Kur riski yaratan kısa vadeli dış borç 53 milyar dolara dayandı

Kur riski yaratan kısa vadeli dış borç 53 milyar dolara dayandı Kur riski yaratan kısa vadeli dış borç 53 milyar dolara dayandı Türkiye’nin yüksek kur riski oluşturan ve tamamına yakını özel sektöre ait kısa vadeli dış borç stoku, yılın ilk altı ayında 11 milyar dolar büyüyerek 528 milyar dolara ulaştı Türkiye’nin tamamına yakını bankalar ile şirketler almak üzere özel sektöre ait kısa vadeli dış borç stoku, 2007 sonu itibariyle 41 milyar 812 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu Bu yılın ilk altı ayında söz konusu borç stoku 11 milyar 59 milyon dolar büyüme gösterdi Altı aylık dönemde şirketlerin kısa vadeli dış borcu 5 milyar 613 milyon dolar artarak 28 milyar 323 milyon, bankalara ait borç da 5 milyar 455 milyon dolar artışla 22 milyar 275 milyon dolara ulaştı Merkez Bankası’nın kısa vadeli dış borcu ise beş ayda 9 milyon dolarlık bir azalışla 2 milyar 273 milyon dolara geriledi 2003 SONRASI HIZLANDI Küresel sermaye hareketlerine bağlı olarak Türkiye’den anapara kaçışı olasılığı sebebiyle ciddi bir kur riski yarattığı için ekonominin cari açıktan sonraki ikinci “yumuşak karnıö olarak nitelendirilen kısa vadeli borç stoku, AKP tek parti hükümetlerinin iş başında olduğu 2002 sonundan bu yana, özellikle şirketler kesiminden kaynaklanan rekor düzeyde bir artma gösterdi 2002 sonunda 16 milyar 424 milyon dolar olan kısa vadeli dış borç, bu yılın Haziran ayı sonuna kadar olan dönemde yüzde 222 oranında 36 milyar 447 milyon dolar çoğaltma gösterdi Bu yükselme da adamakıllı özel sektörden kaynaklandı ŞİRKETLER AKP DÖNEMİNDE BORCU KATLADI ANKA’nın Merkez Bankası’nın revize verilerinden yaptığı hesaplamaya tarafından, Haziran sonu itibariyle kısa vadeli dış borç stokunun 28 milyar 323 milyon dolarla en büyük bölümünü yaratıcı banka dışı özel kesime ait borç, 2002 sonundan bu yanlamasına geçen dönemde yüzde 236 oranında 19 milyar 898 milyon dolarlık çoğalma gösterdi Laf konusu borç stokunun 17 milyar 970 milyonu ithalat borçları, 7 milyar 950 milyonu da prefinansman ve peşin ihracat kredileri almak üzere toplam 25 milyar 920 milyon dolarını ticari krediler oluşturdu Şirketlerin ticari kredileri anılan dönemde yüzde 263 oranında 18 milyar 776 milyon dolar arttı Şirketler kesiminin öteki kredileri de aynı dönemde yüzde 88 büyüyerek 2 milyar 403 milyon dolara çıktı BANKALARIN KISA VADELİ BORCU 222 MİLYAR DOLAR Bankaların 2002 sonunda 6 milyar 344 milyon dolar olan kısa vadeli dış borçlarının hacmi 2006 sonunda 19 milyar 830 milyon dolara yükseldi Bu tarihten daha sonra borcunu azaltan bankalar 2007 sonu itibariyle söz konusu stoku 16 milyar 820 milyon dolara çektiler Bu yılın Ocak sonunda 15 milyar 866 milyon dolara dek inen bankaların kısa vadeli dış borç stoku, izleyen dönemde ise her yerde artmaya başladı Bankaların kısa vadeli borç stoku bu yılın Haziran sonu itibariyle 22 milyar 275 milyon dolara değin yükseldi Laf konusu borçlar, 2002 sonundan bu yılın Haziran sonuna kadar olan dönemde yüzde 251 oranında net 15 milyar 931 milyon dolarlık çoğalma kaydetti Bankaların kısa vadeli dış borcunun 7 milyar 610 milyon dolarını döviz kredileri, 5 milyar 966 milyon dolarını banka mevduatı, 3 milyar 706 milyon dolarını döviz tevdiat hesapları, 4 milyar 993 milyon dolarını da YTL cinsinden mevduat oluşturuyor Bankaların kısa vadeli dış borcu dahilinde özellikle banka mevduatında çabuk bir çoğaltma olduğu gözlendi Bu sene birincil altı ayda 2 milyar 259 milyon dolar çoğalan laf konusu borç stokunda, 2002 sonundan bu yandan artış yüzde 757 oranında 5 milyar 270 milyon dolar oldu KAMUNUN RİSKİ DEĞIL DENECEK KADAR AZ Bankalar ve şirketler almak üzere özel sektör, son beş buçuk yıllık dönemde kısa vadeli dış borcunu fazla büyüterek ciddi boyutlarda kur riski alırken, halk ise bu riskten kaçındı Kısa vadeli dış borcunu 2001 yılında sıfırlayan genel hükümet, izleyen dönemde yeni borç almazken, Merkez Bankası’nın 2002 sonunda 1 milyar 655 milyon dolar olan, 2004 sonunda 3 milyar 287 milyon dolara meydana çıkan kısa vadeli dış borcu ise, izleyen dönemde düşüş trendine girdi Merkez Bankası’nın kısa vadeli dış borcu 2007 sonunda 2 milyar 281 milyon dolara geriledi, bu yılın Haziran sonu itibariyle de 2 milyar 273 milyon dolara geriledi