Kucuk Evim Hikayesi

ev ile ilgili yazılar
Kucuk Evim masalı
Hikaye Kucuk Evim

Kucuk Evim Kucuk Evim Hikayesi

İlk tanıştığımız gunlerin zoraki inceliğinden başka hicbir şey bizi birbirimize karşı iyi gorunuşlu bir arkadaş kılığına sokamadı İlk gunlerde hep birbirimizi anlar gibi gosterişli tavırlar takındık Ama bir gun ikimizden biri hayat romanımızı yazacak olsa gene de birbirimizden bizi anlayan tek insandiye bahsedebilir Boyle romanlarda adet olduğu gibi Roman kahramanını bir kişiden fazlası anlamamalı

O evin icinde henuz cizilmiş kaderlere razı olunmayacak cağa yakıştırdığı beni ihtiyarlamış baba ve annem bir tarafa konulacak olursa evde kişiliğini dikkate almak gereken biri saymıştım Ablamın duşuncelerini inceden inceye bilmem Aramızdaki yaş farkı beni onun ne genc ne de ihtiyar olduğu soylenebilecek yaşlarına yetiştirdi Gencliğindeyse benimle ilgilenemeyecek kadar kendi geleceğine kaygı duymakta olduğunu şimdi duşunebiliyorum

Eniştem alım satım işlerine tanrı vergisi yeteneği ve eğilimi olan bir kimseydi Kendi olumumuzu nasıl duşunmeye bile gereklilik gormuyorsak oleceğimize nasıl akıl erdiremiyorsak onun da girdiği capraşık borsa işlerinde kaybedeceğine; herkes zarar ederken onun da etmesi ihtimali olduğuna kulak asmıyorduk Hatta boyle bir şeyi kaygı ettiğimiz bile yoktu Onun kazanışı yaptığı her şeyi gordu ve işte cok iyi idi Ve akşam oldu ve sabah oldu altıncı gunBelli ki eniştem hakkında yargı yurutmeye tarihi bilgimizin bile yetmediği milletlerin kişilerinden herhangi birine de sorabilseniz onun bile yadırgamayacağı bir iş yapıyordu Eniştem ya subaylığını ya ticaretini bırakabilir veya bu ikisinde de başarısızlığa uğrayabilirdi Bunların ucu de olmadığına gore eniştem hem olmek icin yetiştirilmiş bir adam olarak obur olmek icin yetiştirilmiş adamların kılığına giriyor; hem de yaşamaya gonulden vurgunmuş gibi yaşamak icin gereklilerden ne kadar fazlası olursa olsun zararlı olmayacağı soylenen para pul mal mulk peşinde koşuyordu

Aslında ne olume koşarak gitmeye niyetliydi ne de yaşamak demek olan ve bu adı başlık olarak almış şiirlerde cokca rastlanan mavi gokyuzune kuş cıvıltılarına denizin ruzgarına yeşilin golgesine tutkunluğu vardı Ne hayata sarılabilen ne de olume yahut onun arkasında olduğu soylenen sonsuz hayata bel bağlayabilen eniştem kurtuluşunu bu kadar onemli iki iş arasında bolunuşlerine borcluydu Bu iki buyuk uctan birine bağlanışında harcayacağı iman kuvvetini kolayca işine ve alım satımına yatırıyor hakkı olan sonucu hakkı olan bir buyuklukte bekliyordu Bunun arkasında istenecek şeyler bu usta insanın obur usta insanlarda olduğu gibi dunyada bulunuşunu kolaylaştırmalıydı

Bir oğretmen olan ablam iki cocuğundan kalan zamanlarda kabul gunune gidiyor oğretmenliğinden kalan vakitlerini de orneğin teneffusleri yun ormekle geciriyordu Bir kocaya sahip oluşu ona guven veriyordu Hani şu diye duşunuyorum

