Kulak kiri tıkacı, kulak kirinin (serumen veya buşon)'un kulakta birikip kulakta
tıkanıklık hissi yapmasıyla ortaya çıkar. Serumen, dış kulak yolunda yani kulak kepçesi ile
kulak zarı arasındaki mesafede görülen, dış kulak yolunun kıkırdak kısmının cildinde
bulunan bezler tarafından üretilen siyah, koyu kırmızı, kahverengi, koyu sarı, açık sarı
renklerde olabilen doğal bir salgıdır. Her ne kadar serumen veya buşon kulak kiri olarak
tanımlansa da bu yapı dış kulak yolunu temizler, nemlendirir ve korur.
Buşonun tıkaç oluşturması bazı kişilerde daha sık görülür. Özellikle yapısal dış
kulak yolu darlığı olanlarda, yapısal olarak serumen üretiminin fazla olduğu kişilerde, dış
kulak yoluyla ilgili doğuştan anomalisi olan, dış kulak yolu ile ilgili cerrahi geçirenlerde
daha sık görülür.
Buşonun tıkaç oluşturması hastada;
a) kulakta tıkanıklık
b) işitme kaybı
c) kulak ağrısı
d) kulakta çınlama
e) kulaktan ses yankılanması
f) dengesizlik
g) kulakta kaşıntı
h) kulakta akıntı
i) refleks öksürüğü gibi şikayetlere neden olabilir
Bu tür şikayetleri olan hastaların mutlaka bir kulak burun boğaz hekimine başvurması
gereklidir. Şikayeti olmayan hastaların buşon temizliği yapılmaz. Ancak semptomlarını net
olarak belli edemeyen küçük çocuklarda ve akli fonksiyonları yerinde olmayanlarda
şikayeti olmasa da temizlik yapılabilir.
Buşon değişik yöntemlerle temizlenir. Birinci yöntem, gliserin, badem yağı, hidrojen
peroksit gibi maddeler içeren solusyonlar kullanıp daha sonra yıkama ile temizlenmesi,
diğer bir yöntem özel bir takım aletlerle almak veya vakumla çekmektir. Temizlemede
seçilecek yöntem hastanın durumuna, buşonun sertlik durumuna göre değişir. Öncesinde
kulak ile ilgili cerrahi müdahale geçirmiş hastalar ve öncesinde kulak zarı perforasyonu
olduğunu bilen hastalar mutlaka doktoruna bilgi vermelidi. Çünkü doktorunuz kulağınızda
kir olduğu için kulak zarını göremez. Bu hastalarda suyla yapılan temizleme işlemi
uygulanmaz.
Halk arasında kulak kiri bir kez temizlendikten sonra hep temizlenmesi gerekir gibi
bir inanış var. Ancak bu doğru değildir. Bu kişilerde sık temizleme ihtiyacının nedeni daha
öncede belirttiğimiz gibi hastanın yapısal özelliklerinden dolayıdır. Buşon tıkacının sık
tekrar ettiği hastalarda özellikle kulak çöplerini kullanırken dikkatli olunması gerektiği, dış
kulak yoluna doğru kulak çöplerinin sokulmaması gerektiği anlatılmalıdır. Kulak çöpleri
aurikula yani kulak kepçesindeki kirleri temizlemek içindir.