Küçük parçalı oyuncaklar tehdit saçıyor

Tanıdık Olmayan gövde aspirasyonları ve yutmalar önlenebilir konut kazaları içinde en manâlı sıradadır Ailelerin bu konuda itinalı olması gerektiğini söyleyen Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Pelin Oğuzkurt; “Üç yaşından minik çocuklara Oyuncak seçerken minik parçalı tarzda olanlardan uzaktan durun, kuruyemiş, batarya gibi eşyaları ortada bırakmayın!




Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Pelin Oğuzkurt; tanıdık olmayan beden yutma ve aspirasyonu ile ilgili şu bilgileri verdi:

•** *Tanıdık Olmayan cisim yutma gastrointestinal sistemde (yemek yemek borusu, mide, ince ve kalın barsaklarda) yer alan tanıdık olmayan cisimleri, yabancı gövde aspirasyonu ise hava yolunda (trakea, başlıca bronşlar ve ufak bronş dalları) yer alan cisimleri açıklama eder

•** *Çocukların birçok materyali merak veya oyun olsun diye ağza götürmeleri, ara sıra de yaşlarına uygun olmayan, çiğneyip yutamayacakları yiyeceklerin minik çocuklara yedirilmesi nedeniyle olur Çocukların hareketli olmaları, yemek yerken ya da oyun oynarken oturmak yerine koşuşturmaları, âni gülme veya ağlama gibi denetleme edilemeyen durumların çocuklarda sık olması nedeniyle sık karşılaşılan bir tehlikedir

•** *6 ay ile 3 yaş arası yabancı karoser yutma ve aspirasyonu için en riskli yaş grubudur fakat ilkokul çağı öncesi ve ilkokul çağında da bir takım tanıdık olmayan cisimlerin yutulması ya da aspirasyonu sık görülür

Oyuncak parçalarına uyarı

•** *En sık yutulan tanıdık olmayan cisimler bozuk para, mermer, minik oyuncak parçaları, meyve çekirdekleri, DİSK şeklindeki minik pillerdir En sık yabancı cisim aspirasyonları ise kuruyemiş (leblebi, fındık, fıstık, çekirdek), Mısır, bakliyatlar, minik oyuncak parçalarıdır İlkokul çağındaki çocuklarda kalem arka kapakları sık aspire edilen cisimler arasındadır

Ufak bir darı parçası soluğunu kesebilir

•** *Yutulan tanıdık olmayan cisme ve takıldığı bölgeye kadar sorunlar değişir Yemek Yemek borusunda takılmış bozuk para, bir oyuncak parçası ya da büyük bir meyve çekirdeği çocuğun tükürüğünü yutmasına engel olur ve ağzından salya akıtır Yemekleri yutması muhtemel olmayacağı için ağzından geri çıkarır
•** *Disk şeklindeki piller alkalin pillerdir ve 24 saat içinde çıkarılmazsa yemek borusunda derin yanıklara neden olur, yemek borusunda delinme olabilir ya da yerleştiği bölgede daralmalar olabileceği için yutma güçlüğü meydana kazanç Mide çıkışında takılan bir tanıdık olmayan cisim kusmaya niçin olur Yine piller yanık oluşturur ve yaşamsal risk taşır
•** *Tanıdık Olmayan karoser aspirasyonların da ise solunum yolu şikâyetleri görülür Büyük bir tanıdık olmayan cismin ses telleri aralarında kalması ya da başlıca hava yolunu tıkaması boğulmaya yol açabilir Hava yollarındaki yabancı cisimler sık öksürük, akciğer enfeksiyonu ve ayrım edilmezse akciğerde geri dönüşü olmayan hasara yol açabilir

Bulgu vermeyebilir

•** *Tanıdık Olmayan gövde yutma hiçbir bulgu vermeyebilir Yabancı cisimler ara sıra çok geç veya tesadüfen fark edilebilir Uzun süre yemek yemek borusunda kalan bozuk para çocukta yutma güçlüğü, salya akıtma ya da göğüs ağrısına niçin olabilir Tanıdık Olmayan karoser aspirasyonların da ise tedaviye rağmen düzelmeyen pnömoni, sık ve iritan öksürük ara sıra de morarma görülür

