Korku duygusunun çocuk gelişimindeki yeri ve dönemsel korkular

Çocuğunuzun endişelerinden endişe ediyor ve kaygısının olağan olup olmadığını merak ediyorsanız o halde bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı dehşetler yaşar.




Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Zira çocuklar dönemsel olarak belirli endişeler geliştiriyor ve bu dehşetler çocukların gelişimi için değerli. Fakat kaygıyı tasa ile karıştırmamak gerekiyor. Zira ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel kaygılarını pekiştirerek korkulara dönüşmesine neden olabiliyor. Bu manada kaygıların tasaya dönüşmesi büsbütün çocuk eğitimi ile ilgili...

Psikolog Elif Gürsoy'un UZMANTV'de yaptığı açıklamalara nazaran çocuklarda kaygı genelde iki çeşit. Birincisi içgüdüsel endişeler, ikincisi öğrenilmiş dehşetler.

Çocuklarda 4 yaşına kadar içgüdüsel kaygılar görülüyor. Duyduğu bir ses nedeniyle sıçrayan bebek, içgüdüsel bir kaygı nedeniyle sıçrıyor. Birebir vakitte karanlıkta bir gölgenin yarattığı formu canavara benzeten bir çocuk ise hayal dünyasının yarattığı tesir ile korkabiliyor. Fakat anne babadan, ya etraftan ya da televizyondan öğrenilen kaygılar da vardır.

Uçaktan yahut kedilerden korkan ebeveynler yahut aile büyükleri, bu dehşetlerini çocuklarına da taşır. Çocuk da uçağa binmekten korkabilir; kedilerden çekinebilir.

Lakin yeniden de çocuğunuzun dehşetlerinden endişe ediyor ve kaygısının olağan olup olmadığını merak ediyorsanız bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı dehşetler yaşıyor.

Klinik Psikolog Müjde Yahşi bilhassa çocuklarda dönemsel olarak olağan kaygıları şöyle sıraladı:

Çocuklarda dönemsel olarak olağan görülen dehşetler

• 1 yaşlarındaki bir bebek yabancılardan korkar.
• 2 yaşlarındaki bir çocuk yüksek sesten.
• 5 yaşlarındaki bir çocuk karanlıktan ve hırsızlardan korkar.
• 7 yaşlarındaki bir çocuk hayali varlıklardan korkmaya başlar.
• Ergenliğe erişen çocuğun kaygıları ise daha çok başkalarının kendisi hakkında düşünceleri ile ilgili endişelere yöneliktir.

Klinik Psikolog Müjde Yahşi'nin açıklamalarına nazaran, endişeler gelişimsel ve çocuğun içinde bulunduğu duruma göre değişkenlik gösteriyor. Ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel dehşetlerini pekiştirerek korkulara dönüşmesine neden olabiliyor.

Bir öteki yandan Yahşi, kimi vakit endişe ve korkunun birbirine karıştırılabildiğinden bahsetti.Yahşi kaygı ve tasa ortasındaki farklı daha güzel anlayabilmeniz için bu kavramları şu formda açıkladı:

• Dehşet, şimdiki vakit içinde yer alır ve karşılaştığımız tehdit yahut tehlike anında hissettiğimiz ve objeye karşı olan histir.
• Dert ise gelecekteki ihtimallerden yani objesi olmayan ve kaynağı bilinmeyen olan süreğen hissettiğimiz endişedir.

Gelişim periyoduna uygun vakitte görülen kaygılar çocuğun gelişimine de yararlı

Yahşi, kaygı hissinin diğer hislerimiz üzere sağlıklı olduğunu ve çocuğu da geliştirdiğini açıklıyor ve kelamlarına şöyle devam ediyor: "Çünkü kaygı duygusu çocuğa sorunlarla baş etmeyi öğretir, çevre ile ahengini kolaylaştırır ve tehlikelerden korur."

Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmayı unutmayın ve bu korkusunu telaş ile karıştırmayın.

Gerektiğinde korkan lakin korkusu ile mücadele etmeyi öğrenen çocukların yetişmesi ümidiyle...