İki cocuğa sahip olma onun evlilikten bekleyebileceği şeyleri tamamlamış ve ablam yuzune istediği zaman carcabuk yerleştirdiği gulumsemesiyle sadece sabahları erken kalkmak zorunda kalmıştı Coğu zaman dağınık duran evini yardımcı da tutmıyarak ille bu temizliğin kendi eseri olmasını ister ve sonra bunun ahbaplarından getireceği beğenmelerle mutlulaşırdı Kocasının tarafı oyle istediği icin anne olmuştu Oğretmen olmak icin okutulması da onun yine başkaları tarafından bildirilecek bir yıla kadar oğretmenlik yapmasını gerektiriyordu Derslere teneffuslere cıkmak icin girdiğini cok iyi biliyordum Evde iki cocuk dururken kocasının herkes gibi kolalı yakalar istediğini unutmazken; yun orgulerinin ve elişlerinin o bitip tukenmeyeceğe benziyen ureyişindeki bir duşunce ve duygu durgunluğuyla ellerin hararetindeki zevki ozlerken meslek aşkından soz acmayışı onun en sevdiğim tarafıydı Herkes oyle yaptığı icin bir yaşayışa şekil verdiğini soylemek; bedeniyle bu yaşayışın yollarında duraklarında toza toprağa bulanmak; duygulanmaların en zahmetsizlerini geliştirip oburlerini varlığının kimbilir nerelerine savmak yahut hic bilmemek; duşuncelerini kendisinin duşmemesi hic değilse sendelememesi icin kor değneği gibi one katıp goturmek yahut surukleyerek benimsemek ne kadar olağan gorunuyorsa da o kadar korkunc bir duzendir

Ablamın ne yetiştirilişi ne soyu sopu ne kafası buyuk atılımlara rezaletlere rahatsız uykulara gonlundeki bu karışık huzurun cekilip alınmasına taraftardı Ablamın bulanık uykuları ve hayatında gun tutulmasına benzeyecek olan uyanışları sevemeyeceğini biliyordum Onun butun hayatı kocasına aşırı sevgiler gostermez; etrafında saygı incelik soğukluk duvarları yaratırdı Bu uyanışlar zahir olmasın diye kotulukten kacındığını da bilirim Oğrencilerine bağırmamak icin sabredişi ertesi gun uykudan kalkarken yureğinin varlığını duşundurtmeyecek kadar hafif olmasını istediğindendi

Boylece dışa karşı silahlanmış parlatılmış yoluna konmuş hayatlarının icinde calışması bitmeyen bir fabrikadaki iki işci kayıtsızlığıyla didiniyorlardı Ablamın yaz tatiline girileceği gunlerde okul donuşundeki veya yıl sonu sınavlarında her bir arkadaşıyla oğrencilerinin gozunde insanustu bir onem kazanmadıkları zamanlardakinden bile olculemeyecek kadar fazladır Toplumdışı sayılmış zevk verme yolları ablamın ve ablam gibi uyanış icindeki sucluluğa dayanamayacak ortahalli kadınların harcı değildir Onun icin ablamı kabul gunune giderken gordum mu gidişindeki heyecanı donuşundeki zevkli uyuşukluğu kolacan ederdim Oraya biraz daha kadınlaşmış insanlaşmış bir sevincle gider; cok kısa surecli bir neşe ve telaşla donerdi Suslu yuzleriyle ozenmeli elbiseleriyle ellerinde en ruh gıdıklayıcı işleriyle en ince guluşleri ve en yumuşak sesleriyle oraya giden butun bu kadınların kocaları da bir arada olmaya daha erkekleşmeye itilerek evlerin dengeleri kurulurdu Ablamın butun saatlerinde aradığı uyanışlarına zarar vermeyecek kalbine bir şey ekleyecek ve ondan bir şey almayacak bu sigara dumanlarının arasında ve onlardan daha cok duyulabilecek ağırlıkta bir yumuşaklık incelik tatlılık susluluk havasıydı Ablamı o dumanlar sesler ve yuzler icinde elleri gozleri kafası kalbi duyguları bir sallantıya kapılmış hemen hemen kutsal bir uyuşukluk icinde duşunurum hep Eniştemin de buna benzer bir uyuşuklukla rahatlamış bir yaşama cabası peşinde oluşu onlara kendilerinin de akıl erdiremedikleri ama herkese pek hoş gelen bir uygun sevişen karı koca gorunumu veriyordu Annemle babam daha iyisinin olabileceğini akıllarına bile getiremediklerinden gormekte oldukları muruvvetin tadını cıkarıyorlardı

