Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kuran’da ”Biz” denmesinin hikmeti
Kuran’da bazı ayetlerde yer alan ”Biz” ifadesi özellikle Kuran ile ilgili yeterli bilgisi olmayanlar tarafından sıkça sorulan sorulardan biridir. Tek ilah varken neden çoğul ”Biz” kelimesi kullanılmaktadır? Çoğu kişi Kuran’ın hitap şeklini bilmediği için iyi niyetle bu soruyu sorarken bazen din düşmanı çevrelerin bu durumu çarpıtarak başka yönlere çekmeye çalıştığını da görmekteyiz.
Kuran’da sıkça karşılaştığımız biz ifadesinin temel sebebi azamet belirtmek içindir. Türkçede de tek kişinin eylemi olduğu halde ”biz yaptık” şeklinde kullanıma rastlarız.
Bu yazıda Kuran’da ”Biz” ifadesinin kullanımıyla ilgili pek bilinmeyen bir ayrıntıya örneklerle dikkat çekeceğim. Allah’ın Kuran’da ”Ben” hitabında bulunması ile ”Biz” ifadesinde bulunması arasında çok ilginç çekici bir hitap farkı bulunmaktadır.
İçinde ”Dönüş” ifadesi geçen ayetlerde kafirler, münafıklar, azap gibi olumsuz anlatımlar olduğunda ”Dönüş bize” denilmektedir ama içinde cennet, mükafat, iyilik gibi olumlu anlam içeren, Müminlere nasihat ve müjde gibi anlatımlarda ise Allah bizzat zatını kastederek ”Dönüşünüz banadır” demektedir. Yani kötülerin dönüşü ”Bize” iyilerin dönüşü ”Bana” deniliyor.
Bu basit gibi görünen ayrıntıda hem Kuran’da ”Biz” kelimesinin kullanım sebebine açıklık getirilmekte hemde Allah’ın mümin kullarına olan şefkati de belirtilmektedir. Allah kafirlere ”bize döneceksiniz” derken Müminler için ”bana döneceksiniz” demektedir.
Dönüş bize: İleynâ (Olumsuz anlam)
Yunus 23 : ”Ama onları kurtarınca, hemen haksız yere, yeryüzünde taşkınlık ederler. Ey insanlar, sizin taşkınlığınız, ancak kendi aleyhinizedir; (bu) dünya hayatının geçici metaıdır. Sonra dönüşünüz bizedir yaptıklarınızı size haber vereceğiz.” (ileyna merciukum)
Yunus 46: ”Onlara vaadettiğimizin bir kısmını sana göstersek de veya senin hayatına son versekde, onların dönüşleri bizedir, sonra Allah onların yaptıklarına şahiddir.” (ileyna merciuhum)
Yunus 70: ”Dünyada bir geçim sürerler; sonra dönüşleri bizedir. Sonra da inkâr etmelerinden dolayı onlara şiddetli azabı tattırırız.” (ileyna merciuhum)
Lokman 23-24: ”Kim inkâr ederse, onun küfrü seni üzmesin. Onların dönüşü Bize’dir. Yaptıkları şeyleri onlara haber vereceğiz. Muhakkak ki Allah, sinelerde olanı en iyi bilendir.”Onları biraz geçindirir sonra şiddetli bir azaba uğratırız.” (ileyna merciuhum)
Kaf 42-43: ”O gün, o korkunç sesi hak olarak işitirler. İşte bu, çıkış günüdür.” ”Şüphesiz biz diriltir ve öldürürüz. Dönüş bizedir.” (ileyna masir)
Gaşiye 23-24-25: ”Kim yüz çevirir ve inkâr ederse,” ”Allah, onu en büyük azab ile azablandırır.” ”Şüphesiz onların dönüşleri bizedir.” (ileynâ iyâbehum)
Meryem 39-40: ”Onları işin hükme bağlanacağı hasret günüyle uyar. Onlar gaflet içindedirler ve onlar inanmıyorlar.” ”Yeryüzüne ve onun üzerinde kim varsa biz varis olacağız. Ve onlar, Biz’e döndürülecekler.”(ileynâ yurceûne)
Enbiya 35: ”Her nefis ölümü tadıcıdır. Sizi, şer ve hayır fitneleri ile imtihan ediyoruz ve siz bize döndürüleceksiniz.” (ileynâ turceûne)
Enbiya 93: ”İşlerini aralarında parça parça ettiler. Hepsi bize dönecekler.”(ileyna raciune)
Muminun 115: ”“Sizi boşuna yarattığımızı ve bize tekrar döndürülmeyeceğinizi mi sandınız?” (ileynâ lâ turceûne)
Kasas 39: ”O (firavun) ve askerleri yeryüzünde haksız yere büyüklük tasladılar ve gerçekten bize döndürülmeyeceklerini sandılar.” (ileynâ lâ yurceûne)
Mümin 77: ”Sabret! Şüphesiz Allah’ın va’di haktır. Onlara vaa’d ettiğimizi sana göstersekde seni vefât ettirsek de, sonunda onlar bize döndürüleceklerdir.”
