Kuşkuculuk Nedir?

Kuşkuculuk Ne Çağırmak
Şüphecilik hakkında data
kuşkuculuk felsefesi

En kapsamlı anlamda herhangi bir şeyden duyulan bariz kuşku; kuşkulanma tutumu Eski Yunancada kollamak, analiz etmek anlamına gelen skeptesheia sözcüğünden türetilmiş felsefe terimi Oturmuş Felsefe dilinde, belli bir davranış almamayı, enson bir yargıya varmam ayı prensip edinmiş; her değerlerden, inançlardan, data savlarından ilkece değişkenlik duymanın doğruluğunu savunan felsefe anlayışı

Şüphecilik, düşünülebilecek hiçbir konuda belirlenmiş bilgi diye bir şeyin olmadığını, olsa dahi insanın eldeki verileriyle muhakkak bilgilere ulaşmasının makul olmadığını öne sürerek, tarafsız Bilgiyi ve tarafsız bilme olanağını ayrıntılarıyla yok saymaktadır Buna karşısında açık ve seçik doğruya, kendisinden şüphe duyulamayacak sağlam bilgiye ulaşmak sebebiyle sağlam bir destek bulana dek her bilgilerin kuşkuya açılarak sınanıp sorgulanması ise yöntembilgisel kuşkuculuk diye adlandırılmaktadır tüm türden zihin uğraşısında doğrulan yanlışlardan dağıtmak nedeniyle her bilgilerin tek tek yepyeni bitmiş gözden geçirilmesini öngören bu şüphecilik anlayışı, kimileyin olumlamacı şüphecilik veya geçici kuşkuculuk diye de anılmaktadır Bu anlamıyla kuşkuculuk çağdaş felsefenin kurucu su Descartes göre geliştirilmiştir Bunun yanına gerçekliğin özünü bilmenin ilkece olanaksız olduğunu ileri süren her metafızik öğretiler de şüphecilik deyişiyle nitelendirilmektedir bilgi olanaklarının son safha limitli olduğunu, muhakkak bir muhakkak hiçbir şeyin bilinemeyeceğini, topu topu bazı kişiye hususi, doğruluğu tüm v Akit sebebiyle kuşkuya açık görüşlerin bulunabileceğini savunan kapsamlı şüphecilik öğretisi yanına, kuşkuculuğun ilk bakışta iki ayrı biçimi daha bulunmaktadır Sonuna kadar götürülmüş şüphecilik diye adlandırılan birincil şekil tüm türlü veri olanağını yadsıyarak işin doğası gereği hiçbir şeyin hiçbir koşulda bilinemeyeceğini savunur Bu kuşkuculuk anlayışı mekan mekan felsefe metinlerinde olumsuzlamacı kuşkuculuk veya sürekli kuşkuculuk diye de geçmektedir Buna aleyhinde olumsal kuşkuculuk veya ölçülü şüphecilik diye adlandırılan ikinci şekil data olanağını yalnızca kesin alanlarda daha yumuşak bir dille yadsıyarak, muhakkak şeylerin bilgisine belirlenmiş çekinceler Göz önünde bulundurmak koşuluyla varılabileceğini düşünmektedir alan kuşkuculuğu diye de adlandırılan bu şüphecilik şeklinde, metafızik gibi belirli araştırma alanlarında veri edinilemeyeceği veya idrak gibi belirli yetilerin bilgi sağlamayacakları gibi düşüncelerle elemeciayıklamacı bir kuşkuculuk tutumu laf konusudur Kuşkuculuğun bu daha ılımlı biçimi, bir her bi şekilde veri olanağını her alanlarda yadsımadan yalnız belli alanlarda kuşkuculuğun işletilmesinden yanadır

