Kuşların Yaşam Dongusu

Kuşlarda Yaşam Dongusu,


Kuşlar yılan,kertenkele ve timsah gibi hayvanlar yumurtayla urer Bu canlıların yavruları yumurta icerisinde gelişerek dunyaya gelir Cevremizde gorduğumuz bir cok hayvan ise yavrularını doğurarak urer Yavrular anne karnında gelişimlerini tamamladıktan sonra dunyaya gelir Koyun,kaplan,aslan,at,kedi ve kopek gibi hayvanlar yavrularını doğurarak urer

Bir annenin bebeğini doğurduktan sonra onunla ne kadar yakından ilgilendiğini,bebeği buyuyene kadar onun tum bakımını ustlendiğini biliriz Her canlı annemizin bize gosterdiği şefkatli bakımı gostermez Tum canlılar buyuyene kadar yavrularına bakmazlar Yavru kuşlar belli bir zamana kadar anneleri tarafından korunur ve bakılırlar Fakat belli bir zamandan sonra yavru kuşlar hayatlarını yalnız devam ettirirler

Gelişim donemlerinde yavrular buyuyerek yetişkin bireyler haline gelir Yeni doğmuş bir kedi yavrusunu gorduğumuzde onun buyuduğunde nasıl goruneceğini rahatlıkla tahmin ederiz Ancak bazı hayvanlar gelişim donemlerinde gorunuşlerini tamamen değiştirirler

Kuşların Temel Ozellikleri
Kuş tuyu, birbirinin icine girmiş kucuk parcalardan oluşan karmaşık bir yapıya sahiptir Tuylerin sağlıklı olması, kuşun bunları gagasıyla duzenli olarak taramasına bağlıdır
Canlılar dunyasında sadece kuşların tuyu vardır En dıştaki tuyler ucmaya yarar ve govdenin ıslanmasına engel olur Daha ictekiler ise vucudu sıcak tutar
Kuşların ucarken gosterdikleri ceviklik ve hız, kanat bicimlerine gore değişir Hızlı ucuşlar icin uzun ve sivri kanatlar gerekirken havada uzun sure kalabilmek icin geniş olanlar yararlıdır
Kuşlar ciftleşmeden once birbirlerine kur yaparlar Leyleklerin gagalarını takırdatmaları buna guzel bir ornektir
Yeni doğan yavrular genellikle cıplak ve tuysuzdur Tuyler cıkıp da ucma oğrenilene kadar ana ve babalar yavruları yuvada besler
Bazı kuşların yuvaları karmaşık bir yapı ozelliği gosterirken, kimi kuşlar hic yuva yapmaz bazı sukuşları yumurtalarını kumsallardaki cakılların uzerine bırakır Dişi, tum yumurtalarını yumurtlayınca, uzerlerine oturarak kuluckaya yatar; boylece yumurtaları sıcak kalır ve civcivleri gelişebilir

Kuşların Cevreye Uyumu
Butun Kuşlar en iyi yararlanabilecekleri şekilde cevreleirne uyum gosterirler Ozellikle gaga ve penceleri bu uyumun iyi birer gostergesidir
Sağanlar zamanlarının coğunu havada gecirirler Uzun kanatları ve kısa bacakları vardır Kucuk, kısa gagalarıyla ucan bocekleri yakalarlar
Ağackakanlar ağaclardaki bocekleri bulmak icin kuvvetli gagalarını keski gibi kullanırlar Once iki, arkada iki parmak olacak şekilde gelişen penceleri de ağac govdelerine tutunmalarına yarar
Florya'nın tohum yemeye uygun gagası kısa ve kalındır butun oteki tuneyen kuşlar gibi ayakları konduğu dalı kendiliğinden sıkıca kavrar, boylece ruzgarda ya da uyurken aşağıya duşmez
Ordekler perdeli ayaklarıyla yuzer ve beslenmek icin dalarlar Culluklar ise ince gagalarını camurlara daldırıp besin ararlar
Yırtıcı kuşların pencelerinde, avlarını yakalayıp taşıyabilecekleri kanca gibi tırnaklar vardır Gagaları da etleri koparabilecek kadar gucludur

Kuşların Gocu
Bazı kuşlar sonbaharda, cevre koşullarının mevsimlik değişimleirne uyum sağlamak icin daha bol besin bulabilecekleri ılıman bolgelere doğru yola cıkarlar turkiye bazı onemli goc yollarının yer aldığı bir ulkedir
Kırlangıclar Guney Afrika'dan donuşlerinde eski yuvalarını bularak tekrar kullanırlar
Turna gibi bazı kuşlar goc ederken duzenli, genellikle Vşeklinde goc katarları oluştururlar
Bilim adamları, kuşların yonlerini nasıl boylesine doğru saptayarak goc ettiklerini araştırmaktadır kuşların yon bulmak icin guneşi, ayı ve yıldızları kullandıkları bilinmekte, ayrıca dunyanın manyetik alanına karşı da duyarlı oldukları sanılmaktadır
Goc, kuşlar icin tehlikeli bir olaydır kuvvetli ruzgarlar onları yollarından saptırır, sis yon bulmalarını gucleştirir, şiddetli kar ise kuşların soğuğa yenik duşmelerine yol acar

