Kriz döneminde swap telaşı

Kovid-19 salgınının getirdiği likidite problemine çözüm arayan merkez bankaları swap işbirliklerini güçlendiriyor. 

Bloomberg HT Araştırma ekibinin derlediği bilgilere göre 25 mart tarihi itibariyle merkez bankalarının Fed ile gerçekleştirdiği mevcut swap stoğu 206 milyar dolara ulaştı.

Avrupa Merkez Bankası’nın swap stoku 116,2 milyar dolar olarak kaydedilirken, Japonya Merkez Bankası’nda bu rakamın 67,2 milyar dolar olduğu görülüyor. İngiltere Merkez Bankası 19 milyar dolarlık swap stoğuna sahip; İsviçre Merkez Bankası’nda swap stoku 3,6 milyar dolar.

ABD Merkez Bankası da son günlerde attığı dolar likiditesi sağlamak üzere Avrupa, Japonya, Kanada, İsviçre ve İngiltere merkez bankarıyla başlattığı işbirliğini genişlettiğini duyurmuş, swap anlaşmasına sahip bankalar listesine Singapur, Güney Kore, Brezilya, İsveç, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika, Norveç ve Danimarka merkez bankalarını da eklemişti.  

Fed 19 Mart tarihli açıklamasında Avustralya, Brezilya, Güney Kore, Meksika, Singapur ve İsveç merkez bankalarıyla 60 milyar dolarlık, Danimarka, Norveç ve Yeni Zelanda merkez bankalarıyla 30 milyar dolarlık swap yapılacağı ve uygulamanın 6 ay süreceğini belirtmişti.

Fed’in genişlettiği swap hatları ile diğer merkez bankalarının şirket ve kuruluşlara yardım için ihtiyacı olan Döviz likiditesini sağlaması hedefleniyor.  

İlk kez 2007’de kullanıldı

Küresel merkez bankaları swap limitlerini kredi krizinin erken aşamalarını takiben ilk kez 2007’de, Fed’in Avrupa Merkez Bankası ve İsviçre Merkez Bankası ile swap işbirliklerine başlandığını duyurması ile uygulamaya alındı.

Krizle mücadele kapsamında Fed’in swap işbirlikleri hızlanırken listeye kısa zamanda Kanada, İngiltere ve Japonya merkez bankası da eklendi. 2008 yılında da işbirlikleri listesine Avusturalya, Norveç, İsveç ve Yeni Zelanda katıldı.

Bankaların kendi para birimlerini döviz ile takas etmelerini, ve yurt içi döviz borcuyla mücadele eden şirket ve kurumlara destek vermelerini mümkün kılan swap anlaşmaları ile dünya bankalarının dönülmeyecek seviyelerde döviz likiditesi krizleri ile baş başa kalmalarının önüne geçildi.

Fed’i takiben 2017 Aralık ayında AMB’den de benzer swap adımları geldi. AMB, 2017 ve 2018 yıllarında İsviçre, Danimarka ve İngiltere merkez bankaları ile swap anlaşmaları sağlandığını duyurdu.

 

Dilara Sarı