Devletin en büyük kara deliği olma yolunda süratle ilerleyen kent hastaneleri bu gidişle bütçenin en değerli masraf kalemleri ortasına girecek.
Sıhhat Bakanlığı'nın resmi datalarına nazaran, özel kesimin lüks otel konseptinde işlettiği kent hastanelerine 2022 yılına kadar 31 milyar lira kira parası, 26 milyar lira da hizmet bedeli olmak üzere toplam 57 milyar 483 milyon 400 bin lira ödeme yapılacak.
Devlet kasasından yapılacak bu ödeme 20-25 yıl boyunca artarak devam edecek. Devlet kesesinden 1 kuruş bile çıkmadan yapılacağı söylenen kent hastanelerinin kira ve hizmet bedellerinin ödenebilmesi için ileride vatandaşın üzerine daha fazla vergi salınmasından kaygı ediliyor.
İmzalanan kontratların kamuoyuna açıklanmaması nedeniyle devletin kent hastanelerine ne tıp taahhütlerde bulunduğu tam olarak bilinmiyor.
Bakanlık yetkilileri, kent hastanelerine ‘hasta garantisi' verilmediğini, yalnızca kira ve hizmet bedeli ismi altında ödemelerin yapıldığını açıkladılar.
Ödemeler dövize endeksli olduğu için döviz kurunda yaşanan inanılmaz artışlar, gelirinin tamamına yakınını TL olan kent hastanelerine yapılan ödemelerin inanılmaz artmasına yol açıyor.
Türk Tabipler Birliği (TTB) Lideri Prof. Sinan Adıyaman, hasta garantisi verilmediği söylenen bu hastanelerinin işletme masraflarının yüksekliği nedeniyle hastalara gereksiz MR ve sinema çekildiğini, uzaktaki acil hastaların dahi kent hastanelerine yönlendirilerek hastaların hayatının tehlikeye atıldığını söylemişti.
İŞTE ÖDEMELER
Sıhhat Bakanlığı'nın 2020 yılı bütçe yasa teklifinde yer alan resmi bilgilere nazaran, kent hastanelerine 2018 yılında 1 milyar 152 milyon 600 bin lirası kira, 1 milyar 48 milyon lirası da hizmet bedeli olmak üzere toplam 2 milyar 200 milyon 600 bin lira net ödeme yapıldı.
Bu yıl bütçeye kent hastaneleri için 3 milyar 680 milyon lirası kira, 2 milyar 470 milyon lirası hizmet bedeli olmak üzere toplam 6 milyar 150 milyon lira ödenek konuldu.
Ağustos sonu prestijiyle da devletin bütçesinden 3 milyar 345 milyon lira ödeme yapıldı. Lakin yıl sonunda kent hastanelerine başlangıç ödeneğinin çok daha üzerinde para ödenmek zorunda kalınacağı söz ediliyor.
Ödemeler katlanarak artıyor
Resmi datalar önümüzdeki 3 yıl içerisinde kent hastanelerine yapılacak ödemelerin katlanarak artacağını ve 3 yıllık devirde 49 milyar lirayı aşacağını gösteriyor. Kent hastaneleri için önümüzdeki yılın bütçesine şimdilik 10 milyar 414 milyon lira başlangıç ödeneği konuldu. Bu paranın 5.6 milyar lirasının kira, 4.8 milyar lirasının da hizmet bedeline gitmesi öngörüldü.
Bu hastanelere yapılacak yıllık ödemeler 2021'de 16 milyar 808 milyon liraya, 2022'de ise 21 milyar 910 milyon liraya yükselecek. Bu harikulâde artışta hala inşaatları devam eden hastanelerin devreye girmesi büyük rol oynayacak.
Bu periyotta döviz kurunda çok bir artış yaşanırsa yük daha da artacak. Büyük kısmı yurtdışından sağlanan dövizli kredilerle yapılıp işletilen kent hastanelerinin müteahhitlerine devlet hem kredi garantisi sağladı hem de borç üstlenim taahhüdünde bulundu. Bu şirketler ileride dış kredilerini ödeyemezlerse borçların tamamı devlete kalacak.
Erdoğan Süzer/Sözcü