iltasyazilim
FD Üye
Berâ (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) şöyle buyurdu:
Kur'ânı Kerim'i sesinizle güzelleştirinBuhari?Tevhid 52?; Ebu Davud?1468?; Nesâî?2179,180?; İbnu Mâce?1342?; Darimi?3504?; Hakim?1575?; Beyhaki, Şuab?2386?; Tayalisi?s100?; Ahmed?4283?; İbni Ebi Şeybe?2251?; Buhari, Halku Efalil İbad?250?; Yakub Bin Şeybe, Marife?3177?; Beyhaki?10229?; Muhammed Bin Nasr, Kıyamul Leyl?95?; Ebu Ubeyd, Fadailul Kur’an?34a?; İbni Hibban?Mevarid661?; Mecmauz Zevaid?1171? Burada kastedilen kıraat sırasında sesi yükseltmektir
Diğer bazı hadislerde? “Kur’an ile teganni etmeyen bizden değildir Buhari?tevhid 44?; Ebu Davud?vitr 20?; Darimi?1498?; Ahmed?1172?; Hakim?1569? ve “Allah, Kur’an ile teganni eden bir peygamberi dinlediği kadar hiçbir şeyi dinlemedi Buhari?6107?; Müslim?1545?; Darimi?1496? buyrulmuştur
Bu hadislerde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in teganni kelimesi ile kastettiği şey? Kur’an ile yetinmektir Darimi?1499, 3491?; Beyhaki, Şuab?2529?; Tahavi, Müşkilül Asar?2130?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s103 vd?; Nevevi, Tıbyan?s78?; Ahmed Davudoğlu, Sahihi Müslim Şerhi?4347?; Kurtubi?110?; EtTizkar?s123? Bunu Süfyan Bin Uyeyne, Ebu Ubeyd, Şube, Eyyub, Tahavi, Darimi, Beyhaki, Kurtubi, İbni Kesir, Nevevi ve pek çok âlim böyle izah etmişlerdir
Bu en doğru manadır Zira aksi takdirde Kur’an’ı teganni ile okumayan neden bu tehdide muhatap olsun?
Ebu Hureyre(ra) ile bazı alimler de? “Kur’an’ı yüksek sesle okumaktır dediler Darimi?1496? Adı geçen alimler bazı bidatçilerin bu hadisteki “teganni kelimesini kendilerinin ezgi gibi Kuran okumalarına delil getirmelerine şiddetle karşı çıkmışlardır İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s108?
Nitekim böyle bir saptırmaya ihtimal vermeyecek kadar sarih ibareler vardır ve sesi dalgalandırarak elhan, ezgi ve melodilerle, bir harf eksilmek veya artırmak şeklinde uzatmayla Kur’an okumanın haram oluşunda icma vardır İbni Kesir, Fezailul Kuran?s113?; Kurtubi?116?; etTizkar?s129?; İbni Kudame, el Muğni?1459?
Şu ayette, Kur’an’ı açık, anlaşılır ve acelesiz okumak emredilmiştir? “Kur'an'ı tane tane (tertil ile) oku (Müzemmil4)
Abis el Gıfari, Amr Bin Abese, Ebu Hureyre ve Avf Bin Malik(ra)’den rivayet edilen hadislerde? Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, kendisinden sonra ümmeti için korktuğu bazı hasletler saydı, sonunda buyurdu ki? “…bir de şu kavimden uzağım? onlar Kur’anı şarkı gibi okurlar, bir kimseyi ilim sahibi olmadığı halde sırf şarkı gibi Kur’an okuduğu için imamlığa geçirirler sahihtir Taberani, Mucemul Kebir?3211,183437,51?; Taberani, Mucemul Evsat?1212,2106?; Abdurrazzak?2488?; Hakim?3501?; İbni Ebi Şeybe?7329?; Haris Bin Ebi Üsame, Müsned?2640?; Ahmed?3494,622?; Beyhaki, Şuab?2541?; Deylemi?2328?; Buhari, Tarihul Kebir?780?; Bezzar, MecmauzZevaid?2316,4199, 5245, 7323, 10206?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s112?; Suyuti, elHavi?1252?
