Küresel ısınma 2 bin yıllık İskenderiye'yi tehdit ediyor

Ortalama 5 milyonluk nüfusuyla Mısır'ın en büyük ikinci kenti olma özelliği taşıyan İskenderiye kenti, ülkede birebir vakitte kıymetli bir liman ve Mısır'ın yüzde 40'lık endüstriyel faaliyetini barındırması nedeniyle üretim merkezi olarak biliniyor. 

Lakin tarihi ve canlılığıyla büyük değer taşıyan bu kent, artık sular altında kalma riskiyle karşı karşıya. Üç tarafından Akdeniz'e kıyısı olan İskenderiye'yi yükselen su düzeyinden korumak isteyen Mısırlı yetkililer, dalgaların önüne geçebilmek için kıyılara beton bariyerler inşa ediyor. 

Son olarak 2015'te şiddetli bir fırtınanın tesiri altına giren ve yaklaşık üçte biri sele kapılan İskenderiye'de, sel sonucu en az 6 kişi ölmüş ve çok sayıda bina yıkılmıştı.



Birleşmiş Milletler dünyadaki deniz düzeyi artışının 2100'e dek 0.98 metreyi bulabileceğine dair yaptığı açıklamada, bu artışın kıyı kentlerini, deltaları ve deniz düzeyine yakın ülkeler için risk oluşturduğu konusunda uyarmıştı.

Mısır'ın Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı, ülkedeki deniz düzeyinin 1993 yılına dek ortalama 1.8 milimetre yükseldiğini fakat sonraki 20 yılda bu artışın yılda 2.1 milimetreye yükseldiğini açıkladı. 2012'den bu yana ise ülkedeki deniz düzeyi artışı yılda 3.2 milimetreye kadar yükseldi. 

KARA DA BATIYOR

Yapılan ölçümlemeler birebir vakitte İskenderiye karasınında birebir oranda denize yanlışsız batmakta olduğunu gösteriyor. Bu durum, tehlikeli sel riskinin de artmasına neden oluyor. 

2018'de yapılan bir araştırma, Nil Deltası'ndaki 734 kilometre karelik bir alanın 2050 yılına dek sular altında kalacağına işaret ediyor. Kelam konusu bölgede yaşayan beşerler bu sorun nedeniyle hali hazırda çeşitli sorunlar yaşıyor. Şatbi mahallesinde yaşayan 52 yaşındaki Ebu Randa, 2015'te yaşanan sellerden bu yana meskeninde iki kere tadilat yapmak zorunda kaldığını söylüyor: "Tehlikeli olduğunu biliyoruz. Tüm bu bölgenin sular altında kalacağını biliyoruz. Lakin öteki bir alternatifimiz yok."

'BU MESKENLER BİR GÜN YER ALTI MÜZESİ OLACAK'

67 yaşındaki balıkçı Seyyid Halil ise 2015'teki selin akabinde yüzlerce kişinin meskenlerini terk etmek zorunda kaldığı El Meks mahallesinde yaşıyor. Son yıllarda çabucak hemen her kış mevsiminde meskenlerinin deniz suları altında kaldığını söyleyen Halil, "El Meks mahallesinin birkaç on yıl sonra hala var olabileceğini hayal etmek güç. Tüm bu konutlar yok olabilir. Bu gördüğünüz konutlar bir gün yer altı müzesi olacak."



Mısır hükümeti mahalleyi korumak için deniz muhafazası inşa etse de mahalle sakinleri bu çalışmaların pek bir değişiklik yaratmadığını söylüyor. 39 yaşındaki balıkçı Abdülnebi el Sayyid, "Her yıl dalgalar bir evvelki yılkinden daha güçlü bir biçimde geliyor. Rastgele bir gelişme görmüyoruz. Yalnızca insanları meskenlerini terk etmeye zorluyorlar."

ARKEOLOJİK KALINTILAR DA TEHLİKE ALTINDA

Kentteki arkeolojik kalıntılar da tehlike altında. Tehlike altındaki arkeolojik kalıntılardan biri olan Kayıtbay Kalesi, Ortaçağ'da antik Faros Feneri'nin kalıntıları üzerine inşa edilmişti. Kalenin bilhassa tehlike altında olduğunu vurgulayan Mısır Kıyı Müdafaa Müdürü Aşur Abdül Kerim, güçlü dalgaların kalenin duvarlarını itmeye devam ettiğini açıkladı. Yetkililer bu nedenle Kale'yi müdafaa altına alabilmek gayesiyle etrafına deniz bariyerleri inşa etmek zorunda kaldıklarını söylüyor.

Abdül Kerim'in tabirlerine nazaran, Mısır hükümeti İskenderiye kıyıları boyunca inşa edilen bariyer ve öbür hami tedbirler için 120 milyon dolardan fazla bir bütçe ayırıyor. Bariyerler olmadan kıyı üzerindeki yapıların ziyan göreceğini söyleyen Abdül Kerim, "Böyle bir şey olursa, tamirat 25 milyar dolara yakın bir bütçeye mal olabilir" telaşını lisana getiriyor.