Bu hal eniştemin subaylıktan istifa ettiği o yaz başlangıcına kadar surdu Eniştem cok para kazanan ve boylece herkesi kucumsemeye hak elde etmiş olanların icgudusuyle mesleğini kucumsememişti Babam da mesleğinden kendi isteğiyle emekli olarak ayrıldığı ve bir zaman sonra işini aradığı icin ikide bir Cihanda itibarım varsa sendendir eniştemin subay elbiseleriyle mahallede gorduğu itibarı anlatmak istiyor diyerek konuşmasını susledi Ablam bunun uzerinde duşunmeyi bile bir yorgunluk sayarak ve her turlu sorumluluktan kacan cekingenliğine uyarak kayıtsız bir baş eğişiyle sen bilirsindedi Annem de kah babamdan tarata olarak kah ablam gibi tarafsız kalarak kadınlığını bildi ve uyuyuşlarıyla uyanışlarını sağlama bağladı Bense duşunecek daha onemli kendi işlerim olduğu icin cekimser davrandım Yani bu iş annemi ablamı ve beni turlu bakımdan pek ilgilendirmiş sayılmazdı Eniştemin ondan sonraki gunleri carcabuk yayılan bir gevşemeyle dolar oldu Kendisini gune başlatan ve yatana dek ayakta tutan yaşama gerginliği ortadan kalkınca alım satım işleri de gevşemeye yuz tuttu Eskiden sağlıklı bir cabuklukla kalkıp ayakustunde kahvaltı etmeye ancak vakit bulan adam şimdi kahvaltı icin uyanıyor oğle yemeği icin dışarı cıkıyor ve akşam yemeğinden iki uc saat once eve giriyordu Evimiz yine eniştemin parasıyla donuyordu ama ablam kocasına bile kendi bakıyormuş sanısını veren bir başa kakışla kafa tutmağa başladı Ablamın başkaldırmasıyla bir olay olan bu durum annemi de damadına olan sevgisinde kucumsemeye surukledi Babama yaptığı hepimizin alışkın olduğumuz takazaların korkusuzca soylenmelerin her işine kusur bulmaların aynını ona da yapmakta artık fark gozetmiyordu Eniştemi uzun zaman sessiz sedasız savunan babam oldu Onun durumunu az cok kavrayabiliyor ve kendisini savunur gibi kızına ve karısına catıyordu Cok iyi ve ağırbaşlı tarafları olmakla birlikte eniştem de hafifleşmeğe başlamıştı Akşamları gec vakte kadar babamla iciyorlar ve hic kimseye faydası dokunmayan bir alay laflardan sonra yatıyorlardı Bu lafları ortaya atanın ve babamı zorla coşturanın eniştem olduğunu soylemeliyim

Ablam eniştemin uyuyuşlarına bile kızmağa başladı artık Cok yorulmuş gibi yana yakıla uyuyordiyordu İyi ama abla demek zorunda kaldım diz ustunde oturarak uyuyamaz yaBilmiyorum dedi ablam ama eskiden boyle uyumazdı zannediyorumBabamla benim eniştemi savunmaların yavaş yavaş etkisiz kalmak uzereydi Biz de obur tarafa kayıyorduk bazan Bir gece icki sofrası toplandıktan sonra eniştem beni karşısına alarak siyasi duşuncelerini belki bininci defa anlatmağa başlamıştı Bir de ustelik bu turlu bir konuda daha sulu bir sesin yakışmayacağını sanarak bağırıyor sinirlerimi birbirine katıyordu Sakinlikle bunları benim bildiğimi herkese anlatmak icin o partiye yazılmasının daha doğru olacağını soyledim Ama gunun uc oğunu icin yaşamağa başlayan bir adamın kursuye cıkmasını duşunmek de bana sıkıntı verdi Eniştem ben duşunurken milliyetciliğinden konu acmağa koyulmuş İnsafsız bir sertlikle: Enişte dedim milliyetci olan bir adam bu kadar gununu boş gecirirken rahat uyuyamazdı Hele karısı da calışıyorsaEniştemin esmer yuzunun solduğunu farkettim Acı bir sarıya caldı Masum bir susuşla bekledi Ben de konuşmuyordum İkimiz de pişman olmuştuk ve ilk konuşanın sonra gunler boyu uzadı

