Kurtuluş Savaşında Turk Kadınının Katkıları

Turk kadını icin soylenmiş sozler
kurtuluş savaşında kahraman turk kadınları
kurtuluş savaşında turk kadınının onemi



Kurtuluş Savaşında Turk Kadınının Katkıları

Tarih boyunca Turk kadını, hayatın her safhasında erkeğin yanında yer alarak sorumlulukları paylaşmıştır

Kurtuluş Savaşında vermiş olduğu buyuk mucadelede erkeği ile omuz omuza cephedeki yerini almış, duşmana karşı silahı ile savaşarak, cepheye mermi taşıyarak, yaralı askerleri tedavi ederek, silah ve giyecek imal ederek, vatanın kurtuluşunda ve bu gunlere ulaşmamızda hak sahibi olmuştur

İşte o Turk kadını kapanan koyunun yolunu acmaya gelen ekipleri doyurdu, sıcak ekmeğini paylaştı


kurtuluş savaşında turk kadınının onemi

Ataturk, kadınlarımızın medeni, siyasal ve sosyal haklarına kavuşması gerektiğine inanıyordu Turk kadınının bu durumunu Ataturk şu sozu en guzel şekilde ifade eder: Dunyada hicbir milletin kadını, ben, Anadolu kadınından daha fazla calıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere goturmekte, Anadolu Kadını kadar gayret gosterdim diyemez


Turk kadını icin soylenmiş sozler


Canakkale'de keskin nişancı Turk kadınlarının kahramanlıkları Avustralya arşivlerinden cıkkan yazılar

Kahramanlık destanının yazıldığı Canakkale Savaşları'nda Turk kadın savaşcılar Gelibolu Yarımadası'nın her karış toprağında yatan Mehmetciklerin yanında goğus goğuse carpıştı

Kahramanlık destanının yazıldığı Canakkale Savaşları'nda Turk kadın savaşcılar Gelibolu Yarımadası'nın her karış toprağında yatan Mehmetciklerin yanında goğus goğuse carpıştı

Canakkale Onsekiz Mart Universitesi (COMU) Oğretim Uyesi ProfDr A Mete Tuncoku, yaptığı acıklamada, daha once inceleme fırsatı bulduğu Avustralya ve Yeni Zelanda arşivlerinde bu konuyla ilgili pek cok belgeyle karşılaştığını soyledi

Ozellikle o donemde askerlerin ''Keskin nişancı Turk kadınları'', ''Turk kadın savaşcıları'' konularını anlatan mektup ve gunlukleriyle karşılaştığını anlatan Tuncoku, Avustralya Piyade Er JC Davies'in annesine yazdığı şu mektupta kahraman Turk kadın savaşcılarından bahsedildiğini anlattı:

''Benim de vurulduğum 18 Mayıs 1915 gunu keskin nişancı bir Turk kızı, pusuda carpışıyordu Gizlendiği yerden gun boyunca ateş etti ve cok sayıda adamımızı vurdu Ancak gun batmadan bir Avustralyalı tarafından vurulmasına gene de uzuldum Guzel, yapılı ve tahminen 1921 yaşlarında bir genc kızdı Olu ele gecirdiğimizde, yanında başka bir Turk'un olusunu de bulduk Genc kızın bedeninde tam 52 kurşun yarası vardı''

Prof Dr Tuncoku, Mısır'da yayınlanan ''The Egyptian Gazette'' adlı gazetede yer alan ve bir askerin İskenderiye'den ailesine yazdığı mektubunda, Turk kadın savaşcılardan şoyle bahsedildiğini soyledi:

''15 Ağustos 1915 pazar gunu savaşa katıldık ve buyuk bir tepeyi ele gecirme gorevi aldık Bu arada cok can kaybı verdik Şarapnel parcaları, makineli tufek mermileri yanı sıra, pusuda ateş eden keskin nişancı Turk kadın savaşcıların ateşi altında adeta cehennemde ilerlemek gibi bir şeydi bizimkisi Burada carpışanların coğu kadın ve kız Kendilerini yeşile boyayıp, ağac ve bodur bitkilerle uyum sağlamış''

