teknolojiuzmani
FD Üye
Çocukken bankaların verdiği kumbaralarda harçlığımızı biriktirdik, bazen de kırtasiyeden aldığımız metal kumbaralarımız oldu. Hatta kimi vakit kumbara olarak kavanoz bile kullandık.
Biz çok alışık olmasak da dünya genelinde kumbaralar çoklukla domuz halinde tasarlanıyor ve bunlar kırılabilen gereçlerden yapılıyor. Filmlerden aşina olduğumuz bu dizaynların çıkış noktası ise topraktan yapılan pişmiş çömleklere ve testilere kadar uzanıyor.
Kumbaranın tarihi paradan da eskidir. O yıllarda bu testilerde tohum, yiyecek, takı, silah araç gereçleri, pahalı taşlar biriktirilirdi.
Tarihi MÖ 2. yüzyıldaki Antik Yunan hayatına kadar dayanıyor. Hatta en eski kumbara buluntularından biri Aydın'ın Söke ilçesinde yer alan Priene Antik Kenti'nden çıkarıldı. Pişmiş topraktan yapılan bu çömleklerde içine para atılacak kadar bir delik bulunuyor. Bu yüzden biriken parayı boşaltabilmek için testinin kırılması gerekiyor. Ayrıyeten o yıllarda metal kıymetliydi ve mesken aletlerinde pek kullanılmazdı.
İngilizcede kumbara sözünün karşılığı "piggy bank"tir. Domuz manasındaki "pig"le başta ilgisi yokken sonradan ilişkilendirilmiştir.
Çömlek kumbaraların üretiminde kullanılan kilin ismi "pygg"dir. Pygg ve piggy sözlerinin benzemesinin de tesiriyle kumbaralar domuz halinde tasarlandı ve günümüze kadar bu biçimde geldi.
Ayrıca kumbaraların çamurdan yapılıyor olması ve de domuzların çamurda yuvarlanmayı sevmeleri nedeniyle kumbaralara domuz halinin verildiği iddia ediliyor.
Endonezya'da 14. ve 15. yüzyıllardan kalma domuz halinde kumbaralar bulunduğu için buradan gelen bir kültür olabileceği de düşünülüyor.
Kaynaklar: 1, 2