Kurban bayramı besin gruplarımızdan kırmızı etin diğer günlere göre fazla miktarda tüketildiği bir zaman dilimidir. Geleneksel bir bayram kutlaması ise eğer ; büyük bir ihtimalle su böreği , yaprak sarması ve baklava gibi yüksek enerji ve yağ içeren besinlerle de karşılaşabiliriz.
Her zaman söylediğimiz , anlatmaya çalıştığımız gibi bu dönemde de dengeli davranmaya çalışmalıyız. Diyet kavramı Latince bir ifade olup “denge” manası taşır . Dengeli beslenmek kadar yeterli beslenmek te önem arz eder . Örneğin anemisi(kansızlık) olan bir kişiyle normal kan seviyelerine sahip bir kişinin kurban bayramı beslenmesi porsiyon açısından farklılık gösterebilir. Bir kalp hastasının tüketeceği porsiyon ile bir atletik sporcunun yiyeceği et porsiyonu farklıdır. Dolayısıyla kişiye özgü beslenme tabiri , beslenme kavramının alt yapısını tek başına oluşturmaktadır. Başka detay verip uzatmadan genel doğruları ve yanlışları tekrar ifade etmek isterim. Kurban edilecek hayvanın veteriner kontrolü yapılmış olması şarttır. Hijyenik, temiz bir ortamda kesimi , paylaşımı yapılmalıdır. Et ve kemikler parçalandıktan sonra buzdolabında mümkün değilse gölgede veya serin , soğuk bir ortamda bekletilmeli , et hemen pişirilmemelidir. Etin dokusunda hala oksijensiz ortamda yaşayabilen ve insan vücuduna zarar verebilecek mikroorganizmalar bulunmaktadır. Enfeksiyon riskinin dışında ‘’Rigor Mortis’’ yani ölüm katılığı tabirden anlaşılacağı üzere etin sert olması ve pişirme işlemine uygun olmaması nedeniyle yine en ez 8 saat bekletilmeli ,hemen pişirilmemelidir. Pratikte en sık yapılan hatalar arasındadır. Hata hatayı doğurur misali sert iyi pişmemiş etin ,sindirim aygıtları mide, karaciğer ,safra kesesinde oluşması muhtemel kırmızı alarmı, sorunları varın siz düşünün. Öyle ki bu organizmalar (toxoplazma) gebe kadınlarda ilk trimaster da düşük oluşumuna da neden olabimektedir. Mide ağrısı, göğüs ağrısı, sırt ağrısı, kabızlık , fissür sıklıkla yaşanabilmektedir.
Aceleciliğimizden kaynaklı olarak hemen pişirmemiz ve aşırı tüketmemiz güzel , mutlu başlayan bayramın güzelliğine gölge düşürmektedir. Alışkanlıklarımızı sorgulamalıyız. Böyle gelmiş bu böyle gider değil
sebep – sonuç ilişkisine göre kazanılanlar ,kaybedilenler şeklinde hayatın her alanında alışkanlıklarımızı sorgulamalıyız.
Sağlıklı olmak hastalık yapıcı unsurlardan uzak olmak demektir. “Etin en sağlıklı hali nedir? “ diye sorarsanız eğer söyleyeyim :
1. Eti kestikten sonra -buzdolabında 24 saat beklet - öyle tüket
2. Pişirme yöntemi olarak- haşlamayı- tercih et çünkü etin bünyesinde olabilecek parazitlerin de bulaş yolunu önlemiş oluyorsun
3. Eti tüketirken- sindirim ve emilim problemi yaşamamak için -yanında yeşil sebze , domates , maydanoz ,limon ,biber vb. gıdalarla birlikte tüket
4. Pişirmeden önce - sirke ,limon ,baharatlar ,süt veya yoğurt , zeytinyağı maydanoz gibi yeşil sebzelerle marine etmeye - yani bekletmeye çalışın
5. Etler kesildikten sonra -açıkta bekletme - buzdolabında beklet
6. Derin dondurucuda dondurulan eti çözdürme sırasında yine buzdolabında çözdür ve çözülmüş eti tekrar derin dondurucuya koyma, o anda tüketmeyeceksen pişir ,tuz ilave et öyle dondurucuya koy
7. Et doğradığımız tahta ve bıçakla sebze , meyve veya başka bir şey kesme. Kontaminasyon , çapraz bulaşmaya neden olmuş oluyorsun
8. - Azı karar çoğu zarar -
Bu yaşıma kadar görmüş olduğum Kurban Bayramları’nda yapılan hatalar ve doğruları , çok sevgili, bilim aşığı ,merhume Prof.Dr. Ayşe Baysal hocama ithaf ediyorum. Mekanı cennet olsun,ışıklar içinde uyusun.
Şimdiden tüm İslam aleminin mübarek Kurban Bayramı’nı tebrik ediyorum.
Kalın sağlıcakla , dengeyle