Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
KUDUZ MARAZI
Kuduz Marazı, göğüslü hayvanlar ve kişilerde görülen, akut seyirli, bilinç kaybı, huzursuzluk ve felçlerle karakterize, mevtle sonuçlanan viral bir hastalıktır. Marazın etkeni Paramyxoviridae familyasından Lyssa virusudur. Virus soğuğa karşı hayli dayanıklıdır. 0 ile 8 radde arasında 2 ay canlı kalabilmektedir. Asite ve Alkalilere ise dayanıksızdır. Güneş ışığında ise birkaç dakikada canlılığını kaybetmektedir.
Bu illette bulaşma mutlak suretle ısırılma yahut virus taşıyan salya ve likitlerin açık ayara ile teması sonucu olmaktadır.
Bulaşmadaki en kıymetli etkenler başıboş sahipsiz sokak köpekleri ve kedileri, yarasalar, kemiriciler, vahşi etoburlar (kurt, çakal, tilki vb.), kemiriciler, kokarcalar sıralanabilir.
KUDUZ ILLETINDE PATOGENEZ :
Kuduz virusu ısırık yarasından vücuda girdikten sonra o yerde 3-4 günlük bir bekleme devresi geçirir. Bu devir içinde çoğalmaya ve hudut uçları ile birleşmeye çalışır. Hudut uçlarına yerleştikten sonra hadler boyunca ilerleyerek Merkezi Snir Sistemine (beyine) ulaşır. Virus daha sonra tekrar hudutlar aracılığı ile tükrük bezlerine gelir ve artık salyada da Kuduz virusu vardır. Isırılan hayvan ve kişide hastalık belirtilerinin ortaya çıkma vadesi, salyadaki virus ölçüsüne, ısırılma mahalline, yaranın genişliğine, derinliğine ve ısırılan yanın dimağa uzaklığına nazaran değişmektedir.
HAYVANLARDA KUDUZ :
Hayvanlarda Kuduz marazını en önemli 3 devre halinde görmekteyiz.
1- Melankolik Devre : 1-2 gün sürer. Ruhsal davranış değişikliği vardır. Güzel huylu hayvanlar huysuzlaşır, berbat huylular ise sakin, sokulgan hale gelir. Işıktan ve sesten irkilirler.Karanlık ve sakin alanda kalmak isterler. Havayı ısırma, yutma hareketi yaparlar, çok az su içebilirler ve artık salya vardır.
2- Saldırganlık Devresi : 3-7 gün sürer. Gitgide artan huzursuzluk ve sonluluk vardır. Sese ve ışığa karşı reaksiyon verir. Işığa bakamaz, gözlerde asimetri oluşur, her şeye saldırır. Yiyecek hususu dışındaki şeyleri yemeye çalışır. Farinks (yutak ) ve Larynks (gırtlak) ta felçler oluşur. Sesi kalınlaşır. Kaslarda uyum bozukluğu oluşur ve felç devresine girer.
3- Paralitik Devre (Felç devresi) : 1-2 gün sürer Bitkinlik vardır. Alt çene kaslarında felç şekillenir. Hayvan artık ağzını kapatamaz ve Salyası ip üzere akar, daha sonra agoni haline (cançekişme devresi ) girer ve vefat şekillenir.
KUDUZUN KIŞILERDEKI BELİRTİLERİ :
Hastalık belirtileri Kuduz virusunun insan vücuduna girmesinden itibaren yaklaşık 3-8 hafta sonra ortaya çıkar. Hastalık kişilerde birinci evvel halsizlik, ateş, iştahsızlık, baş ve boğaz ağrısı üzere illete kişisel olmayan nbelirtilerle başlar. Isırık bölgesi ve etrafında ağrı ve kaşıntı görülebilir. Farinks(yutak) felçi nedeniyle Kuduz Marazının karakteristik belirtisi olan sudan korkma görülür..Daha sonra hasta komaya girer ve Vefat meydana gelir
KUDUZ NASIL BULAŞIR :
Kuduz Illeti , kuduza yakalanmış bir hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık yahut çatlak deriye, göze ağız ve buruna temas etmesiyle, Kuduz hayvanın tırmalaması sonucu meydana gelen yaralanmalarda (hayvanın tırnağı kendi salyasıyla bulaşık olabilir.) ,Kuduz hayvanın salyasıyla bulaşık materyallerin (tasma , dizgin vb ) bütünlüğü bozulmuş deriye temasıyla bulaşmaktadır.
KUDUZ ILLETININ TEDAVİSİ VAR MIDIR :
Kuduz illetinin belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi imkansızdır. Hastalık mutlak Irtihalle sonuçlanır.
KUDUZDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALIDIR :
Kuduz marazından korunmak için , Sahipli – sahipsiz bütün kedi ve köpekler Kuduza karşı yılda bir sefer kesinlikle aşılatılmalıdır. Evcil hayvanların başıboş ve vahşi hayvanlarla temas etmesine ket olunmalıdır. Başıboş, sahipsiz ve sokak hayvanlarına sevmek yahut beslemek hedefiyle yaklaşılmamalı ve dokunulmamalıdır. Muhitte başıboş, hasta, garip davranışlar sergileyen yahut ölmüş bir hayvan görüldüğünde ilgili alanlar derhal haberdar edilmelidr. (Tarım vilayet ve Kaza Müdüriyetleri ,Belediyeler , Muhtarlıklar üzere )
Sağlıklı Günler dileği ile….
Eksper Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Doktoru – İnsan Anatomisi Eksperi Dr.