Sehl Bin Sad ve Cabir(ra)’dan? “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bizler Kuran okuyorken yanımıza çıktı, aramızda arap da, acem de vardı Buyurdu ki? “Okuyun, her okuyuş güzeldir İleride bir kavim gelecektir ki bunlar, Kur’an’ın kelime ve lafızlarını okun yontulması gibi yontacaklar, ondan hasıl olacak ecri ahirete bırakmayıp dünyada alacaklar Ebu Davud?830?; Beyhaki, Şuabul İman?2538539?; Buhari, Tarihul Kebir?8191?; Cemül Fevaid?7354?; İbni Ebi Şeybe’den? Metalibul Aliye?3492?
Nevfel Bin Iyas’tan? Bizler Ömer(ra)’ın zamanında mescidte durur, grup grup olurduk İnsanlar ise gruplardan en güzel sesli olanlara meylederdi Bunun üzerine Ömer(ra)? “görüyorum ki Kur’anı nağmeler gibi okuyorlar Vallahi şayet gücüm yetseydi onların bu hallerini değiştirirdim dedi Buhari Halku Efalil İbad?259? İbni Sad?559? Muhammed Bin Nasr Kıyamul Leyl?s171?
Enes(ra), insanların sonradan ihdas ettikleri bu ezgilerle Kur’an okuyan birini bundan nehyetmiştir sahihtir Darimi?3505?; İbni Ebi Şeybe?10466?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s112?
Muhammed Bin Sirin(ra) dedi ki? “Önceki âlimler (sahabeler ve tabiin) şu ezgilerin sonradan ortaya çıkarılmış bidat olduğu görüşündeydiler sahihtir Darimi?3506?
Salim Bin Abdullah ra, birisinin lahinlerle Kur’an okuduğunu işitince? “bu şarkıdır, bu şarkıdır diyerek orayı terk etmiştir Darimi?3498?
Huzeyfe (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:
Kur'ân'ı Arap lahn'ı ve Arap sesleri üzere okuyun Sakın ha fasıkların ve Yahudilerle hristiyanların lahn'ı üzere okumayın Bilesiniz, benden sonra bir kavim gelecek ki, onlar Kur'ân'ı okurken, şarkı ve mâtem tercîi gibi terci' ile okuyacaklar Onların (imanları laftadır) gırtlaklarından öte geçmez Kalbleri fitne ve fesada uğramıştır Böylelerinden hoşlanan kimselerin kalpleri de fitne ve fesad içindedirTaberani,Evsat?7183?; Beyhaki, Şuab?2540?; Hakiym etTirmizi, Nevadir?3255?; Zehebi, el Muktena?258?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s111?; Kurtubi?117?; et Tizkar?s130?; Mecmauz Zevaid?7169?; Suyuti elİtkan?1256?; Mişkat?2207?; Rezîn’den? Cemül Fevaid?7361?; Suyutî, Câmiu's Sağîr?1339?; Feyzu'lKadir?265?; Beyhaki bunu birkaç tarikten rivayet etti Zayıf olduğu da söylendi Lakin şahitleri vardır
Ebud Derda ra’den? “Sizleri Kur’anı tahrif eden, onu okuyuşta haddi aşan, Kur’an ile dalga geçenlerden sakındırım! Beyhaki, Şuab?2541?
Katâde (ra) anlatıyor: Hz Enes (radıyallahu anh)'e Hz Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in kıraatından sordum Şu cevabı verdi: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) medleri (uzun heceleri) uzatırdıSonra örnek olarak
Bismillâhirrahmânirrahim'i okudu ve uzatılacak yerleri belirgin şekilde uzattı: Bismillaahi'yi uzattı, errahmaan'ı uzattı, er rahiim'i uzattıBuharî?Fedaili'lKur'ân 42, 29?; Buhari, Halku Ef’alil İbad?298?; Ebu Dâvud?1465?; Begavi, Şerhus Sunne?4481?; Muhammed İbnul Muzaffer, Garaibu Şube?s113?
Şu hadise gelince? Abdullah İbnu Muğaffel (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ı devesinin üstünde Feth süresini okurken gördüm Sureyi terci' üzere okuyorduBuharî,(Fedailu'lKur'ân24, 30; Meğâzi 48, Tefsir, Feth 1, Tevhid 50?; Müslim?794?; Ebû Dâvud?1467?
Bu terci (sesi kaldırıp indirme) ile okuma, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in üzerine binmiş olduğu devenin hareketinden kaynaklanmıştır Bu sadece binek üzerindeyken istek dışı olarak terci yapmanın caiz oluşunu gösterir Başka yerde caiz değildir İbni Kesir, Fazailul Kur’an?s139?