Yeni Zelanda'dan savaşmak icin gelen Otago Birliği'ne mensup bir askerin de savaştan sonra ulkesine donduğunde, kendisiyle yapılan ses kayıtlı goruşme sırasında, ''Bir keskin nişancı Turk savaşcısını yakalamak icin operasyon duzenlediklerini, bu nişancıyı ele gecirdiklerinde şaşırıp, kadın olduğunu gorduğunu'' soylediğini ifade eden Tuncoku, tum bu orneklerin

Canakkale Savaşları'nda bazı kadın savaşcıların da rol aldığını, bunun bireysel bir kac olaydan cok orgutlu bir eylem olduğu kanısına varıldığını kaydetti


kurtuluş savaşında kahraman turk kadınları

msiz binlerce kadın kahramanın yanı sıra isimleri halen zihinlerde olan kadın kahramanlardan bazıları şoyle:

ONBAŞI HALİDE

Romancı Halide Edip Adıvar ise Halide Onbaşıolarak İstiklal Savaşı ’na katıldı Uzun sure cephelerde savaşan Halide Onbaşı, savaş alanındaki yararlılıkları nedeniyle İstiklal Madalyası almaya hak kazandı Turk bağımsızlık savaşının bir sembolu olan Adıvar, Turk edebiyatına kazandırdığı eserler ile gunumuz Turk genclerine ceşitli dersler vermektedir


KARA FATMA (FATMA SEHER)

Kara Fatmaolarak tarihe gecen, 1888 Erzurum doğumlu Fatma Seher, Balkan Harbi ’ne, Edirne ’de gorev yapan kocası subay Derviş Bey ile katılır I Dunya Savaşı ’nda, ailesinden 910 kadınla Kafkas Cephesi ’ne gider

Kara Fatma, Mondros Mutarekesi ’nden sonra eşi Ermeniler tarafından şehit edilen kadınları toplayarak, Ermeniler ile carpışır

Mustafa Kemal Paşa ile goruşerek gorev isteyen, kurduğu milis kuvvetiyle Bursa ve İzmit ’in işgalden kurtarılması icin mucadele eden Kara Fatma ’nın mufrezesinde savaşanların sayısını 350 ’ye cıkardığı bilinir

Sakarya ve Başkomutanlık muhaberelerine de katılan ve usteğmenlik rutbesine kadar yukselen Kara Fatma, 1955 yılında Erzurum ’da vefat ederken, cumhuriyetin temellerinin atılmasında pay sahibi olmanın mutluluğunu yaşamış kadın kahramanlardandı




TARSUSLU KARA FATMA, GAZİANTEPLİ YİRİK FATMA

Asıl adı Adileolan, Adile Halave Adile Onbaşıdiye anılan kadın kahramanın, silah arkadaşları arasında Kara Fatmaolarak anıldığı bilinir 810 kişilik milis kuvvetiyle Afyon Savaşı ’na katılan Kara Fatma, Tarsus ’un kurtulmasında buyuk yararlılıklar gosterir

Gaziantepli Yirik Fatma ise Gaziantep ’in Fransızlar tarafından henuz butunuyle kuşatılmadığı sırada, duşmanın hareket edeceği haberi gelince, buna karşı koymak icin yola cıkan milis kuvvetine, karşı cıkılmasına rağmen zorla katılır

Milis kuvvetlerine yardım eden Nafize Kadın, Yunanlılar tarafından yakalanarak, kuvvetler hakkında bilgi alınmak istenir, fakat Nafize Kadın işkencelere karşı koyarak hicbir bilgi vermez