O dışa karşı pırıl pırıl oldukları gunlerde cocukların ellerinde ikisinin kitaplarının yerden yere atıldığını gorur ikisine de sitem ederdim Hele bir gun Ahmet'in gurultuye gitmiş kimse de buna darılmayı akıl etmemişti Gecen gun eniştem bir canta dolusu kitapla cıkageldi Sahafları dolaşmış eski yeni değerli değersiz bircok kitabı yuklenip gelmiş Ben kendi kendimi yetiştireceğimdiyor Kitaplarının hicbirisi ticaretle ilgili değil Sen tuccarsın enişte dedim kendini işinde yetiştirecek kitapları oku

Eniştemin kitapları gun gectikce coğaldı Turlu konuda dergi ve kitaplar
yanyana yerleştiriliyorlardı Eniştemin bu karasızlığı butun ev halkında sağlam bir sağduyu hatta sağlam bir duşunme derinliğini acığa cıkarmağa başlamıştı Herkes eniştemin başka bir zayıf tarafını buluyordu Kendini boş vakitlerinde Ziya Gokalp'le Tanzimat şairlerini okumağa veren babam onda da donup donup aynı şeyleri okumaktan bir fayda edinemeyeceğini anlatmağa calışırdım ya Bir gun Evladım dedi ona Ben cok gazete okuyan adamlardan hoşlanmam Dokuz tarakta bezi olanları da sevmem Her gun seyir yerine gitmek vakit gecirmenin en kolay yoludurEniştem o ustuste yığılmış ceşit ceşit kitapları gorunce icimi bir karartı sarıyor ona vaktiyle O Wilde hakkında soylediklerim icin pişmanlık duyuyordum

Alım satım işlerinden başka derinleşecek bir alan bulamamış olan duşuncesi romanların biyografilerin yarım yamalak ağırbaşlılığı ve değişikliği icine girince kolay bir kucumseme illetine tutuluyordu Eniştemi hicbirimiz anlar gorunmuyorduk Bazı buyuk adamların hayatlarının son yılına doğru kendilerini topluma kabul ettirdiklerini oğrenmiş; onundeki yıllar icin arasıra ufak cabalarla beslediği bir mucizeyi bekliyordu Gunlerin getireceği guzelliklere kayıtsız sabahların istediği cabalardan sıyrılmış; bu duzluk ortasındaki varlığının yukselişiyle ovuncler icinde bedeninin istediği bir cins yaşamayı tutturmuş gidiyordu Evimizdeki eski duzen bozulmuş değildi Yine eski neşe bir gizli gerginlik coğu zaman aramızda dikilir kalır cenelerimizi kısa bir zaman icin de olsa sımsıkı gererdi Eniştemin sağlığı gun gectikce bozuluyordu Bizse namaz borclarını odemiş bir sofu kadın gibi şen ve guvenli bir hava yaratmağa başlamıştık Eniştemin kaygı verici gidişiyle birlikte kafalarımız kendilerini doğrudan doğruya ilgilendirmeyen bir gucluk uzerinde durmak zorunda kalmıştı Dort yanımızı kuşatmış bu gizli kaygı bizi ister istemez kendisiyle ilgilenmeğe surukluyordu

Ablam artık o kutsal uyuşukluklarında eski heyecanı bulamaz olmuştu Kabul gunleri hala kadınlıklarla doluydu ve kabul gununun dışındaki erkekler kocaman ustunlukleriyle bu gunlerden sonraki mutluluğun dengesini kuruyorlardı Ablamın evindeki bu yapma mutluluk bozulmağa yuz tutunca alaturka muziğe olan bir ceşit icguduyle bezenmiş olan alışkanlığımızı da yıkıyordu Babamın saba şarkılara duyduğu huzunlu duşkunluğe raslamaz oldum Bazan bu seslerin uydurmalığı zorlamaları hatta bayağılığı bize bıkkınlık veriyordu Dinleyeceğimiz muziği titizlikle secişimiz obur yeniliklerle bozuşmayacak olsaydı Babam gencleri rasgele paylamağa veya beğenmeğe hak kazanmış yaşlardaydı Butun genel yahut alışılagelmiş heyecanlara yurekten katılması bir duşunup taşınmanın sonucu olmayabilirdi Oysa şimdiye kadar kendisinde gormediğim saygıdeğer bir anlayışla eniştemin uzerinde duruyordu Bir gun ona: Sana fayda sağlamayacak ve başkalarının okuması yahut hic kimsenin okumaması gereken kitapları bırakmalısın Ustelik senin okuyabileceğin kitaplar da bu kadar azkendediğini duydum Şaşkınlıklar icindeydim Yıllardır Ziya Gokalp'ten bir adım ileri adım atmamış olan bu adam Geothe'yi ancak adıyla bir yerlerden belki duymuş olduğunu anımsayabilecek olan bu emekli hareketlerime bir şey katmayan her turlu bilgiden nefret ediyorum(1) demek istiyordu artık Sonra beni şaşkınlıktan ve saygıdan durduğum yere civileyen duşuncelerini oğrendim: Sen oğlum ben once gunluk hayata sarılmalı sonra buyumeliyiz Anlıyor musun yaşamalarının her yanına yayılmış bir yaratıcılıkla calışan yahut calışmaz gorunen adamlar gibi olamayız Bu duzeni kurmuş olanları ben kucumseyemem Kimin buyuk olacağını kimin de sadece mutlu olması gerektiğini bu duzen kararlaştırır

