Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kripto para piyasaları, son iki gündür yatırımcısına kan kusturuyor. O denli ki Bitcoin, son devirlerin en sağlam dayanak düzeylerinden bir tanesi olan 29 bin dolar bandının bile altına indi. Son 24 saatte 21 bin dolar düzeylerine kadar gerileyen Bitcoin, bu makalenin yazıldığı an itibarıyla 22 bin 400 dolar seviyelerinde seyrediyor. Altcoinlerdeki durumsa Bitcoin'den beter düzeyde. Pekala ne oldu da piyasalar bu hale geldi? Bu düşüşün gerisinde neler var?
Aslına bakacak olursak kripto para piyasaları epeyce ince bir ipin üzerinde yürüyordu. Bundan yaklaşık 1 ay evvel yaşanan Terra (LUNA) olayı, piyasalara olan güveni zedelemiş, dolara endeksli olan (daima 1 dolar civarı seyreden) altcoinlere bile kuşkuyla yaklaşılmasına neden olmuştu. Kimi bölümlerse dün yaşanan düşüşün temel nedeninin Celsius olduğuna inanıyor. Pekala nedir bu Celsius sorunu?
Celsius, kripto paralar üzerinden kredi veriyor, faiz getirisi sağlıyordu
Uzun müddettir dalın içerisindeki isimlerden bir tanesi olan Celsius, en kolay anlatımı ile kredi ve faiz getiri kuruluşu. Şirket, kripto para yatırımcılarına makul oranlarda getiri vaadinde bulunuyor, yatırımcının parasını alıyordu. Havuzdaki para da diğerlerine kredi üzere borç olarak veriliyordu. Standart bir bankanın çalışma prensibini kripto paraya uyarlayan şirket, bu nedenle vakit zaman yetkili otoritelerle de karşı karşıya geliyordu.
Celsius, yatırımcıların ilgisini çeken şirketlerden bir tanesi olmayı başardı. 2020 ve 2021 yıllarında çok düzgün bir performans sergileyen şirket, geçtiğimiz yıl sonu prestijiyle 10 milyar dolarlık değerlemeye ulaştı. Pekala bu adamlar nasıl para kazanıyordu? Aslında sistem çok kolaydı. Yatırımcıya verilen kar oranları makul düzeyde tutuluyor, yükselişlerdeki kar direkt şirkete kalıyordu. Ayrıyeten faizli borç veriliyordu.
"Terra (LUNA) çöküşü, Celsius için domino tesiri yarattı"
İddialara nazaran Celsius'un işine taş koyan birinci olay, Terra (LUNA) skandalı oldu. Sonuçta şirket, iştirakçilerine hisse vermekle yükümlüydü lakin Terra (LUNA)'nın stabil coini UST'deki çöküş, Celsius'un ziyan etmesine yol açmıştı. Buradaki zararın 500 milyon dolar civarında olabileceği tez ediliyor. Fakat tüm sorun bu değil. Piyasalar düşerken kaçmaya çalışan yatırımcı parasını çekmek istedi. İşte bu da Celsius için işleri daha büyük bir çıkmaza soktu. Zira şirket, mevduatın bir kısmını kilitli Ethereum havuzlarında tutarken, nakit ıstırabı hiç olmadığı düzeye ulaştı.
Şirket varlığının neredeyse tamamı müşterilere ait
Buraya kadar aktardığımız argümanları ortaya atan Jack Niewold, Twitter'daki paylaşımında şirketin varlıklarıyla ilgili de konuştu. Tezlere nazaran Celsius'un parasının 10 milyar dolarlık kısmı müşterilere ait. Şirketin kendisine ilişkin olan para büyüklüğü ise sırf 1.5 milyar dolar ve bu para, çeşitli kripto para cüzdanlarında tutuluyor. Yani ortadaki makas eşi gibisi görülmemiş seviyede açık ve burada işin içinden çıkmak pek de mümkün değil.
Para çekimleri askıya alındı!
Celsius, yaşanan sorunun farkında. Bundan kaynaklı olarak yatırımcının da tepkisini çeken bir karar aldı. Bu karar kapsamında platformdaki tüm para çekim ve transfer süreçleri askıya alındı. Şirket, süreçleri durdurmasının nedenini 'sıra dışı pazar koşulları' olarak gösterdi lakin temel nedenin parasını çekmek isteyen yatırımcıya ödeme yapabilecek durumda olmaması gösteriliyor.
Bundan sonra ne olur?
Celsius'un önünde birkaç seçenek var. Bunlardan biri, çekilmek istenen parayı müşteriye verebilmek. Bunun için de nakit sağlanması gerekiyor. Celsius, şayet varsa kendi bütçesinden ödeme yapabilir yahut çok büyük ölçüde borçlanarak müşterisini kurtarabilir. Lakin bunlar yapılamazsa temel kasvet oluşur. Şirket, iflas noktasına gelebilir ve hatta iflas açıklaması yapabilir. Şayet bu mümkünlük gerçekleşirse, kripto para topluluğunda sarsılan inancın kolay kolay toparlanamayacağını söyleyebiliriz. Çünkü ortada 10 milyar dolarlık bir para var...