İKİ OĞLUNU ŞEHİT VERDİ KENDİ GAZİ OLDU

Yunanlıların İzmir ’e girmesiyle Milli Mucadele saflarında yerini alan Ayşe Hanım, İzmir ’in Yunanlıların eline gecmesi uzerine Aydın ’a gider Aydın civarında kahramanca dovuşen Ayşe Hanımın burada buyuk oğlu şehit duşer I ve II İnonu Savaşlarına katılan Ayşe Hanım, ikinci oğlunu da bu savaşlarda şehit verir Sakarya Meydan Muharebesi ’ne de katılan Ayşe Hanım, bu savaşta kasığından yaralanır ve tedavi gordukten sonra mufrezesine katılır

GORDESLİ MAKBULE

Vatan işgal altındadır; Yunanlılar Sakarya Savaşı ’nı kaybetmiş, mevzilerine cekilmişlerdir Gordesli Makbule, kocası ile cete kurarak dağlara cıkar 17 Mart 1922 ’de Kocayayla ’da cereyan eden bir catışmada Makbule, geri cekilen cete arkadaşlarını kınayarak cesaret verici bir konuşma sonrası duşmana saldırır ve başından aldığı kurşunla şehit duşer Ama silah arkadaşları duşmanı yenerler


FRANSIZLAR ’A YANLIŞ YOL GOSTEREN KILAVUZ KADIN

Adana ve yoresinde Fransızlar ’a karşı verilen mucadelede yer alan ve milis kuvvetlerine katılan Kılavuz Hatice, 8 Mayıs 1920 ’de milli kuvvetler Pozantı ’ya taarruzu başladığında, kritik bir duruma duşen Fransızları kandırarak kılavuzluk eder Hatice, kılavuzluk yaptığı Fransızlar ’a yanlış yol gostererek Karboğazı ’na sokar Boğazda sıkışan Fransızlar, Turk askerine esir duşer

BİTLİS DEFTERDARININ HANIMI

Kahramanmaraş ’ta duşmana karşı verilen mucadelede en fazla yararlılık gosterenlerin arasında Bitlis Defterdarının Hanımı da bulunmaktadır Bitlis Defterdarının Hanımı olarak bilinen bu kadın kahraman da, Kayabaşı Mahallesi ’nde 8 duşmanı oldurmuş daha sonra erkek elbisesi giyerek milis kuvvetlerine katılır

TAYYAR RAHMİYE

Adana ’nın kadın kahramanlarından Rahmiye Hanım da, 9 Tumen ’in 1920 yılının Şubat ayında Hasanbeyli civarında Fransızlar ile yaptığı muharebeye mufrezesiyle katılır Muharebe sırasında ateş hattında kalan iki arkadaşını korumak icin ileri doğru atıldığından dolayı kendisine Tayyar Rahmiyelakabı verilir

Temmuz 1920 ’de Osmaniye ’deki Fransız karargahına yapılan hucumda arkadaşlarının tereddudunu gorunce, Ben kadın olduğum halde ayakta duruyorum da, siz erkek olduğunuz halde yerde surunmekten utanmıyor musunuz?diyerek hucuma gecilmesini sağladığı tarihi kaynaklarda yer almaktadır




BİNBAŞI AYŞE
İstikbal Harbi hakkında yazılmış eserlerde goğus goğuse carpışmış pekcok Musluman Turk kadınlarından bahsedilir Nene Hatun, Kara Fatma, Ayşe Cavuş isimleri pek sık zikredilen şahsiyetlerdir Binbaşı Ayşe de, adını hep minnet duygularıyla anmamız gereken kahramanlar arasındadır Binbaşı Ayşe, bizzat kendi macerasını şoyle anlatmaktadır:
“Buyuk harpte Kafkas Cephesi ’nde yaralanarak olen kocamın ve tum vatan evlatlarının intikamını almaya and icmiştim Allah, bu fırsatı 15 Mayıs (1)335–(1919) ’da bana verdi İzmir ’i Yunanlılar işgal ettiği sırada ilk mukavemetimiz sona erip şehre Yunanlılar hakim olunca Aydın ’a gittim Orada faaliyete gecerek bir Kuva–yı Milliye birliği teşkil edip, bilahare Nuri Cetesi ’ne katıldım Aydın muharebelerini yaptıktan sonra Kocarlı ’ya cekildik Bu sUretle, bilfiil atıldığım İstiklal Mucadelesi ’ne başından sonuna kadar iştirak ettim
İlk defa Sakarya ’da sol kasığımdan piyade mermisi ile yaralandım Seyyar hastanede tedaviden sonra tekrar mufrezeme iltihak ettim Buyuk Taarruz ’da Mursel Paşa Fırkası ’na iltihak ettik Ve Ahır Dağları ’ndan duşman gerilerine akmağa memur edildik İzmir ’e ilk giden birlikler arasında ben de vardım Ancak, bu arada misketle sol bacağım kırıldı
Binbaşı Ayşe, kocasının en kıymetli birer yadigarı olarak sakladığı ziynetlerini satarak at, mavzer, elbise ve cizme tedarik etmiş ve bu mucadelede, derece derece terfi ederek Binbaşılığa kadar yukselmiştir



