Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kortikosteroidlerin (Kortizon) Yan Etkileri
Kortizon gunluk tıbbi uygulamada oldukca sık kullanılan ilaclardan birisi olup, doğru yerde, doğru zamanda, doğru miktarda ve doktor kontrolunde kullanıldığı zaman yan etkileri yok denecek kadar az olan ilaclardır Bir cok hastalıkta doğru kulanıldığında hem hasta hem de hekimin yuzunu gulduren bu ilacların maalesef yanlış kullanımlar nedeni ile halk nezdinde kotu bir sabıka sicili vardır Ancak gercekten hekim kontrolunde kullanıldığında yan etkileri de goz onunde bulundurulduğunda mukemmel ilaclardır Bu vesile ile bu yazımızda kortizon tedavisinin yan etkilerini gozden gecirmek istedim
Kortizonlar, yuksek dozda, uzun bir sure kullanıldıklarında oldukca fazla sayıda ve ciddi yan etkiler oluşturabilirler Bu yan etkiler şoyle sıralanabilir:
İatrojenik (Tedaviye bağlı) Cushing Sendromu: Başlıca belirtileri; aydede yuzu, ense, omuzlar ve karında yağ toplanması, vucutta su ve tuz tutlumuna bağlı odem ve tansiyon yukselmesi, ciltte incelme, ciltte mor cizgiler, vucutta sivilcelenme, kıllanmada artış, kemik erimesi, kaslarda erimedir Kadınlarda ses kalınlaşması, sac dokulmesi olabilir
Psikolojik Bozukluklar: Ruhsal alevlenme, bazen depresyon olabilir İntihar eğilimi gorulebilir
Ulser Oluşumu ve Yara Nedbeleşmesinde Gecikme: Kortizon mide asit salgısını arttırırken, koruyucu mukus tabakasını da bozar Ayrıca yara etrafında nedbe dokusunu oluşturacak olan hucrelerin de aktivitelerini azalttığı icin ulser oluşumuna neden olurlar Ayrıca derideki yaraların kapanmasında da gecikme olur
Enfeksiyon gelişiminin kolaylaşması: Ozellikle virus ve mantarlara ait enfeksiyon gelişimine bir yatkınlık olur Tuberkuloz (verem) mikrobunun tekrar alevlenerek hastalığın yeniden oluşmasına neden olur Diğer bazı bakteriyel enfeksiyonlarında yayılmasına neden olabilir
Ciltte İncelme: Ağızdan, damardan veya kabadan uzun sureli tedavi sonucunda yaygın olarak oluşabilir Lokal uygulamalarda da bolgesel olarak oluşabilir
Şeker Hastalığı Oluşumu: Kortizon, kan şekerinin kullanılmasını sağlayan hormon olan insulinin etkilerine zıt etki ederek kan şekerini yukseltir Yatkın kişilerde şeker hastalığını aşikar hale getirebilirler Şeker hastalığı aşikar olanlarda ise insulin ihtiyacını arttırırlar
Kas Hastalığı ve Halsizlik: Uzun sureli tedavilerde kaslarda erime yapar Bu ozellikle kol ve bacakların govdeye yakın kısımlarında oluşur Bu nedenlerde bu bolgedeki kaslarda gucsuzluk ortaya cıkar
Buyumede Gecikme: Cocuklarda uzun sureli kullanım buyume ve gelişme gecikmesine neden olur Kısa sureli tedavide bu tur sorunlar oluşmaz
Odem: Kortizon vucutta su ve tuz tutulumuna neden olur Su ve tuz tutlması ozellikle bobrek hastalığı, kalp yetmezliği ve hipertansiyon hastalarında belirgin sorun yaratabilir
Goz: Lokal olarak goze uygulanmaları gozun kornea tabakasında ulsere neden olabilir Bu kalıcı bulanık gormeye neden olabilir Gerek lokal gerekse sistemik kullanımları goz ici basıncı arttırarak glokoma neden olabilir Katarakta neden olabilir
