Küresel gıda fiyatları Ocak ayında yükseldi

Küresel gıda fiyatları Ocak ayında birbirini izleyen dört ay boyunca artış gösterdi.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Orgütü (FAO) Ocak ayı Küresel Gıda Fiyat Endeksi'ni açıkladı.

FAO Gıda Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 0.7 artarken, yıllık bazda ise yüzde 11.3’lük artışla 182.5 puan seviyesine yükseldi.

Yaygın olarak işlem gören gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen endeksin itici güçlerinin başında bitkisel yağlar, şeker ve buğday geldi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, palmiye, soya, ayçiçeği ve kolza tohumu yağlarının fiyatlarının artmasıyla üç yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 7.0’ye ulaştı. Ancak fiyatlar Ocak ayının ikinci yarısında gerçekleşen ticari belirsizlikler, coronavirus salgını etkisi ve Hindistan ile Malezya arasındaki ticari gerginlikler sebebiyle düşüş gösterdi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi, birçok büyük üretici ülkenin şeker üretiminin çok daha düşük olması beklentisiyle yüzde 5.5 arttı. Artış, Brezilya para biriminin süregelen zayıflığı ve şeker kamışından etanol yapma talebini etkileyen ham petrol fiyatlarındaki azalma ile düşüş gösterdi.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, buğday fiyatlarının yükselmesi, ardından mısır ve pirincin sağlam talep oluşturması ve çoğu ülkenin alımlarında daha hızlı hareket etmesiyle Aralık ayından itibaren yüzde 2.9’luk artış gösterdi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, tereyağı, peynir ve yağsız süt tozuna olan güçlü ithalat talebiyle yüzde 0.9 arttı.

FAO Et Fiyat Endeksi ise Çin ve Uzak Doğu'dan yapılan alımların azalmasının yanı sıra domuz ve büyükbaş hayvan etlerinin geniş ihracat elverişliliği nedeniyle 11 aylık bir yükseliş serisini tersine çevirdi ve ay boyunca yüzde 4.0 geriledi.

2019'DA REKOR TAHIL ÜRETİMİ

FAO, 2019 yılında küresel tahıl üretimi için bir önceki yıla göre 2 milyar 715 milyon tonluk rekor bir artış öngörerek, yüzde 2.3’lük yükseliş tahmininde bulundu.

Bugün yayımlanan yeni "Tahıl Arz ve Talep Özeti", Güney Yarımküre'de başlamak üzere olan 2019 iri taneli tahıl hasadı için 'karışık' beklentilere dikkat çekti.

Arjantin'in Mısır mahsulü, elverişli yağışlar, ortalamanın üzerinde ekilen alan, yüksek iç fiyatlar ve güçlü ihracat beklentileri ile fayda sağlayacak şekilde ayarlandı. Soya fasulyesi hasadının yavaş hızı, komşusu Brezilya'da mısır ekiminde gecikmelere yol açtı.

Ukrayna ve Amerika Birleşik Devletleri'nde kışlık hububat ekimlerinde daralma beklenirken, Kuzey Yarımkürede, Fransa ve İngiltere'de zamansız şiddetli yağışlar nedeniyle Avrupa'da da kışlık buğday ekimlerinin azalması bekleniyor.

Buna karşılık, resmi tahminlerin kış buğdayı ve Hindistan ve Pakistan'da rekor bir ekili alan gösterdiği Rusya Federasyonu'nda daha çok mahsul öngörülüyor.

FAO, 2019/20 yılında küresel tahıl kullanımı için öngörüsünü bir önceki yıla göre 2 714 milyon tona artışla, yüzde 1.2’ye yükseltti ve bu da ABD'nin yem için kullanılan mısır tahminine yönelik büyük ölçüde resmi bir yukarı yönlü bir artışı ifade ediyor.

2020'de mevsimlerin sonlanmasıyla küresel tahıl stoklarının, açılış seviyelerinden daha düşük olan 863.3 milyon tona ulaşması bekleniyor. Elde edilen küresel tahıl stok kullanım oranının geçmişteki standartlara göre rahat bir seviye olan yüzde 30.9 oranında seyretmesi tahmin edilmektedir.

2019/20 yılında küresel tahıl  ticaretinin, Avrupa Birliği ve Ukrayna'dan Asya'ya buğday sevkiyatının artmasıyla, ikinci en yüksek rekor seviye olan 420.2 milyon ton ile yüzde 2.3 yükselmesi bekleniyor.

İrfan Donat

Bloomberg HT Tarım Editörü

idonat@bloomberght.com