SUREYYA SULUN HANIM
İşte kahraman Turk kadınlarından bir kahraman; Milli Mucadele yıldızlarından bir yıldız daha: Sureyya Sulun HanımVan ’da doğmuştur Yaşadığı kasaba, duşmanın korkunc zulum ve tarruzuna maruz kalmış, babası şehit olmuştur Nihayet, biraraya gelen beşyuz civarında cengaver, Erek kasabasında toplanarak aziz topraklarını savunmaya karar verirler Ve tabii, Sureyya Sulun hanım ve uc kardeşi de bu kahramanlar meydanındadır
Yoğun bombardıman altında ilerleyerek Karakose ’ye gelen bu kahraman Kuva–yı Milliyeciler, Murat Irmağı boylarında tam bir bucuk ay duşmanla carpıştılar Beyazıd ’a doğru yururken yurekler acısı bir manzara ile karşılaştılar Binlerce Turk koylusunun işkenceler icinde can vermiş cesetlerini gorduler Bu mezalimi yapan duşmana hıncla taarruz edenlerin başında Sureyya Sulun hanım vardı
Iğdır civarında kanlı carpışmalar oldu Duşman birlikleri cok kuvvetli ve Rusya ’dan devamlı surette takviye alıyordu Beşyuz yiğit, yılmadan, kacmadan doğuştuler Oluyor, teslim olmuyorlardı Bu muharebede Sureyya Hanımın uc kardeşi birden şehadet şerbetini ictiler Kardeşlerinin kollarında can vermesine rağmen yılmadı ve cenk meydanını terk etmedi Kala kala dort kişi kalmışlardı Daha sonra Karakose ’ye cekilen Sureyya Sulun Hanım, burada Ziverbey Taburu ’na iltihak etti Bir ara yaralandı ve Erzurum ’a dondu



NENE HATUN (1857 1955)
Tarihimize 93 Harbiadıyla gecen TurkRus savaşında Erzurum'un Aziziye Tabyası'nda gosterdiği kahramanlıkla adını tarihe yazdıran Turk kadını Erzurum'da doğdu, tam doksansekiz yıl orada yaşadı Bir kahramanlık sembolu olarak tanındı ve anıldı Omrunun son demlerini Ucuncu Ordu'nun annesiolarak gecirdi 1955 yılında Yılın Annesisecildikten sonra, 22 Mayıs 1955 gunu Erzurum'da zaturreeden vefat etti, Aziziye Şehitliğine gomuldu
Nene Hatun, Erzurum'da dogdu 98 yil Erzurum'da yasadiktan sonra yine Erzurum'da, zaturre hastaligindan hayata veda etti Olumunden uc ay once Turk Kadinlar Birligi tarafindan ANNELER ANNESI secilmisti


NEZAHAT HANIM
Gordes ve Inonu meydan savaslarinda , carpismalara katilan 70 Alay Komutani Hafiz Halit Beyin kizi olan Nezahat Hanim 8 yasinda oksuz kalmis ve babasiyla cephelerde dolasmistir Askerlere hizmet ve cesaret veren Nezahat Hanim ’in 100 den fazla dusman askeri oldurdugu bilinmektedir