Şikayetleri iyi değerlendirin

•** *Yutulan vücut metalse çekilen göğüs ya da karın röntgeninde görülür Eğer plastik veya organik bir yabancı ceset yutulmuşsa direkt grafilerde görülmez Bunun için baryumlu (opak madde içirilerek çekilen röntgen) grafilerden ya da direkt olarak üst gastrointestinal sistem endoskopisinden yararlanılır Endoskopi işlemi hem teşhis ayrıca de tedavi işlevini görür Aynı seansta tanıdık olmayan beden görülürse tanıdık olmayan karoser tutucuları ile çıkarılabilir
•** *Tanıdık Olmayan cisim aspirasyonunda teşhis daha zordur Aspire edilen yabancı cisimler genel olarak yiyecekler olduğu için direkt röntgende görülmez Akciğer röntgenindeki bir takım bulgular ve şansın dönmesi tanıdık olmayan ceset aspirasyonu göstergesidir Bunların iyi değerlendirilmesi gerekir Hasta öyküsünün ayrıntılı sorgulanması ve şikâyetlerinin değerlendirilmesi yol göstericidir

Hemen doktora götürün

•** *Ailelerin oluşturacağı en manâlı şey tanıdık olmayan beden yutma ya da aspirasyon bir büyük kadar görüldüyse hemen bir sağlık durumu kurumuna ve olanı anlatmaktır Bu hastalara gerekli müdahale çocuk cerrahisi doktorları göre yapılmaktadır böylece Çocuk Cerrahisi Kliniği yer alan hastaneler seçim edilmelidir

Tanıdık Olmayan karoser yutmaya aleyhinde alınacak önlemler

•** *Ufak çocukların her şeyi ağızlarına götürdüğü unutulmamalı bu nedenle oyuncak seçiminde tedbirli olunmalı Ufak parçalı oyuncaklar bilhassa aspirasyon açısından tehlike yarattığı için 3 yaşından ufak çocuklara bu stil oyuncaklar verilmemeli
•** *Evde yer alan kuruyemişler ortalıkta bırakılmamalı, 1 yaş altı çocuklara yedirilmemeli
•** *Aspirasyon açısından en güvenli olmayan yaş grubu uygun olmayan yiyeceklerin yedirildiği ufak yaş çocuklarıdır
•** *Çocuklara oynaması için bozuk para, disk şeklinde pil veya bu tür pillerin kullanıldığı oyuncaklar verilmemeli Özellikle yanında bir büyük olmadan bu tür pillerin kullanıldığı oyuncak ya da saatler çocukların elinde bırakılmamalı
•** *İlkokul çocukları daha fazla okul eşyalarını yutabilirler Kalemtıraş, silgi, kalemin arkasındaki kapaklar ve hatta renkli başlıklı raptiyeler bu yaş grubu için tehlikelidir Anlayacak yaştaki çocuklara bunların ağza alınmamasını izah etmek gereklidir
•** *Çocukların ağzında bir tanıdık olmayan vücut görüldüğünde onu korkutmadan panik olmadan ağzından olmak gerekir Ani gülme, ağıt veya koşma sırasında ağızdaki yabancı ceset yemek borusuna ya da nefes borusuna kaçabilir
•** *Bütün bunlardan diğer evde kullanılan akışkan ya da granül temizleme malzemeleri, bulaşık tozları ve parlatıcılar güvenli kapaklı kaplarda saklanmalı, sıradan kullanımdaki pet şişelerde bulunmamalı ve kesinlikle çocukların erişebileceği yerlerde olmamalıdır
•** *Çocuklar hiç aklımıza gelmeyecek cisimleri merak edip ağızlarına atabilirler Ufak yaşlarda bunların tümü potansiyel tehlikedir Yabancı ceset aspirasyonları ve yutmalar önlenebilir ev kazaları içinde en önemli sıradadır Basit önlemler, dikkat ve çocukların yalnız bırakılmaması ile çoğu kaza önlenebilir Bu tür kazaların bir kısmının ölümle ya da uzun süreli tedavi gerektiren organ hasarıyla sonuçlanabileceği unutulmamalıdır Uzun bir yaşam beklentisi olan ve çok sevdiğimiz çocukları bu cins kazalardan gözetmek ailelerin en önemli sorumlulukları arasındadır