Diğer Yan Etkileri: Kafa ici basıncın artması, kanın pıhtılaşma yeteneğinin artması, damar sertliği (ateroskleroz) gelişme hızının artması, impotans ve kadınlarda adetten kesilme oluşabilir Ciltte telenjiektazi denilen yuzeyel damarların daha gorunur hale gelmesine neden olabilir Yuksek dozlarda kullanıldağında bazı kemiklerin bazı bolumlerinde olume neden olabilirler Emziren kadınlarda ilacın sute gecebileceği ve bebek uzerinde yan etkiye neden olabileceği gerceği sebebiyle bu kadınlarda gunde 40 mg ’ dan fazla kullanılmamalıdırlar Ayrıca kortizon dozundan en az 4 saat gectikten sonra emzirme yapılmalıdır
Gebelere Ozgu Yan Etkileri: Gebelerde kullanıldığında cocuğun sakat olma riskine ait hayvan calışmaları vardır Bu calışmalarda ozellikle flor iceren kortizon preparatlarında bu risk gorulse de uygun dozlarda ve florsuz kortizon preparatları kullanıldığında boyle bir risk kalmaz Gebelerde de kortizon kullanımı gebelik seker hastalığının ortaya cıkma riskini artırır
Tum bu yan etkiler yazının da başınında belirtildiği gibi ilac doktor gozetiminde, uygun doz ve surede kullanıldığında hemen hemen hic gorulmeyebilir Onemli olan bu yan etkileri potansiyel bir risk olarak bilmek ve hekimin soylediği doz ve sureden fazla ilacı kullanmamaktır Hastalık nedeni ile kullanılan kortizon hızlı sonuc vermesi ve bazı hastalarda ruhsal iyiliği de beraberinde getirmesi nedeni ile bir ceşit bağımlılık yapabilir Bu nedenle ilacın bilincsiz ve gereğinden cok ve uzun surede kullanımı gundeme gelebilir Hastanın yapacağı en buyuk hata bu ilacı hekim onerisi dışında kullanmak olacaktır
Kortizon gunluk tıbbi uygulamada oldukca sık kullanılan ilaclardan birisi olup, doğru yerde, doğru zamanda, doğru miktarda ve doktor kontrolunde kullanıldığı zaman yan etkileri yok denecek kadar az olan ilaclardır Bir cok hastalıkta doğru kulanıldığında hem hasta hem de hekimin yuzunu gulduren bu ilacların maalesef yanlış kullanımlar nedeni ile halk nezdinde kotu bir sabıka sicili vardır Ancak gercekten hekim kontrolunde kullanıldığında yan etkileri de goz onunde bulundurulduğunda mukemmel ilaclardır Bu vesile ile bu yazımızda kortizon tedavisinin yan etkilerini gozden gecirmek istedim
Kortizonlar, yuksek dozda, uzun bir sure kullanıldıklarında oldukca fazla sayıda ve ciddi yan etkiler oluşturabilirler Bu yan etkiler şoyle sıralanabilir:
İatrojenik (Tedaviye bağlı) Cushing Sendromu: Başlıca belirtileri; aydede yuzu, ense, omuzlar ve karında yağ toplanması, vucutta su ve tuz tutlumuna bağlı odem ve tansiyon yukselmesi, ciltte incelme, ciltte mor cizgiler, vucutta sivilcelenme, kıllanmada artış, kemik erimesi, kaslarda erimedir Kadınlarda ses kalınlaşması, sac dokulmesi olabilir
Psikolojik Bozukluklar: Ruhsal alevlenme, bazen depresyon olabilir İntihar eğilimi gorulebilir
Ulser Oluşumu ve Yara Nedbeleşmesinde Gecikme: Kortizon mide asit salgısını arttırırken, koruyucu mukus tabakasını da bozar Ayrıca yara etrafında nedbe dokusunu oluşturacak olan hucrelerin de aktivitelerini azalttığı icin ulser oluşumuna neden olurlar Ayrıca derideki yaraların kapanmasında da gecikme olur
