Koronavirüs Sonrası Şoke Eden Hastalık!

İstanbul'da 14 yaşındaki Mete Alp Eskalan, koronavirüs nedeniyle daha evvel rahatsızlığı olmamasına rağmen diyabet atağı geçirdi. Kanındaki yağ oranı en fazla 150 civarında olması gerekirken, 100 kat artarak, 15 bine çıktı. Hekimi, "Alp'in durumunu literatürde paylaşmayı düşünüyoruz" dedi.





İstanbul'da yaşayan iköğretim okulu 8'nci sınıf öğrencisi Mete Alp Eskalan, birkaç hafta süren halsizlik ve yorgunluk şikayetlerinin artması üzerine 30 Nisan günü, meskende kötüleşti. Ailesi tarafından özel bir hastaneye götürülen çocuğun, diyabet komasına girdiği anlaşıldı.

Alp, acil olarak Sancaktepe İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne sevk edildi. Çocuk Ağır Bakım Ünitesi'nde tedavi altına alınan Alp'in kan yağ seviyesinin 15 binlere çıktığı belirlendi. Daha evvel diyabetle ilgili bir şikayeti olmamasından şüphelenen tabipler, antikor ve PCR testi yaptı. Her iki testi de olumlu gelen Alp'in, koronavirüse yakalandığı, bu nedenle diyabetinin tetiklendiği ortaya çıktı.


"Lliteratürde rastlamadık"



Alp'in tedavisini gerçekleştiren İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ağır Bakım Uzmanı Dr. Fatih Varol, "Alp, son periyotta gördüğümüz değişik bulgularla gelen hastalarımızdan biri. Alp'i aslında ölümcül diyabet atağı ile bir dış merkezden kabul ettik. Lakin kan bedellerinde trigliserit dediğimiz lipit kıymetlerinin çok çok yüksek, 15 bin üzere bir seviyeye çıktığını fark ettik. Kovid'le bağlantılı olabilir mi diye baktığımızda hem antikor hem de PCR'ının müspet olduğunu saptadık. Standart tedavilerle denetim altına alamadığımız için plazma değişimi ve lipit aferezi üzere özellikli tedaviler uygulamak durumunda kaldık" dedi.

Alp'in getirildiği anda saptanan kandaki lipit pahasına, daha evvel literatürde rastlamadıklarını vurgulayan Dr. Varol, "Diyabet ataklarında lipit yüksekliği gördüğümüz bir tablodur aslında. Ancak bu kadar yüksek seviyedeki trigliserid kıymetlerine literatürde rastlamadık. Kovid ile bağlı olarak ise hiç bu türlü bir tablo görmedik. Bu yüzden özellikli bir olay olduğu için Alp'in durumunu literatürde de paylaşmayı düşünüyoruz" diye konuştu. Şeker hastalarında diyabetin ortaya çıkış halinin ekseriyetle bir enfeksiyonun tetiklemesiyle olduğuna işaret eden Dr. Varol, kelamlarını şöyle sürdürdü:

"Alp daha evvel diyabet hastası değildi. Ancak Kovid'in kendisi de bir enfeksiyon olduğu için, altta yatan diyabetini tetikleyerek bunu ortaya çıkarmış olabilir. Burada bizim dikkat çekmek istediğimiz nokta, bu çocuklarda Kovid, daha ağır bir klinik tabloya neden olabiliyor."

Kovid diyabet'e yok açar mı?