Esma (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Seleften hiç kimse Kur'ânı Kerim'in tilâveti sırasında bayılıp düşmezdi Onlar ağlarlar ve ürperirlerdi Sonra bedenleri ve kalpleri zikrullah için yumuşardıRezîn’den? Cemül Fevaid?7370?; Bağavî Tefsiri?7238?
İmam Nevevi’ye soruldu? “Şimdi Dımeşk’te bazı cahiller cenaze üzerine teganni ile harfleri birbirine katarak, fazladan harf ekleyip uzatarak Kur’an okuyorlar Bu kötü bir hareket midir?
Cevabında dedi ki? cenaze üzerine bu şekilde Kur’an okunması çok çirkin bir şeydir Âlimlerin ittifakı ile haramdır Bu hususta imam Maverdi ve başkaları icma olduğunu söylediler Hatta yöneticilerin üzerine, bunlara mani olmaları, tevbeye çağırmaları ve cezalandırmaları gerekir Bu her müslümana vaciptir Nevevi Fetava?s5455?
“Kur’an’ı böyle haram tegannilerle okumak bir takım cahil, aşağılık ve zalim kimselerin müptela olduğu bir musibettir Onlar cenaze ve mevlit gibi bidat merasimlerinin okuyucularıdırlar İşte bu açıkça haram olan bir bidattir Kadılar kadısı Maverdi’nin de dediği gibi böyle okuyuşu dinleyen de fasık olur Nevevi, Tıbyan?s79?
Ezanda bile lahin yapmak caiz olmaz? birisi Ömer(ra)’e geldi ve “Ben seni Allah için seviyorum dedi Ömer ra ise? “Ben de sana Allah için buğzediyorum Duyduğuma göre sen ezan okurken teganni ve lahin yapıyorsun Abdurrazzak?1852?; Taberani?13059?; Tahavi?4128?; Serahsi, Mebsut?1138?; Sahiha?42?
İmam Malik ve birçok ulema dediler ki? “Toplu olarak hep bir ağızdan Kur’an okumak bidattir Şatıbi, elİtisam?240?
Kur'ânı Kerim'i sesinizle güzelleştirinBuhari?Tevhid 52?; Ebu Davud?1468?; Nesâî?2179,180?; İbnu Mâce?1342?; Darimi?3504?; Hakim?1575?; Beyhaki, Şuab?2386?; Tayalisi?s100?; Ahmed?4283?; İbni Ebi Şeybe?2251?; Buhari, Halku Efalil İbad?250?; Yakub Bin Şeybe, Marife?3177?; Beyhaki?10229?; Muhammed Bin Nasr, Kıyamul Leyl?95?; Ebu Ubeyd, Fadailul Kur’an?34a?; İbni Hibban?Mevarid661?; Mecmauz Zevaid?1171? Burada kastedilen kıraat sırasında sesi yükseltmektir
Diğer bazı hadislerde? “Kur’an ile teganni etmeyen bizden değildir Buhari?tevhid 44?; Ebu Davud?vitr 20?; Darimi?1498?; Ahmed?1172?; Hakim?1569? ve “Allah, Kur’an ile teganni eden bir peygamberi dinlediği kadar hiçbir şeyi dinlemedi Buhari?6107?; Müslim?1545?; Darimi?1496? buyrulmuştur
Bu hadislerde Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in teganni kelimesi ile kastettiği şey? Kur’an ile yetinmektir Darimi?1499, 3491?; Beyhaki, Şuab?2529?; Tahavi, Müşkilül Asar?2130?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s103 vd?; Nevevi, Tıbyan?s78?; Ahmed Davudoğlu, Sahihi Müslim Şerhi?4347?; Kurtubi?110?; EtTizkar?s123? Bunu Süfyan Bin Uyeyne, Ebu Ubeyd, Şube, Eyyub, Tahavi, Darimi, Beyhaki, Kurtubi, İbni Kesir, Nevevi ve pek çok âlim böyle izah etmişlerdir
Bu en doğru manadır Zira aksi takdirde Kur’an’ı teganni ile okumayan neden bu tehdide muhatap olsun?
