Kuram (Teori) Hakkında Bilgi

Hipotez (Teori) Hakkında Veri

Zihin alanındaki veri

Eylem alanındaki data anlamını dile getiren kılgı terimi karşıtıdır Eylem alanına geçirilemeyen veri anlamını dile getiren tahmin terimiyle karıştırılmamalıdır Hipotez, eylem alanına geçirilmiş olacağı gibi geçirilememiş de olabilir, ama geçirilebilir değerde görülmekle genelde kabul edilen anlamını içerdiğinden varsayımdan ayrılır Buna aleyhinde, yöntemli data ve muhakkak veri deyimlerine aleyhinde anlamda da kullanılır; bu anlamda ‘ ’söylediğiniz öyle kuramsal, pratiğe uymaz ’ ’ denir Fakat bilimsel varsayım, pratikle denetlenebilen kuramdır Kuram, insansal deneylerin bilincine varılması ve bireşimidir Tarafsız gerçekliğin insan bilincine düşünsel olarak yansımasıdır Gerçekten kuram ve kılgı (teori ve pratik), bilme sürecinin ansal ve özdeksel iki yanını dile getiren felsefesel kavramlardır Bu bilme süreci, doğayı ve toplumu dönüştürme ve değişim sürecini de kapsar Bundan ötürüdür ancak toplumsaltarihsel bir süreçtir İnsanların eylemsel çabaları kılgı, düşünsel çabaları hipotez ’dır Bu bakımdan birbirlerine karşıt durumda yer alan bu iki insansal vaka aynı zamanda birbirleriyle sıkıca bağımlıdır Hipotez kılgıdan doğar ve gene kılgıya dönerek onu etkiler ve geliştirir Varsayım, kılgıyla birlikte ve kılgı içinde oluşur Eytişimsel özdekçilik dilinde buna kuramla kılgının birliği ve ayrılmazlığı denir Kuramın Batı dillerindeki karşılığı, teori, Yu dikkatle görmek anlamındaki theörein sözcüğünden türetilmiştir Antikçağ Yunan felsefesi, fayda için anlayışlı olmak anlamını gerçekleştiren öteki ilkçağ düşüncelerinden farklı olarak, iyi anlamak için anlayışlı olmak amacını gütmüş ve bir kuram felsefesi olarak gerçekleşmiştir İnsan düşüncesinde bu çok kayda değer bir adımdır Bundan ötürü varsayım, herzamanki felsefede, çıkar gözetmeyen ve kullanım düşüncesinden egemen salt veri olarak tanımlanır Ayrıca öğreti anlamını da verir, mesela ‘ ’Darwin kuramı ’ ’ derken onu bu anlamda kullanırız Metafizikçiler onu bu anlamda salt düşünceyle belirlenmiş data sayarlar, oysa salt düşünceyle yerleşmiş hiçbir veri yoktur, Darwin kuramını kurarken sayısız deneyler ve gözlemler yapmıştır Kuramsal etkinlik, kılgısal faaliyete dayanır ve kılgısal faaliyetle doğrulanıp desteklenir; bu yüzdendir oysa toplumsal kılgıyla sımsıkı bağımlılık içindedir bununla beraber metafizik kuramların objektif gerçeklikten kopmuş ve salt düşünceyle resmileşmiş oldukları doğrudur, ne var ama en ince ayrıntısına kadar incelenirse bu gerçek dışı kuramların bile nesnel gerçekliğin fantastik ve çarpıtılmış yansımaları olduğu görülür Bu gibi hayali kuramların meydana gelmiş olmalarının nedeni, kol ve kafa emeklerinin birbirinden ayrılmış olması ve kuramla kılgının göreli olarak birbirlerinden egemen birer toplumsal etkinlik haline dönüşmüş bulunmalarıdır Bu düşsel kuramlar hiçbir süre kılgıyla denenemez ve doğrulanamazlar, bundan ötürü de objektif gerçekliğe ve dolayısıyla gerçeğe aykırı kalırlar ‘ ’Toplumsal kuramlar, ancak, toplumun özdeksel yaşamındaki gelişme, toplumun önüne yeni görevler koyduğu vakit ortaya çıkarlar Fakat bir kez ortaya çıktılar mı, toplumun özdeksel yaşamındaki gelişmenin ortaya koyduğu yeni görevlerin mutlaka yerine getirilmesini karşılayan özdeksel bir güç haline gelirler İşte yeni kuramların örgütleyici, devindirici ve değiştirici rollerinin tüm önemi o süre kendini gösterir Doğrusu, yeni toplumsal kuramlar ortaya çıkıyorsa, bu, doğrudan doğruya topluma gerekli oldukları içindir Çünkü onların örgütleyici, devindirici ve değiştirici etkileri olmadan, toplumun özdeksel yaşamındaki gelişmenin getirdiği geciktirilemez sorunların çözümü olanaksızdır ’ ’

Kuramla kılgının birliği, mantıkla ilgili bir zorunluluktur Çünkü kuramsal düşünce olmaksızın iki doğal reel birbirleriyle ilişkili kılınamaz ya da onlar aralarında varolan ilişki anlaşılamaz ‘ ’Düşüncenin gerçekleşmeye yönelmesi yetmez, gerçekleşme de düşünceye yükselmelidir ’ ’ Toplumbilim Terimleri Sözlüğü ’nde kuram deyimi şöyle tanımlanmaktadır: ‘ ’Data edinme sürecinin herhangi bir aşamasında ortaya atılan, geçerlik ve güvenirliği bilimsel yöntemle saptanmış bir genel data ve izah etme düzeni ’ ’ *