iltasyazilim
FD Üye
Bilim insanları, geçen yıl ABD’nin New Orleans kentini yerle bir eden Katrina gibi kasırgaların küresel ısınmadan kaynaklandığını ifade ediyor
ABD’nin önde gelen araştırma kurumlarından Georgia Institute of Technology uzmanları, deniz suyunun ısınması sonucu, kasırga sayısının son 35 yılda iki kat arttığını savunuyor Araştırmayı yürüten Dr Peter Webster ve Dr Judy Curry küresel ısınmanın kasırgaların şiddetini artırdığını da vurguluyor
ŞİDDETLİ KASIRGA SAYISINDA ARTIŞ
Araştırmaya göre, 1970’li yıllarda şiddetli ve çok şiddetli kategorisindeki kasırga sayısı yılda 10 iken, bu rakam 1990 itibarıyla 18’e çıktı Kategori 4 olarak tanımlanan şiddetli kasırgalar saatte 210 ila 250 km hıza ulaşıyor New Orleans’ı yaşanmaz hale getiren Katrina kasırgasının hızı ise saatte 250 kilometre’yi geçiyordu Şimdiye dek kaydedilen en şiddetli kasırga olan Wilma 280 kmsaat hıza ulaşmıştı
DENİZ SUYUNUN ISINMASI
Georgia Institute of Technology uzmanları, kendi araştırmalarında küresel ısınmanın etkisini diğer faktörlerin payına göre sınandığını ve deniz suyu ısısındaki artışın diğer faktörlere nazaran daha etkin olduğunun istatistiksel olarak gözlemlendiğini vurguluyor Geçen yıl New Orleans kentini yerle bir eden Katrina kasırgasının saatta 250 km hıza ulaştığı ölçülmüştü Bu senaryoya göre, ısınan hava okyanusların yüzeyini de kavuruyor ve buharlaşmayı artırıyor Böylece atmosferde daha çok su birikiyor Atmosferde biriken su buharı da, okyanus semalarında oluşmakta olan kasırgalara ek güç katıyor
Araştırmacılar dört ayrı faktörü ele aldı; yüzeydeki nem oranı, rüzgâr, ısınan deniz suyu, bölgesel hava sirkülasyonu Bu faktörler arasında sadece deniz suyundaki ısınmanın diğer faktörlere oranla uzun vadede kasırga oluşumuna sürekli bir katkı sağladığı belirlenirken, diğer fiziksel güçlerin sadece dönemsel olarak etkili olduğu gözlendi
KASIRGALAR ‘DÖNEMSEL’DİR
Araştırmanın yayımlanmasını müteakip bazı bilim çevrelerinden eleştiriler de dile getiriliyor Kimi bilim insanları, kasırgaların dönemsel olarak tetiklenebileceğini ileri sürüyor Uzmanlar, Atlas Okyanusu’nda her 20 ila 40 yılda bir şiddetli kasırgaların oluşumuna uygun meteorolojik koşullar meydana geldiğini savunuyor Bu teorilere göre, 19201970 aralığında kasırgaların zirve noktası 1950 yılı civarıydı; son yıllarda ise yeni bir dönemsel kasırga döngüsü 1995’te başladı
ABD’nin önde gelen araştırma kurumlarından Georgia Institute of Technology uzmanları, deniz suyunun ısınması sonucu, kasırga sayısının son 35 yılda iki kat arttığını savunuyor Araştırmayı yürüten Dr Peter Webster ve Dr Judy Curry küresel ısınmanın kasırgaların şiddetini artırdığını da vurguluyor
ŞİDDETLİ KASIRGA SAYISINDA ARTIŞ
Araştırmaya göre, 1970’li yıllarda şiddetli ve çok şiddetli kategorisindeki kasırga sayısı yılda 10 iken, bu rakam 1990 itibarıyla 18’e çıktı Kategori 4 olarak tanımlanan şiddetli kasırgalar saatte 210 ila 250 km hıza ulaşıyor New Orleans’ı yaşanmaz hale getiren Katrina kasırgasının hızı ise saatte 250 kilometre’yi geçiyordu Şimdiye dek kaydedilen en şiddetli kasırga olan Wilma 280 kmsaat hıza ulaşmıştı
DENİZ SUYUNUN ISINMASI
Georgia Institute of Technology uzmanları, kendi araştırmalarında küresel ısınmanın etkisini diğer faktörlerin payına göre sınandığını ve deniz suyu ısısındaki artışın diğer faktörlere nazaran daha etkin olduğunun istatistiksel olarak gözlemlendiğini vurguluyor Geçen yıl New Orleans kentini yerle bir eden Katrina kasırgasının saatta 250 km hıza ulaştığı ölçülmüştü Bu senaryoya göre, ısınan hava okyanusların yüzeyini de kavuruyor ve buharlaşmayı artırıyor Böylece atmosferde daha çok su birikiyor Atmosferde biriken su buharı da, okyanus semalarında oluşmakta olan kasırgalara ek güç katıyor
Araştırmacılar dört ayrı faktörü ele aldı; yüzeydeki nem oranı, rüzgâr, ısınan deniz suyu, bölgesel hava sirkülasyonu Bu faktörler arasında sadece deniz suyundaki ısınmanın diğer faktörlere oranla uzun vadede kasırga oluşumuna sürekli bir katkı sağladığı belirlenirken, diğer fiziksel güçlerin sadece dönemsel olarak etkili olduğu gözlendi
KASIRGALAR ‘DÖNEMSEL’DİR
Araştırmanın yayımlanmasını müteakip bazı bilim çevrelerinden eleştiriler de dile getiriliyor Kimi bilim insanları, kasırgaların dönemsel olarak tetiklenebileceğini ileri sürüyor Uzmanlar, Atlas Okyanusu’nda her 20 ila 40 yılda bir şiddetli kasırgaların oluşumuna uygun meteorolojik koşullar meydana geldiğini savunuyor Bu teorilere göre, 19201970 aralığında kasırgaların zirve noktası 1950 yılı civarıydı; son yıllarda ise yeni bir dönemsel kasırga döngüsü 1995’te başladı