Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi-Ozet

kazım karabekir doğu cephesi

Kurtuluş Savaşı Doğu CephesiOzet

Doğu Cephesi, Kurtuluş Savaşı sırasında 1919 1921 yılları arasında Turk Ermeni Savaşı (24 Temmuz 7 Kasım 1920) dahil olmak uzere, Doğu Anadolu ve Guney Kafkasya'da acılan savaş cephesi

Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi savaş duzeni
Bu cephede bulunan Turk 15'nci Kolordusu dort tumen ile suvari ve topcu alaylarından oluşmaktaydı Muharip personel sayısı, 13000 kişi idi Ermeniler ise toplam 12 alaydan oluşan dort tumene sahiptiler Muharip personel mevcutları; 15000 idi Ancak doğudaki kuvvetlerimize karşı kullanabilecekleri mevcut 10000 kişi kadardı

Cephe hattı OsmanlıRus Savaşı (187778) sonrasındaki OsmanlıRus sınırını olan ArdeşenYusufeliOltuBayezit olarak belirlenmişdi

imageskurtulussavasidogucephesiozet5b0f4465cca87

Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi hakkında geniş bilgi
I Dunya Savaşı'nda, Kafkas Cephesi'nin acılması uzerine Ermeniler'le Ruslar işbirliğine yonelmişler ve Rusların kışkırtmalarıyla Osmanlılara saldırmaya başlamışlardır Rusyada ihtilal gercekleşince Ruslar, Doğu Anadoluda işgal ettikleri yerleri Turklere bırakarak geri cekildiler Bu arada merkezi Erivan olan bir Ermeni devleti kuruldu (28 Mayıs 1918) Ruslar cekilirken daha Turk ordusu bolgeye ulaşmadan Ermeniler, Rusların yerini aldı ve doğu Anadolunun kendilerine ait olduğunu ileri surup, Gumru, Iğdır, Arpacay ve Arasa kadar ilerlediler

I Dunya Savaşı'nın sona ermesi ve bolgede bulunan Turk 3'ncu Ordusu'nun 30 Ekim 1918 Mondros Mutarekesi gereğince Kafkasya'yı boşaltması sonucu Kafkaslar'da, Ermenistan başta olmak uzere Gurcistan, Azerbaycan ve Nahcivan Cumhuriyetleri kuruldu Bu boşaltma sırasında muhtemel Ermeni saldırı ve tecavuzlerine karşı da Turk halkını korumak maksadıyla Ardahan, Batum bolgesinde Acara Şura HukUmeti, KarsOltuSarıkamışKağızman bolgelerinde ise Guneybatı Kafkas Gecici Milli HukUmeti kuruldu Ancak bu iki hukumet 3 ay sonra İngilizler tarafından dağıtıldı Bu olaydan sonra bolgenin Ermeni saldırılarına karşı savunulması, karargahı Erzurum'da bulunan 15'nci Kolordu tarafından sağlandı

10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması hukumlerine dayanarak Buyuk Ermenistan'ı kurmak isteyen Ermeni tedhiş hareketleri sonunda bolgedeki durum giderek gerginleşti İtilaf Devletleri, Akdeniz ve Karadenize cıkış kapıları olacak ve sınırları Wilson tarafından cizilecek Buyuk Ermenistan duşunu gercekleştirmek icin Sevr Antlaşmasına bir madde koydular


Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi sonucları

TBMM Hukumeti artan Ermeni sorunlarına ve yayılmacılığına son vermek amacıyla 20 Eylul 1920'de bolgede bir askeri harekat yapılmasına karar verdi 15 Kolordu Komutanı Musa Kazım Karabekir'i tam yetkiyle Doğu Cephesi Komutanlığına atadı

29 Eylul 1920'de saldırıya gecen Kazım Karabekir kuvvetleri, birkac gun icerisinde ArdeşenYusufeliOltuBayezit hattını aşarak Drastamat Kanayan komutasinda Ermeni kuvvetleriyle catışmaya girdi İlk cephe Oltu Muharebesi oldu Daha sonra Simon Vratsian ve Artashes Babalian komutasinda olan Ermeni Gucleriyle Sarıkamış Muharebesi (1920) ve Kars Muharebesi yapıldı Kars'ın doğusuna cekilen Ermeniler bolşevik Rusyadan ve ABD'den yardım istedi Bolşevik Rusya bu kafkasyayı kendi nufuz alanı olarak gorduğunden dolayı ve Turk Kurtuluş Savaşı'nı desteklediği icin yardım etmeyi reddetti ABD'den de olumlu yanıt alamayan Ermeniler, işgal ettikleri Erzurum, Kars, ve cevresini Kazım Karabekir kuvvetlerine bıraktı ve bugunku Ermenistan'ın batısına cekildi Barış antlaşması imzalanmamışdı

Kazım Karabekirin kuvvetleri Ermeni birliklerini daha ileri giderek Gumru'ye kadar takip etti Burada Gumru Muharebesi yapildi Yenilen Ermeniler barış istedi