Ebu Hureyre(ra) ile bazı alimler de? “Kur’an’ı yüksek sesle okumaktır dediler Darimi?1496? Adı geçen alimler bazı bidatçilerin bu hadisteki “teganni kelimesini kendilerinin ezgi gibi Kuran okumalarına delil getirmelerine şiddetle karşı çıkmışlardır İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s108?
Nitekim böyle bir saptırmaya ihtimal vermeyecek kadar sarih ibareler vardır ve sesi dalgalandırarak elhan, ezgi ve melodilerle, bir harf eksilmek veya artırmak şeklinde uzatmayla Kur’an okumanın haram oluşunda icma vardır İbni Kesir, Fezailul Kuran?s113?; Kurtubi?116?; etTizkar?s129?; İbni Kudame, el Muğni?1459?
Şu ayette, Kur’an’ı açık, anlaşılır ve acelesiz okumak emredilmiştir? “Kur'an'ı tane tane (tertil ile) oku (Müzemmil4)
Abis el Gıfari, Amr Bin Abese, Ebu Hureyre ve Avf Bin Malik(ra)’den rivayet edilen hadislerde? Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, kendisinden sonra ümmeti için korktuğu bazı hasletler saydı, sonunda buyurdu ki? “…bir de şu kavimden uzağım? onlar Kur’anı şarkı gibi okurlar, bir kimseyi ilim sahibi olmadığı halde sırf şarkı gibi Kur’an okuduğu için imamlığa geçirirler sahihtir Taberani, Mucemul Kebir?3211,183437,51?; Taberani, Mucemul Evsat?1212,2106?; Abdurrazzak?2488?; Hakim?3501?; İbni Ebi Şeybe?7329?; Haris Bin Ebi Üsame, Müsned?2640?; Ahmed?3494,622?; Beyhaki, Şuab?2541?; Deylemi?2328?; Buhari, Tarihul Kebir?780?; Bezzar, MecmauzZevaid?2316,4199, 5245, 7323, 10206?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s112?; Suyuti, elHavi?1252?
Sehl Bin Sad ve Cabir(ra)’dan? “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bizler Kuran okuyorken yanımıza çıktı, aramızda arap da, acem de vardı Buyurdu ki? “Okuyun, her okuyuş güzeldir İleride bir kavim gelecektir ki bunlar, Kur’an’ın kelime ve lafızlarını okun yontulması gibi yontacaklar, ondan hasıl olacak ecri ahirete bırakmayıp dünyada alacaklar Ebu Davud?830?; Beyhaki, Şuabul İman?2538539?; Buhari, Tarihul Kebir?8191?; Cemül Fevaid?7354?; İbni Ebi Şeybe’den? Metalibul Aliye?3492?
Nevfel Bin Iyas’tan? Bizler Ömer(ra)’ın zamanında mescidte durur, grup grup olurduk İnsanlar ise gruplardan en güzel sesli olanlara meylederdi Bunun üzerine Ömer(ra)? “görüyorum ki Kur’anı nağmeler gibi okuyorlar Vallahi şayet gücüm yetseydi onların bu hallerini değiştirirdim dedi Buhari Halku Efalil İbad?259? İbni Sad?559? Muhammed Bin Nasr Kıyamul Leyl?s171?
Enes(ra), insanların sonradan ihdas ettikleri bu ezgilerle Kur’an okuyan birini bundan nehyetmiştir sahihtir Darimi?3505?; İbni Ebi Şeybe?10466?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s112?
Muhammed Bin Sirin(ra) dedi ki? “Önceki âlimler (sahabeler ve tabiin) şu ezgilerin sonradan ortaya çıkarılmış bidat olduğu görüşündeydiler sahihtir Darimi?3506?
Salim Bin Abdullah ra, birisinin lahinlerle Kur’an okuduğunu işitince? “bu şarkıdır, bu şarkıdır diyerek orayı terk etmiştir Darimi?3498?