Kuduz Marazı, göğüslü hayvanlar ve kişilerde görülen, akut seyirli, bilinç kaybı, huzursuzluk ve felçlerle karakterize, mevtle sonuçlanan viral bir hastalıktır. Marazın etkeni Paramyxoviridae familyasından Lyssa virusudur. Virus soğuğa karşı hayli dayanıklıdır. 0 ile 8 radde arasında 2 ay canlı kalabilmektedir. Asite ve Alkalilere ise dayanıksızdır. Güneş ışığında ise birkaç dakikada canlılığını kaybetmektedir.
Bu illette bulaşma mutlak suretle ısırılma yahut virus taşıyan salya ve likitlerin açık ayara ile teması sonucu olmaktadır.
Bulaşmadaki en kıymetli etkenler başıboş sahipsiz sokak köpekleri ve kedileri, yarasalar, kemiriciler, vahşi etoburlar (kurt, çakal, tilki vb.), kemiriciler, kokarcalar sıralanabilir.
KUDUZ ILLETINDE PATOGENEZ :
Kuduz virusu ısırık yarasından vücuda girdikten sonra o yerde 3-4 günlük bir bekleme devresi geçirir. Bu devir içinde çoğalmaya ve hudut uçları ile birleşmeye çalışır. Hudut uçlarına yerleştikten sonra hadler boyunca ilerleyerek Merkezi Snir Sistemine (beyine) ulaşır. Virus daha sonra tekrar hudutlar aracılığı ile tükrük bezlerine gelir ve artık salyada da Kuduz virusu vardır. Isırılan hayvan ve kişide hastalık belirtilerinin ortaya çıkma vadesi, salyadaki virus ölçüsüne, ısırılma mahalline, yaranın genişliğine, derinliğine ve ısırılan yanın dimağa uzaklığına nazaran değişmektedir.
HAYVANLARDA KUDUZ :
Hayvanlarda Kuduz marazını en önemli 3 devre halinde görmekteyiz.
1- Melankolik Devre : 1-2 gün sürer. Ruhsal davranış değişikliği vardır. Güzel huylu hayvanlar huysuzlaşır, berbat huylular ise sakin, sokulgan hale gelir. Işıktan ve sesten irkilirler.Karanlık ve sakin alanda kalmak isterler. Havayı ısırma, yutma hareketi yaparlar, çok az su içebilirler ve artık salya vardır.
2- Saldırganlık Devresi : 3-7 gün sürer. Gitgide artan huzursuzluk ve sonluluk vardır. Sese ve ışığa karşı reaksiyon verir. Işığa bakamaz, gözlerde asimetri oluşur, her şeye saldırır. Yiyecek hususu dışındaki şeyleri yemeye çalışır. Farinks (yutak ) ve Larynks (gırtlak) ta felçler oluşur. Sesi kalınlaşır. Kaslarda uyum bozukluğu oluşur ve felç devresine girer.
3- Paralitik Devre (Felç devresi) : 1-2 gün sürer Bitkinlik vardır. Alt çene kaslarında felç şekillenir. Hayvan artık ağzını kapatamaz ve Salyası ip üzere akar, daha sonra agoni haline (cançekişme devresi ) girer ve vefat şekillenir.
KUDUZUN KIŞILERDEKI BELİRTİLERİ :
Hastalık belirtileri Kuduz virusunun insan vücuduna girmesinden itibaren yaklaşık 3-8 hafta sonra ortaya çıkar. Hastalık kişilerde birinci evvel halsizlik, ateş, iştahsızlık, baş ve boğaz ağrısı üzere illete kişisel olmayan nbelirtilerle başlar. Isırık bölgesi ve etrafında ağrı ve kaşıntı görülebilir. Farinks(yutak) felçi nedeniyle Kuduz Marazının karakteristik belirtisi olan sudan korkma görülür..Daha sonra hasta komaya girer ve Vefat meydana gelir
KUDUZ NASIL BULAŞIR :
Kuduz Illeti , kuduza yakalanmış bir hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık yahut çatlak deriye, göze ağız ve buruna temas etmesiyle, Kuduz hayvanın tırmalaması sonucu meydana gelen yaralanmalarda (hayvanın tırnağı kendi salyasıyla bulaşık olabilir.) ,Kuduz hayvanın salyasıyla bulaşık materyallerin (tasma , dizgin vb ) bütünlüğü bozulmuş deriye temasıyla bulaşmaktadır.
KUDUZ ILLETININ TEDAVİSİ VAR MIDIR :
Kuduz illetinin belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi imkansızdır. Hastalık mutlak Irtihalle sonuçlanır.
KUDUZDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALIDIR :
Kuduz marazından korunmak için , Sahipli – sahipsiz bütün kedi ve köpekler Kuduza karşı yılda bir sefer kesinlikle aşılatılmalıdır. Evcil hayvanların başıboş ve vahşi hayvanlarla temas etmesine ket olunmalıdır. Başıboş, sahipsiz ve sokak hayvanlarına sevmek yahut beslemek hedefiyle yaklaşılmamalı ve dokunulmamalıdır. Muhitte başıboş, hasta, garip davranışlar sergileyen yahut ölmüş bir hayvan görüldüğünde ilgili alanlar derhal haberdar edilmelidr. (Tarım vilayet ve Kaza Müdüriyetleri ,Belediyeler , Muhtarlıklar üzere )
Sağlıklı Günler dileği ile….
Eksper Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Doktoru – İnsan Anatomisi Eksperi Dr.
