Kübizm Nedir?

Kübizm; 20yüzyılda ortaya çıkarak sanatta köklü değişimler meydana getirmiştir Kübizm, sanatta eskiye dayalı tüm fikirleri yerle bir ederek bambaşka bir sanat anlayışı ortaya çıkarmıştır Kübizm, Empresyonizm İzlenimcilik akımına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır

Resim ve heykel dallarında fazlasıyla kendisini hissettiren Kübizm, zamanla edebiyatta da varlığını göstermiştir Resimle, vücut bulan Kübizm, geometrik şekillerle kendisini tanıtmaktadır Kübist sanatçılara göre dış dünyanın nesneleri sadece göründükleri yanıyla değil görünmeyen tüm yanları ile ele alınmalıdır Kübizmin resimdeki en önemli ismi Pablo Ruiz Picassodur Kübist ressamlar arasında Georges Braque, Juan Gris, Fernand Leger, Albert Gleizes, , Roger de la Fresnaye, Andre Lhote gibi isimler yer almaktadır Kübistler, Empresyonizmden farklı olarak eşyaları geometrik yapısı ile ele alarak çok boyutlu gösterme amaçlarını gerçekleştirmişlerdir Eşyaları her yönden vermek isteyen kübistler bu amaçla nesneleri bozup parçalayarak onları her açıdan ele almaya çalıştılar Kübik resimlerdeki insanlar yalnız dış görünüşleri ile değil düşündükleriyle ve çevresiyle çizilmiştir Kübik tablolarda sanatçılar, nesneleri ve insanları bu şekilde tüm ayrıntıları ile ele almışlardır



3921kubisttablo3Kübizm, edebiyat ile tanışması ile 1913te gerçekleşmiştir Akımı edebiyat ile tanıştıran isim ise Guillaume Apollinairedir Apollinaire, şiir ile bir resim akımı olan Kübizmi birleştirerek edebiyata farklı bir soluk getirmiştir Kübizm, bu şekilde büyük bir yenilik ortaya çıkarmasına rağmen edebiyatta varlığını geniş bir çerçevede sürdürememiştir Türk Edebiyatında da Kübizmi temsil eden eserler meydana gelmemiştir Akım bu şekilde uzun soluklu olmayarak gelişimini tamamlamıştır

Kübizmi Edebiyata Aktaran Guillaume Apollinaireden Bir Şiir:

ŞAPKA SATICISI
Bir elma ağacının üstünde uçtu güvercinler
Avcılar koştu, güvercinler uçtu
Hırsızlara gün doğdu, derman için bir tek elma yok
Yalnız bir sarhoşun şapkası kaldı
En alçak dala asılı3921kubisttablo2
İyi sanat doğrusu şu şapka satıcılığı
İlla ki sarhoş şapkası satıcılığı
Hendeklerde mi dersin
Çayırlar üzerinde mi, ağaçlar üzerinde mi
Bul bulabildiğin kadar şapka
Yenileri ise daima Kermarec’te bulunur
Kermarec, Lannion’da şapka satıcısı
Rüzgârdır onun için çalışan
Bense küçük bir terzi
Ben de şapka satıcısı olacağım
Elma şarabı çalışacak benim için
Ve Kermarec kadar zengin olduğum zaman
Elma şarabı için elmalar veren bir elma bahçesi alacağım
Ve ehli güvercinler
Bordeaux’daysam şarap içeceğim
Ve güneşin altında yürüyeceğim
Max Jacob
(Çeviren: Sezai Karakoç)

Kaynakça:
Tanpınar, Ahmet Hamdi, 19 Asır Türk Edebiyat Tarihi, Çağlayan Kitap Evi, 1997
Çetişli, İsmail, Batı Edebiyatında Edebi Akımlar, Akçağ Yayınları, 2011