Bir yılı aşkın bir müddettir sürdürülen Kovid çabasında, çocuklarda Kovid sonrası gelişen MIS-C hadiselerine çok sık rastladıklarını belirten Dr. Varol, şu bilgileri verdi:

"Bu salgını üç pik üzere düşünürsek, birinci iki pikte de biz MIS-C hadiselerini görüyorduk. Birinci İngiltere'de tanımlandığında, Kawasaki gibisi bir sendrom olarak tanım edilmişti. İnflamatuar bir süreç, romatolojik hastalıkları taklit eden bir süreç üzere görünüyordu. Birinci iki dalgada bu türlü hastalarımız oldu. Lakin üçüncü dalgada, MIS-C olaylarının klinik müracaat biçimlerinde bir ölçü değişmeler olduğunu fark ettik. Tahminen bizim hastalığı daha düzgün tanımaya başlamamızdan kaynaklı olabilir, tahminen farkındalığımızın da artmasının tesiri olmuş olabilir. Mesela bu dalgada Kovid sonrası böbrek yetersizliği ile başvuran hastalarımız oldu, pankreas iltihabı ile başvuran hastalarımız oldu, inme, santral hudut sistemi tutulumları, kalp sıkıntıları, romatolojik birtakım hastalıkları taklit eden cilt döküntüleri ile başvuran hastalarımız oldu. 3 tane ağır diyebetik atakla gelen, organ yetmezliğine giden çocuk hastalarımız oldu. Hepsini şifa ile taburcu ettik. Lakin bunlarda daima Kovid hikayesinin bulunması, antikor olumluluğu saptanmış olması bu hastalıkların Kovid'le temaslı olarak ortaya çıktığı istikametindeki kuşkularımızı destekliyor."

Kovid'in çocuklarda diyabet hastalığına yol açabileceği istikametindeki tartışmalarda bilim dünyasının şimdi tam bir uzlaşmaya varamadığına dikkat çeken Dr. Fatih Varol, araştırmaların sürdürüldüğünü ve daha çok dataya gereksinim olduğunu kaydetti. Varol, kelamlarını şöyle noktaladı:

"Bu mevzuda aslında şimdi tam bir fikir birliği yok. Lakin çalışmalardan kimileri şunu söylüyor, çocukların acile müracaat sayılarının bu devirde azalmış olmasına karşın, diyabetle başvuran çocukların sayısında azalma yaşanmadı. Bu da diyabet ile Kovid'in sanki bir alakası var mı yok mu sorusunu beraberinde getiriyor. Onun dışında, Kovid'in diyabeti birincil olarak tetikleyebileceğini söyleyen yazılar da var literatürde. Ancak diyabet ve Kovid'in büsbütün birbirinden bağımsız olarak da ilerlediğini söyleyen çalışmalar da var. Sanırım kesin yargıya varmak için biraz daha data elde etmemiz gerekiyor, hastalığı daha fazla tanımamız gerekiyor."

"Çocuğum hayata döndü"



Anne Aysun Eskalan , oğlunun daha evvel diyabet hastası olmadığını anlatarak, şunları söz etti:

"30 Nisan'da Mete Alp'i acil olarak özel bir hastaneye götürdük. Ondan bir hafta kadar öncesinde de kimi düşünceleri vardı aslında, baş dönmesi, halsizlik üzere şikayetleri vardı. Zayıf olduğu için, kansızlığı mı var diyerek çok üzerinde durmadık. Hastaneye gitmeden iki gün evvel önemli sorunları başladı. Çok uyuyordu, yemek yiyemiyordu. Sonra apar topar özel bir hastaneye gittik. Orada şeker komasına girdiğini söylediler ve hemen buraya sevk edildi. Getirdiğimizde kendinde değildi esasen. Sonra Kovid olduğunu öğrendik. Kovid'in tetiklemesinden kaynaklı şekeri yükselmiş ve bu ortada kan yağ seviyeleri de felaket derecede artmış. Kasım ayında eşim ve ailesi Kovid oldu, hatta kayınpederimi kaybettik. Sonra biz de Kovid geçirdik lakin Mete Alp'de hiçbir belirti olmadı. Hafifi geçirdi diye düşündük o devir. Bu vakte kadar çocuğumun şeker hastası olduğunu dahi bilmiyorduk. Kanı değiştirildi. Buradaki tabiplerimiz sayesinde çocuğum hayata döndü. Ailemizde diyabet yok fakat artık Alp, Tip 1 diyabet hastası olarak hayatını sürdürecek."