Kuşkuculuğun varolan her değerlere karşı olumsuzlayıcı bir tutumun sergilendiği, kendini düşünen olmayan değerlerin bunların varlığına duyulan inançsızlık sebebiyle yoksaydığı, insanlığın esas değer ve ülkülerinin geçerliliğinin toptan kuşkuya açıldığı Kinizm birlikte karıştırılmaması gerekir Yeniden kuşkuculuğun, felsefe ilkelerinin neliği gibi enson soruların ilkece yanıtlanamaz olduğunun, bu çeşit konularda araştırma yapmanın gereksizliğinin, dolayısıyla bu çeşit konularda yar gıda bulunmaktan kaçınmanın doğruluğunun savunulduğu bir ayrı felsefe anlayışı agnostisizm birlikte de arasında epey ince ayrımlar bulunmaktadır Felsefe Tarihinin aşina en eski kuşkuculuğu Eski Yunanın gezgin düşünürleri sofıstlerce temellendirilmiştir Ilk Olarak Protagoras birlikte Gorgias elde etmek üzere her sofistler, herkesçe benimsenecek iki taraflı genelgeçer doğruların olmadığını, Doğrunun tüm bireye bambaşka görünen bir şey bi şekilde kişiden kişiye değiştiğini savunarak felsefece düşünmeyi olanaksız kılacak denli ileri götürmüşlerdir kuşkuculuğu Sofıst Öğretinin olmazsa olmaz bileşeni kuşkuculuk, Eski Yunanda özellikle yapılan siyasal tartışmalarda karşısında tarafın savunduğu düşünceyi şüphecilik aracılığıyla çürüten sofıstlere büyük bir retorik avantaj sağlamıştır Eskiçağ kuşkuculuğunun dizgeli bir şekilde temellerini atan Elisli Pyrrhon, Felsefe tarihçileri aralarında başlıca kuşkuculuğun da kurucusu bi şekilde görülmektedir Bilginin değerini yücelterek göklere çıkartan Stoacılar birlikte Epikurosçulara aleyhinde Pyrrhon, fikir kesinliği varsayımına dayanan bilgi olanağını salt öznel yorumlarla ilintili bir mevzu sayarak ayrıntılarıyla yadsımış usa dayalı düşüncelerle şaşmaz kesinliklere varılamayacağını öne sürmüştür

Yöntembilgisel kuşkuculuğuyla modern çağa damgasını vuran Descartes, verimsizliği sebebiyle tıkanmış olduğunu düşündüğü geleneksel şüphecilik anlayışına yepyeni bir yön çizerek bir anlamda kuşkuculuğun önünü açmıştır insan zihninin hiçbir v akit emin tarafsız doğrulara ulaşamayacağı düşüncesi üzerine inşa edilmiş eskiçağ kuşkuculuğunun, yerini kuşkunun bilgiye ulaşmada izlenecek bir metot bi şekilde tekrardan tanımlandığı yeniçağ kuşkuculuğuna bırakması bir anlamda çağdaş felsefe döneminin başlangıcını da yansıtmaktadır Descartes bu yepyeni şüphecilik anlayışını temellendirirken eski kuşkucuları azıcık da tiye alarak şu sözlerle eleştirmektedir: Kuşkucular salt şüphe etmek sebebiyle kuşkulanmışlardır Descartes ın söylediğinden anlaşıla cağı üzere, eski şüphecilik sebebiyle belirsizlik enson amaçken, yepyeni kuşkuculuk nedeniyle kararsızlık ulaşılması gereken amaç yönünde bir araçtır Nitekim yeniçağın kritik düşünürü Bacon, yeniçağ kuşkuculuğunu eskiçağ kuşkuculuğundan ayıran en keskin özelliği şöyle dile getirmiştir: Kuşkudan yola çıkarsak sağlam sonuçlara ulaşırız; kesinliklerden yola çıkarsak işi kuşkulanmakla sona erdiririz Montaigne, Bayle ve Hume da daha ılımlı bir kuşkuculuğu savunmakla ile kuşkuculuğun yeniçağdaki en ö nemli temsilcileri arasında gelmektedirler Bu yeniçağ düşünürlerinin anlayışında kuşkuculuk, doğruya vatma yolunda atılması gereken keza mecburi bir birincil adımdır keza de varılan sonuçların sınanması sebebiyle aralıksız tekrardan kendisine geri dönülen düşünsel bir sağlama yöntemidir Daha açık söylemek icabında, bu düşünürlere tarafından kuşkuculuk kısa görüşlülüğe veya katıkafalığa aleyhinde usa esneklik kazandıran bir araştırma tutkusunun en dogal dışavurumudur

Öte yanda Kantın eleştirel felsefesinde ileri sürülen şüphecilik anlayışı, eleştirel bir tutumun ışığı altında neyi bilip neyi bilemeyeceğimizi belirleyip kesinleme amacı gütmektedir Bu açıdan bakıldığında, Kant ın felsefe söz dağarında şüphecilik terimi eleştirel nitelecinde etmen bir şekilde içerilmektedir Kimi felsefe tarihçilerine tarafından, Kantın kuşkuculuğu yeni çağ kuşkuculuğunun en benzersiz yorumu bi şekilde kuşkuculuğun zirve noktalarından birine değerinde gelmektedir *