Enfeksiyon gelişiminin kolaylaşması: Ozellikle virus ve mantarlara ait enfeksiyon gelişimine bir yatkınlık olur Tuberkuloz (verem) mikrobunun tekrar alevlenerek hastalığın yeniden oluşmasına neden olur Diğer bazı bakteriyel enfeksiyonlarında yayılmasına neden olabilir
Ciltte İncelme: Ağızdan, damardan veya kabadan uzun sureli tedavi sonucunda yaygın olarak oluşabilir Lokal uygulamalarda da bolgesel olarak oluşabilir
Şeker Hastalığı Oluşumu: Kortizon, kan şekerinin kullanılmasını sağlayan hormon olan insulinin etkilerine zıt etki ederek kan şekerini yukseltir Yatkın kişilerde şeker hastalığını aşikar hale getirebilirler Şeker hastalığı aşikar olanlarda ise insulin ihtiyacını arttırırlar
Kas Hastalığı ve Halsizlik: Uzun sureli tedavilerde kaslarda erime yapar Bu ozellikle kol ve bacakların govdeye yakın kısımlarında oluşur Bu nedenlerde bu bolgedeki kaslarda gucsuzluk ortaya cıkar
Buyumede Gecikme: Cocuklarda uzun sureli kullanım buyume ve gelişme gecikmesine neden olur Kısa sureli tedavide bu tur sorunlar oluşmaz
Odem: Kortizon vucutta su ve tuz tutulumuna neden olur Su ve tuz tutlması ozellikle bobrek hastalığı, kalp yetmezliği ve hipertansiyon hastalarında belirgin sorun yaratabilir
Goz: Lokal olarak goze uygulanmaları gozun kornea tabakasında ulsere neden olabilir Bu kalıcı bulanık gormeye neden olabilir Gerek lokal gerekse sistemik kullanımları goz ici basıncı arttırarak glokoma neden olabilir Katarakta neden olabilir
Diğer Yan Etkileri: Kafa ici basıncın artması, kanın pıhtılaşma yeteneğinin artması, damar sertliği (ateroskleroz) gelişme hızının artması, impotans ve kadınlarda adetten kesilme oluşabilir Ciltte telenjiektazi denilen yuzeyel damarların daha gorunur hale gelmesine neden olabilir Yuksek dozlarda kullanıldağında bazı kemiklerin bazı bolumlerinde olume neden olabilirler Emziren kadınlarda ilacın sute gecebileceği ve bebek uzerinde yan etkiye neden olabileceği gerceği sebebiyle bu kadınlarda gunde 40 mg ’ dan fazla kullanılmamalıdırlar Ayrıca kortizon dozundan en az 4 saat gectikten sonra emzirme yapılmalıdır
Gebelere Ozgu Yan Etkileri: Gebelerde kullanıldığında cocuğun sakat olma riskine ait hayvan calışmaları vardır Bu calışmalarda ozellikle flor iceren kortizon preparatlarında bu risk gorulse de uygun dozlarda ve florsuz kortizon preparatları kullanıldığında boyle bir risk kalmaz Gebelerde de kortizon kullanımı gebelik seker hastalığının ortaya cıkma riskini artırır
Tum bu yan etkiler yazının da başınında belirtildiği gibi ilac doktor gozetiminde, uygun doz ve surede kullanıldığında hemen hemen hic gorulmeyebilir Onemli olan bu yan etkileri potansiyel bir risk olarak bilmek ve hekimin soylediği doz ve sureden fazla ilacı kullanmamaktır Hastalık nedeni ile kullanılan kortizon hızlı sonuc vermesi ve bazı hastalarda ruhsal iyiliği de beraberinde getirmesi nedeni ile bir ceşit bağımlılık yapabilir Bu nedenle ilacın bilincsiz ve gereğinden cok ve uzun surede kullanımı gundeme gelebilir Hastanın yapacağı en buyuk hata bu ilacı hekim onerisi dışında kullanmak olacaktır