Dönüş bana: İleyye (Olumlu anlam)
Ali İmran 55: ”Allah demişti: “Ey İsa, seni ben vefat ettireceğim ve seni kendime yükselteceğim, seni kafirlerden temizleyeceğim ve sana tabi olanları kıyamete kadar kafirlerden üstün kılacağım. Sonra dönüşünüz banadır, ihtilafa düştüğünüz şeyde aranızda ben hükmedeceğim.” (ileyye merciukum)
Ankebut 8: ”İnsana, anne ve babasına güzelliği tavsiye ettik. Eğer onlar, hakkında bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için seninle mücedele ederlerse bu durumda, onlara itaat etme. Dönüşünüz banadır. Yaptıklarınızı size haber vereceğim.” (ileyye merciukum)
Lokman 14: ” İnsana anne ve babasını tavsiye ettik. Annesi onu, zorluk üstüne zorlukla taşımıştır. Onun (sütten) ayrılması, iki yıl içindedir. “Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır.” (ileyyel masîru)
Lokman 15: ”Eğer, hakkında bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için seninle mücadele ederlerse onlara itaat etme. Fakat dünyada onları maruf şekilde sahiplen. Bana yönelenlerin yoluna tabi ol. Sonra dönüşünüz banadır. Yaptıklarınızı size haber vereceğim.” (ileyye merciukum)
Dönüş bana ifadesiyle ilgili ilk bakışta Hac suresi 48. ayet istisna gibi duruyor. Anlatım olumsuz olduğu halde tekil kelime kullanılarak ”bana” deniliyor. Ama dikkat edilirse diğer olumsuz manalı ayetlerde doğrudan Kafir ve Münafıklara hitap edilirken bu ayette şehirlerden bahsedilmektedir. Şehirler içerisinde çoğu kafir olsada mümin insanlarda bulunmaktadır.
Hac 48: ”Nice zalim olan şehirler vardı ki, onlara süre tanıdım, sonra yakalayıverdim. Dönüş banadır.”
Kuran’da bazı ayetlerde yer alan ”Biz” ifadesi özellikle Kuran ile ilgili yeterli bilgisi olmayanlar tarafından sıkça sorulan sorulardan biridir. Tek ilah varken neden çoğul ”Biz” kelimesi kullanılmaktadır? Çoğu kişi Kuran’ın hitap şeklini bilmediği için iyi niyetle bu soruyu sorarken bazen din düşmanı çevrelerin bu durumu çarpıtarak başka yönlere çekmeye çalıştığını da görmekteyiz.
Kuran’da sıkça karşılaştığımız biz ifadesinin temel sebebi azamet belirtmek içindir. Türkçede de tek kişinin eylemi olduğu halde ”biz yaptık” şeklinde kullanıma rastlarız.
Bu yazıda Kuran’da ”Biz” ifadesinin kullanımıyla ilgili pek bilinmeyen bir ayrıntıya örneklerle dikkat çekeceğim. Allah’ın Kuran’da ”Ben” hitabında bulunması ile ”Biz” ifadesinde bulunması arasında çok ilginç çekici bir hitap farkı bulunmaktadır.
İçinde ”Dönüş” ifadesi geçen ayetlerde kafirler, münafıklar, azap gibi olumsuz anlatımlar olduğunda ”Dönüş bize” denilmektedir ama içinde cennet, mükafat, iyilik gibi olumlu anlam içeren, Müminlere nasihat ve müjde gibi anlatımlarda ise Allah bizzat zatını kastederek ”Dönüşünüz banadır” demektedir. Yani kötülerin dönüşü ”Bize” iyilerin dönüşü ”Bana” deniliyor.
Bu basit gibi görünen ayrıntıda hem Kuran’da ”Biz” kelimesinin kullanım sebebine açıklık getirilmekte hemde Allah’ın mümin kullarına olan şefkati de belirtilmektedir. Allah kafirlere ”bize döneceksiniz” derken Müminler için ”bana döneceksiniz” demektedir.