Kuşların Doğadaki Yeri
Kuşların doğadaki dengenin korunmasına buyuk onemi vardır Orneğin yırtıcı kuşlar fare, tavşan gibi kemirgen hayvanları avlayarak coğalmalarına ve ekinlere zarar vermeleirne engel olurlar Pek cok bocekcil kuş da (Sinekkapan, Kırlangıc vb) boceklerin aşırı coğalmalarını onler
İnsanın beslenmesinde onemli bir yeri olan tavuk, anavatanı Guneydoğu asya olan Kırmız Orman tavuğu'ndan turemiştir
Tohum ve meyvelerle beslenen kuşlar, yedikleri bitki tohumlarını uzak yerlerde, dışkılarıyla birlikte atarak bitkilerin coğalmalarına ve yayılmalarına neden olurlar
Kuşlar ayrıca cevremize ceşitliklik ve guzellik katar; şair, fotoğrafcı, muzisyen ve diğer sanatcılara esin kaynağı olarak, bilim adamlarına da doğanın sırlarını cozmeye yardımcı canlılar olarak faydalıdırlar

Kuşların Karşılaştığı Tehlikeler
Her kuşun yaşamak ve neslini devam ettirebilmek icin bazı temel gereksinimleri vardır bunların başında uygun yuva kurma yerleri, yeterli yiyecek ve su bulabilecekleri doğal cevre ve guvenli bir ortam gelir Ozellikle yuva kurma sırasında rahatsız edilmemeleri gocler sırasında da oldurulmeden gidecekleri yere varabilmeleri gerekir
Kuşlar, yiyeceklerine karışan zehirli sanayi atıkları ve tarım ilacları yuzunden olmekte, tankerlerden denize dokulen petrole bulanarak ucamaz hale gelmektedir
Ancak pek cok kuş turu bu temel gereksinimlerini karşılayamamış, son 300 yılda 7080 kuş turu bir daha geri gelmemek uzere yok olmuştur Bu yokoluşun en buyuk sorumlusu insandır gunumuzde kuşlara ve genel olarak doğal yaşama yonelik en onemli tehlike doğal cevrenin, yaşama ortamlarının yok edilişidir Ormanlar kesilmekte ve yakılmakta, sulakalanlar kurutulmakta, bu ortamlardan başka yerlere uyum sağlayamayacak kuş turleri yaşama alanlarının bozulması yuzunden giderek azalmaktadır
Binlerce kuş, insanlar tarafından avlanarak, yakalanarak bilincli bir şekilde katledilmektedir belirli olculer ve kurallar icinde yapılan avcılığın yaban yaşamına fazla bir zararı yokken, katliam boyutuna ulaşan avcılık sonucu doğanın kendinş yenileme gucu aşılmakta, av hayvanları her gecen gun azalmaktadır
Afrika ve Asya'nın ender kuşlarından olan Yılanboyun (Anhinga rufa) yakın zamana kadar ulkemizde de yaşamaktaydı Fakat Amik Golu'nun kurutlmasından sonra yok oldu
Dunyada sadece Fas ve Turkiye'de bulunan Kelaynak (Geronticus eremita) Urfa ilimizin Birecik ilcesinde kuluckaya yatmaktadır 1950'lerde sayıları yaklaşık 1200 olan kelaynaklar, 1958'de yapılan yuksek dozda DDT ilaclaması sonucu hızla azalmıştır 1990 yılında gocmen populasyon tukenmiştir Geri kalan kuşlar uretim istasyonuna bağımlı olarak yaşamaktadırlar

Kuşların İncelenmesi
Kuşları daha iyi tanımak ancak onları doğada gozlemekle olur Başarılı bir gozlem icin ilk kural sessiz ve sabırlı olmaktır Ayrıca kuşları daha yakından gorebilmek icin bir durbun kullanabilirsiniz
Gozlem yaparken, tanımadığınız kuşların ozelliklerini bir deftere yazıp sonradan araştırabilirsiniz cevrenizdeki kuş turlerinin adlarını ve sayılarını duzenli olarak kaydederseniz kısa zamanda hangilerinin gocmen, hangilerinin yerli olduğunu anlayabilirsiniz
Tanıdıkca, kuşların ilginc, değişik yonlerini keşfedecek, onları sevecek ve dunyada yaşamaya hakkı olan tek canlı turunun insan olmadığını duşuneceksiniz
Kuşları Tanıyalım DHKD Yayınları ​