kuşlar hangi mevsimde ve neden goc ederler?

kuşlar hangi mevsimde ve neden goc ederler?

Kuşlar nasıl ve neden goc etmeye başladıkları, goc kararını neye dayanarak aldıkları yuzyıllardır merak edilen bir konudur Kimi bilim adamları gocun nedenini mevsim değişikliklerine, kimileri de yiyecek arayışına bağlarlar Onemli olan, bu uzun mesafeli ucuşların kendi bedenlerinden başka hicbir korunmaya, teknik donanıma ve guvenliğe sahip olmayan bu hayvanlar tarafından nasıl gercekleştirildiğidir Cunku goc olayı yon bulma, gıda depolama, uzun sure ucabilme gibi beceriler gerektirmektedir Bu ozelliklere sahip olmayan bir hayvanın birdenbire goc eden bir hayvana donuşmesi mumkun değildir

Bu soruya cevap vermek icin yapılan deneylerden biri şoyledir: Bahce bulbulleri , ısı ve ışık gibi ic koşulları değiştirilebilen bir laboratuvarda deneylere tabi tutulmuştur İcerideki koşullar dışarıdakilerden farklı olarak duzenlenmiştir Orneğin dışarıda kış mevsimi yaşanırken, laboratuvarda bahar ortamı sağlanmıştır, bunun uzerine kuşlar icerideki şartlara gore vucutlarındaki duzenlemeleri yapmışlardır Aynı goc vaktinin yaklaştığı zamanlarda yaptıkları gibi, yakıt icin yağ depolamışlardır Fakat kuşlar, yapay mevsime gore kendilerini ayarlayıp, erkenden goc edecekmiş gibi hazırlansalar da, goc hareketine vaktinden once girişmemişlerdir Kuşlar dışarıdaki mevsime uymuşlardır Bu sonuc kuşların goce başlama kararını mevsim şartlarını gozlemleyerek almadıklarının bir ispatıdır

Peki kuşlar goc vaktini neye dayanarak belirlerler? Bilim adamları bu sorunun cevabını hala bulamamışlardır Bu nedenle, canlılarda, kapalı bir ortamda zamanlama yapabilmeyi ve mevsim değişikliklerini ayırt edebilmeyi sağlayan bir ic saatin var olduğunu duşunuyorlar Ama, kuşların bir ic saati var, bu sayede goc vaktini anlıyorlarcevabı bilim dışı bir cevaptır Bu nasıl bir saattir, vucudun hangi organına bağlıolarak calışmaktadır ve nasıl oluşmuştur? Bu saatin bozulması, geri kalması durumunda ne olur?

eşit olayın sadece tek bir gocmen kuş icin değil, butun goc eden canlılar icin gecerli olduğunu duşunursek bu soruların cevapları daha da onem kazanır

Bilindiği gibi gocmen kuşlar aynı yerden goce başlamazlar, cunku her biri aynı yerde bulunmamaktadır Coğu tur, once belirli bir yerde toplanır, sonra hep birlikte goce başlarlar Peki bu zamanlamayı nasıl yapmaktadırlar? Nasıl olup da, kuşların sahip oldukları kabul edilen saatler, birbiriyle bu denli uyumludur? Bu denli duzenli bir sistemin kendi kendine oluşması duşunulebilir mi?

Goc gibi planlı bir hareketin kendi kendine oluşması imkansızdır Ayrıca kuşlarda ve goc eden diğer tum canlılarda ne ceşitte olursa olsun bir saat yoktur Goc eden butun canlılar bunu her sene kendi belirledikleri zamanlarda yaparlar, ama bunu bir ic saate uyarak yamzalar Bazı kişilerin ic saat olarak nitelendirdikleri şey; Allah'ın bu canlılar uzerindeki kontroludur Evrendeki herşey gibi goc eden canlılar da Allah'ın emirlerine uymaktadırlar

Kuşlardaki Enerji kullanımı

Kuşlar ucmak icin buyuk bir enerji sarfederler Bu yuzden de kara ve denizdeki tum canlılardan daha cok yakıta ihtiyac duyarlar Orneğin, 3000 km'lik HawaiAlaska mesafesini katedebilmek icin bir kac gramlık sarısalkım kuşu, yolculuğu boyunca 25 milyon kez kanat cırpmak zorundadır Buna rağmen 36 saat gibi uzun bir sure havada kalabilmektedir Bu yolculuğu sırasındaki surati ise saatte ortalama 80 kmdir Bu kadar yorucu bir ucuş sırasında, kuşların kanındaki asit miktarı aşırı derecede artar ve yukselen vucut ısısı nedeniyle de kuş bayılma tehlikesiyle karşı karşıya kalır Bazı kuşlar bu tehlikeyi karaya inerek engellerler Peki engin denizlerin uzerinde goc etmekte olanlar nasıl kurtulacaktır? Kuş bilimciler bu durumda kuşların kanatlarını mumkun olduğu kadar acıp, kendilerini bırakarak serinlediklerini gozlemlemişlerdir

Gocmen kuşların metabolizmaları da, bu işi kaldıracak kadar gucludur Orneğin goc eden en kucuk kuş olan kolibrinin vucudundaki metabolizma hareketi, bir filinkinden 20 kat daha fazladır Kuşun vucut sıcaklığı 62°C'ye ulaşır

Vşeklindeki ucuş

Ucuş teknikleri

Kuşlar, boyle zorlu ucuşlar icin uygun bir tarzda yaratılmış olmalarının yanında, bir de elverişli ruzgarlardan faydalanmalarını sağlayacak yeteneklerle donatılmışlardır

Orneğin leylek, yukselmekte olan ılık hava akımlarıyla 2000 metreye kadar cıkar, ardından kanat cırpmaksızın bir sonraki ılık hava akımına doğru suzulur

Kuş surulerinin bir başka ucuş tekniği ise Vşeklindeki ucuştur Bu sayede, onde giden kuvvetli ve buyuk kuşlar, karşı hava akımına karşı bir ceşit kalkan oluşturarak, daha zayıf olanların işlerini kolaylaştırırlar Ucak muhendisi Dietrich Hummel bu şekilde bir organizasyonun suru genelinde % 23 tasarruf sağladığını ispatlamıştırSıcak hava dalgası icinde yukselen kuş, en yukarı ulaştığında kendini aşağı bırakarak suzulur Bu kuşa buyuk bir enerji tasarrufu sağlamaktadır