Dönüş bize: İleynâ (Olumsuz anlam)
Yunus 23 : ”Ama onları kurtarınca, hemen haksız yere, yeryüzünde taşkınlık ederler. Ey insanlar, sizin taşkınlığınız, ancak kendi aleyhinizedir; (bu) dünya hayatının geçici metaıdır. Sonra dönüşünüz bizedir yaptıklarınızı size haber vereceğiz.” (ileyna merciukum)
Yunus 46: ”Onlara vaadettiğimizin bir kısmını sana göstersek de veya senin hayatına son versekde, onların dönüşleri bizedir, sonra Allah onların yaptıklarına şahiddir.” (ileyna merciuhum)
Yunus 70: ”Dünyada bir geçim sürerler; sonra dönüşleri bizedir. Sonra da inkâr etmelerinden dolayı onlara şiddetli azabı tattırırız.” (ileyna merciuhum)
Lokman 23-24: ”Kim inkâr ederse, onun küfrü seni üzmesin. Onların dönüşü Bize’dir. Yaptıkları şeyleri onlara haber vereceğiz. Muhakkak ki Allah, sinelerde olanı en iyi bilendir.”Onları biraz geçindirir sonra şiddetli bir azaba uğratırız.” (ileyna merciuhum)
Kaf 42-43: ”O gün, o korkunç sesi hak olarak işitirler. İşte bu, çıkış günüdür.” ”Şüphesiz biz diriltir ve öldürürüz. Dönüş bizedir.” (ileyna masir)
Gaşiye 23-24-25: ”Kim yüz çevirir ve inkâr ederse,” ”Allah, onu en büyük azab ile azablandırır.” ”Şüphesiz onların dönüşleri bizedir.” (ileynâ iyâbehum)
Meryem 39-40: ”Onları işin hükme bağlanacağı hasret günüyle uyar. Onlar gaflet içindedirler ve onlar inanmıyorlar.” ”Yeryüzüne ve onun üzerinde kim varsa biz varis olacağız. Ve onlar, Biz’e döndürülecekler.”(ileynâ yurceûne)
Enbiya 35: ”Her nefis ölümü tadıcıdır. Sizi, şer ve hayır fitneleri ile imtihan ediyoruz ve siz bize döndürüleceksiniz.” (ileynâ turceûne)
Enbiya 93: ”İşlerini aralarında parça parça ettiler. Hepsi bize dönecekler.”(ileyna raciune)
Muminun 115: ”“Sizi boşuna yarattığımızı ve bize tekrar döndürülmeyeceğinizi mi sandınız?” (ileynâ lâ turceûne)
Kasas 39: ”O (firavun) ve askerleri yeryüzünde haksız yere büyüklük tasladılar ve gerçekten bize döndürülmeyeceklerini sandılar.” (ileynâ lâ yurceûne)
Mümin 77: ”Sabret! Şüphesiz Allah’ın va’di haktır. Onlara vaa’d ettiğimizi sana göstersekde seni vefât ettirsek de, sonunda onlar bize döndürüleceklerdir.”
Dönüş bana: İleyye (Olumlu anlam)
Ali İmran 55: ”Allah demişti: “Ey İsa, seni ben vefat ettireceğim ve seni kendime yükselteceğim, seni kafirlerden temizleyeceğim ve sana tabi olanları kıyamete kadar kafirlerden üstün kılacağım. Sonra dönüşünüz banadır, ihtilafa düştüğünüz şeyde aranızda ben hükmedeceğim.” (ileyye merciukum)
Ankebut 8: ”İnsana, anne ve babasına güzelliği tavsiye ettik. Eğer onlar, hakkında bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için seninle mücedele ederlerse bu durumda, onlara itaat etme. Dönüşünüz banadır. Yaptıklarınızı size haber vereceğim.” (ileyye merciukum)
Lokman 14: ” İnsana anne ve babasını tavsiye ettik. Annesi onu, zorluk üstüne zorlukla taşımıştır. Onun (sütten) ayrılması, iki yıl içindedir. “Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır.” (ileyyel masîru)
Lokman 15: ”Eğer, hakkında bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için seninle mücadele ederlerse onlara itaat etme. Fakat dünyada onları maruf şekilde sahiplen. Bana yönelenlerin yoluna tabi ol. Sonra dönüşünüz banadır. Yaptıklarınızı size haber vereceğim.” (ileyye merciukum)
Dönüş bana ifadesiyle ilgili ilk bakışta Hac suresi 48. ayet istisna gibi duruyor. Anlatım olumsuz olduğu halde tekil kelime kullanılarak ”bana” deniliyor. Ama dikkat edilirse diğer olumsuz manalı ayetlerde doğrudan Kafir ve Münafıklara hitap edilirken bu ayette şehirlerden bahsedilmektedir. Şehirler içerisinde çoğu kafir olsada mümin insanlarda bulunmaktadır.
Hac 48: ”Nice zalim olan şehirler vardı ki, onlara süre tanıdım, sonra yakalayıverdim. Dönüş banadır.”