Erken emekli olmakla genc yaşta başıboş kalmış bir adam olarak babam enişteme her turlu oğudu vermekte soz sahibiydi Kendini toparlayıp belli bir iş tutana kadar gecirdiği sarsıntıları annem hala anlatır İlk gorduğum gun subay elbiseleri icinde bana korku veren bu heybetli adamın babamın karşısında kendini savunmağa bile kalkışmaması beni acımaktan deli etti Babam kendine bu duşunce gurluğunu ve doğruluğunu kazandıran adama kendisine ¤¤¤¤ olan oğutleri verirken ona iyilik serpiyormuş gibi coşkun tavırlar takınıyordu Eniştemi şimdi onun farkedemeyeceği kadar engin bir anlayışla seviyordum Ona şimdiye kadar takındığım sert tavırlarla artık giderilemeyecek suclar işlemiş gibi umitsizleniyordum

Sofada eniştemle goz guze gelince ilk defa birbirimizi seven iki arkadaş gibi yapmacıksız gulumsedik Ona hala ne kadar kıymet vermekte olduğumuzu anlatmak istiyor butun ev halkı adına ondan ozur dilemek isteğiyle dolup taşıyordum Şaşkınlık icinde ablamın yanına giderek yaşımdan başımdan habersiz ancak Abla ne olur enişteme iyi davrandiyebildim

kendisini beğendirmeğe zorunlu olduğu bir baldız olarak goruyordu Ben de onu Tevrat'ın evrenin yaratılışını anlattığı kadar sadeydi Ve Tanrı kadınların kendimi yanında guven icinde goruyorumsozunu ablam enişteme bircok defa soylemiştir misafir geleceği gunden bir hafta once temizlemeye başlar uyanışlarına bağlıydı Uyanışları guzel olmayacak korkusuyla taşkınlıklar yapmaz kabul gunune gideceği zamanki neşesi anlaşan enişteme bu işten vazgecmesinin daha doğru olacağını anlatmağa calıştı Hatta Seyh Galip'e pek duşkun olduğundan oburu olmasını bekliyorduk Sessizlik once saatler O Wilde'ın hikayelerinin parlak cildi uzerine oturmuş olduğunu gorerek enişteme ic yoksunluklarıhakkında cok dokunaklı olması gereken birkac soz soylemiştim Ama sozlerim ustu kapalı olduğundan okunduktan sonra sorumluluğu olmadan yatışları ve canım uyanışları tam tadıyla tadamadan gunun bu dort yanlı sıkıntıları başlıyordu Ona biraz anlayışsız davranmıyor muyuz?diyordum kendi kendime Fakat o eski alışkanlıklar ve eski işlerle gunleri devirip duruyorduk Yalnız enişteme saygı duydum Dışlarındaki parıltı dağılıyordu Hic değilse bu iki yuzarasındaki farktan kurtuldular diyordum Evimizdeki duzenin değişmeye yuz gostermesi diyordu Gunluk işlerimizi aşağılık buluyorsun Sessizce cekilip kendinde kuruntu ettiğin buyuklukle başbaşa kalmayı isteyip duruyorsun Sen bizim gibiler bizim gibiler icin bir boş zamanvardır Senin bu boburlendiğin buyukluk ancak boş vakitlerinde beslenmeli Boş vakitlerinde iyi şeyler yapabiliyorsan otur sevin Ama biz rahatsız


Afet Ilgaz