Kümesteki kazlarda yolunacak tüy kalmadı

Vergi uzmanı ve Başşehir Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Dr. Ozan Bingöl, corona virüsü salgını nedeniyle her gün giderek derinleşen bütçe açığının yeni dolaylı vergilerin geleceği yolundaki kuşkuları artırdığını fakat vatandaşın vergi ödeyecek hali kalmadığını söyledi.

Fransız Maliye Bakanı Jean Baptiste Colbert'in “Vergileme sanatı, hafriyat bağırtmadan, ondan mümkün olduğu kadar fazla tüy almaktır” kelamını hatırlatan Bingöl, “Ancak bizim kümesteki kazlarda tüy kalmadı. Yeni periyot göçen, kaçan, dışarıda kalan kazları yakalama, israftan tasarrufa evrilme periyodu olmalıdır” dedi. Dr. Bingöl'le son vergileri konuştuk.

DOLAYLI VERGİLER ARTABİLİR

– Zor bir süreçten geçtiğimiz bu günlerde yeni vergiler gelebilir mi?



2019'u Merkez Bankası'nın ihtiyat akçesini de kullandığımız halde yaklaşık 164 milyarlık bir açık ile kapatmıştık. Bu bütçe koşulları altında pandemiye yakalandık.

Olağan kısıtlamalar nedeniyle de bilhassa harcama üzerinden toplanan vergi gelirleri önemli biçimde düşerken, harcamalarımız da öngörülenin üzerinde arttı. Aktif ve süratli tahsilatı düşündüğümüzde tekrar dolaylı vergilere yüklenilecek üzere.

– Salgının bütçeye verdiği tahribatı telafi için ek vergi gelebilir mi sizce?

Geçmişteki krizlerde bütçe açıklarının finansmanı için ek vergiler konuldu. Örneğin, 1994 krizindeki net faal vergisi, ek motorlu taşıtlar vergisi, ek emlak vergisi, ekonomik istikrar vergisi.

1999 sarsıntısının yaralarını sarmak için süreksiz çıkarılıp kalıcı olan Özel Bağlantı Vergisi de var. Bana sorarsanız, bu kriz ek vergi değil, vergi teşviki öngören siyasetler gerektiriyor.

Bu manada, 1994'te uygulandığında bile arkaik, gayri adil bir nitelik arz eden vergilerin, yaşadığımız krizin niteliği dikkate alındığında, konu bahis dahi edilmemesi gerekir.

– Son 2 ayda yaklaşık 5 bin esere ek gümrük vergisi getirildi. Altın alımına bile vergi kondu. Sizce atılan taş ürkütülen kurbağaya değiyor mu?

Bilakis vatandaşın devlete olan inancını, aidiyetini yitirmesine sebep oluyor. Halkta vergi alerjisini ortaya çıkartıyor.


Dr. Ozan Bingöl

Vergileme Robin Hood üzere olmalı

– Sizce vergi siyaseti nasıl olmalı?



Vergilemenin başka bir istikameti de Robin Hood'çuluktur. Gelirin daha adil dağılabilmesi için zenginden alıp yoksula vermektir. Özetle, vergi adaleti için dolaylı vergi yüklü vergi yapısının değiştirilmesi gerekir. Bunun manası verginin daima düşük gelirli kesitin üzerine yüklenmemesidir.

Çok kazanan daha çok vergi vermelidir. ÖTV, KDV üzere dolaylı vergilere, dolaysız vergilerde de kaynakta kesintiye dayanan “kolay vergicilik”e son verilmelidir. Fransız Maliye Bakanı Jean Baptiste Colbert şöyle demiş: “Vergileme sanatı, hafriyat bağırtmadan, ondan mümkün olduğu kadar fazla tüy almaktır.”

Biliniz ki bizim kümesteki kazlarda artık tüy kalmamıştır. Yeni devir; göçen, kaçan, dışarıda kalan kazları yakalama, israftan tasarrufa evrilme periyodu olmalıdır.

Nuray Tarhan/Sözcü