Huzeyfe (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:
Kur'ân'ı Arap lahn'ı ve Arap sesleri üzere okuyun Sakın ha fasıkların ve Yahudilerle hristiyanların lahn'ı üzere okumayın Bilesiniz, benden sonra bir kavim gelecek ki, onlar Kur'ân'ı okurken, şarkı ve mâtem tercîi gibi terci' ile okuyacaklar Onların (imanları laftadır) gırtlaklarından öte geçmez Kalbleri fitne ve fesada uğramıştır Böylelerinden hoşlanan kimselerin kalpleri de fitne ve fesad içindedirTaberani,Evsat?7183?; Beyhaki, Şuab?2540?; Hakiym etTirmizi, Nevadir?3255?; Zehebi, el Muktena?258?; İbni Kesir, Fezailul Kur’an?s111?; Kurtubi?117?; et Tizkar?s130?; Mecmauz Zevaid?7169?; Suyuti elİtkan?1256?; Mişkat?2207?; Rezîn’den? Cemül Fevaid?7361?; Suyutî, Câmiu's Sağîr?1339?; Feyzu'lKadir?265?; Beyhaki bunu birkaç tarikten rivayet etti Zayıf olduğu da söylendi Lakin şahitleri vardır
Ebud Derda ra’den? “Sizleri Kur’anı tahrif eden, onu okuyuşta haddi aşan, Kur’an ile dalga geçenlerden sakındırım! Beyhaki, Şuab?2541?
Katâde (ra) anlatıyor: Hz Enes (radıyallahu anh)'e Hz Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in kıraatından sordum Şu cevabı verdi: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) medleri (uzun heceleri) uzatırdıSonra örnek olarak
Bismillâhirrahmânirrahim'i okudu ve uzatılacak yerleri belirgin şekilde uzattı: Bismillaahi'yi uzattı, errahmaan'ı uzattı, er rahiim'i uzattıBuharî?Fedaili'lKur'ân 42, 29?; Buhari, Halku Ef’alil İbad?298?; Ebu Dâvud?1465?; Begavi, Şerhus Sunne?4481?; Muhammed İbnul Muzaffer, Garaibu Şube?s113?
Şu hadise gelince? Abdullah İbnu Muğaffel (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ı devesinin üstünde Feth süresini okurken gördüm Sureyi terci' üzere okuyorduBuharî,(Fedailu'lKur'ân24, 30; Meğâzi 48, Tefsir, Feth 1, Tevhid 50?; Müslim?794?; Ebû Dâvud?1467?
Bu terci (sesi kaldırıp indirme) ile okuma, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in üzerine binmiş olduğu devenin hareketinden kaynaklanmıştır Bu sadece binek üzerindeyken istek dışı olarak terci yapmanın caiz oluşunu gösterir Başka yerde caiz değildir İbni Kesir, Fazailul Kur’an?s139?
Esma (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Seleften hiç kimse Kur'ânı Kerim'in tilâveti sırasında bayılıp düşmezdi Onlar ağlarlar ve ürperirlerdi Sonra bedenleri ve kalpleri zikrullah için yumuşardıRezîn’den? Cemül Fevaid?7370?; Bağavî Tefsiri?7238?
İmam Nevevi’ye soruldu? “Şimdi Dımeşk’te bazı cahiller cenaze üzerine teganni ile harfleri birbirine katarak, fazladan harf ekleyip uzatarak Kur’an okuyorlar Bu kötü bir hareket midir?
Cevabında dedi ki? cenaze üzerine bu şekilde Kur’an okunması çok çirkin bir şeydir Âlimlerin ittifakı ile haramdır Bu hususta imam Maverdi ve başkaları icma olduğunu söylediler Hatta yöneticilerin üzerine, bunlara mani olmaları, tevbeye çağırmaları ve cezalandırmaları gerekir Bu her müslümana vaciptir Nevevi Fetava?s5455?
“Kur’an’ı böyle haram tegannilerle okumak bir takım cahil, aşağılık ve zalim kimselerin müptela olduğu bir musibettir Onlar cenaze ve mevlit gibi bidat merasimlerinin okuyucularıdırlar İşte bu açıkça haram olan bir bidattir Kadılar kadısı Maverdi’nin de dediği gibi böyle okuyuşu dinleyen de fasık olur Nevevi, Tıbyan?s79?
Ezanda bile lahin yapmak caiz olmaz? birisi Ömer(ra)’e geldi ve “Ben seni Allah için seviyorum dedi Ömer ra ise? “Ben de sana Allah için buğzediyorum Duyduğuma göre sen ezan okurken teganni ve lahin yapıyorsun Abdurrazzak?1852?; Taberani?13059?; Tahavi?4128?; Serahsi, Mebsut?1138?; Sahiha?42?
İmam Malik ve birçok ulema dediler ki? “Toplu olarak hep bir ağızdan Kur’an okumak bidattir Şatıbi, elİtisam?240?