşının en zorlu anlarından bir olarak tarihe geçmiştir Amerikalılar, hava koşulları, arazi ve Türklerle aralarındaki dil sorununun yol açtığı anlaşmazlıklar yüzünden Kunuri Savaşının bir bozguna dönüştüğünü, özellikle Türkler için fazla kanlı ve trajik bir şekilde sonuçlandığını söylemişlerdir
Sadece biriki gece süren Kunuri Savaşında Türk Tugayı 741 şehit, 2068 zarar görmüş, 163 kayıp, 244 esir ve 298 diğer almak üzere toplam 3514 kayıp vermiştir
Amerikada yayınlanmış dağıtılmış kaynaklarda Kore'deki Türk Tugayından şöyle sözediliyor: Savunmadan fazla atak pozisyonlarında çok daha başarılıydılar ve asla geri çekilmek istemiyorlardı Türkler en baskı şartlarda bile kendilerini son derece cesur ve asil bir şekilde gösterdiler Ağır kayıpları onların iftihar ve kararlılıklarının sembolüdür Cesaretleri ve kahramanlıkları için bizim hiç bir şey söylememize lüzum yoktur
ABD Başkanı Clinton: Aramızdaki derin güven bağı Kore Savaşında serpildi ve bu arkadaşlık 40 yılı aşkın sürede NATO'da omuz omuza çalışmada güçlendi ABD defalarca Türkiye'nin güvenliği ve toprak bütünlüğü, demokrasinin güçlenmesi ve Türk halkının refahının yanındadır Ekim 1995
Kore Savaşının ülkemiz için manâlı sonuçları olmuştur Amerika Birleşmiş Devletleri Türklerin Kore Savaşında gösterdiği cesarete ve fedakarlığa karşılık, ülkemizin 1952'de NATO'ya kabul edilmesinde manâlı rol oynamış ve dağıtılmış yardım paketleri çerçevesinde ülkemize önemli maddi yardımlarda bulunmuştur Kore Savaşının ülkemiz açısından öteki bir kayda değer sonucu da Güney Kore ve Türk halkları arasındaki yakın dostluk ve güven ilişkisinin başlaması ve gelişmesidir Türkiye ve Güney Kore halkları arasındaki kardeşlik 2002 Dünya Kupası esnasında bir defa daha tüm dünyaya karşısında açıkça sergilenmiştir

Birleşik Milletler Kuvvetleri Genel Komutanı Amerikalı General Walton Walker Türk Tugayının Kunuri Savaşında gösterdiği kahramanlıktan nedeniyle Tuğgeneral Tahsin Printer'ya madalya veriyor

Pusan'daki Birleşmiş Milletler Kore Savaşı Şehitliği

Güney Kore'nin Pusan şehrinde Kore Savaşı şehitlerinin anısına bir şehitlik bulunmaktadır Şehitlik 144 hektarlık bir alanda kurulu ve 18 Ocak 1951'de Birleşmiş Milletler Komutanlığı kadar yaptırılmıştır
Bugün şehitlikte 462 Türk, 36 Amerikalı, 117 Hollandalı, 34 Yeni Zelandalı, 281 Avusturalyalı, 378 Kanadalı, 44 Fransız, 1 Norveçli, 36 Güney Koreli, 11 Güney Afrikalı, 885 İngiliz 15 meçhul almak üzere toplam 2300 şehit yatmaktadır
Her şehidin adını ve milletini belirten yazılı bir taş bulunmaktadır
Akhisar'lı Teğmen Tahir Ün'ün naaşı hiçbir süre bulunamamış olmakla birlikte, bu şehitlikte sembolik bir mezarı vardır *