Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Lateks (Doğal Lastik) Allerjisi?
Bundan yaklaşık 2500 yıl once Mayalar, “ağlayan ağac (Caaochu kaucuk ağacı) ozsuyunu kaplarda toplar, ayaklarını bu kapların icine sokar, sonra guneşte kurumasını bekler, ayaklarını vahşi ormanın tehlikeli boceklerinden koruyacak kaucuk ayakkabılar yaparlardı Aztekler de “tlachtliadı verilen geleneksel oyunlarını kaucuk ağacı ozsuyundan yaptıkları topla oynarlardı Kristof Kolomb’un nasıl zıpladığına akıl erdiremediği bu topu İspanya’ya getirmesiyle Avrupa lateks ile tanışmış oldu
Kaucuk, yani lateksin oykusu boyle başlamıştır Bundan cok sonra, 1823 yılında Macintosh kumaşı kaucukla kaplayıp su gecirmez yağmurluğu uretti 1839 yılında da Goodyear, lateksin sulfur varlığında ısıtılması ile elastisite ve termostabilitesini artıran vulkonizasyon yontemini buldu ve o gunden sonra lateks (doğal lastik) hayatımıza her alanda girmeye başladı 1980 ‘li yıllarda Hepatit B ve hemen sonrasında da HIV (AIDS virusu) enfeksiyonlarının artmaya başlamasıyla, tıbbın her alanında lateks elenlerin kullanımı dramatik bir şekilde arttı Ve Allerji bilimi sıklığı gittikce artan bir hastalık ile uğraşmaya başladı: Lateks allerjisi
Lateks nedir?
Lateks, doğal lastik(ya da kaucuk) olarak tanımlanır Afrika ve Guneydoğu Asya’da yetişen Hevea brasiliensis adlı ağacın ozsuyundan elde edilen ve birtakım işlemlerden gectikten sonra gunluk hayatımızda kullandığımız bircok malzemenin yapısına giren bir maddedir Doğal kaucuk, butil ya da petrolatum turevi sentetik lastikten farklı bir maddedir
Lateks ne tur allerjik reaksiyonlara neden olur?
Temas allerjisi (Kontakt egzama)
Lateks iceren urunlerin temas ettiği deri yuzeyinde kızarıklık, kaşıntı, sulanma ve kabuklanma şeklinde belirtiler veren bir allerjidir Bu tur allerjilerde, lateks proteinleri değil, doğal lateks maddesinin işlenmesi sırasında (ornek: lastik elen uretimi) kullanılan merkaptobenzotiazol, tiuram ve karbamat gibi maddeler sorumludur
Ama temas egzaması nedeniyle cilt butunluğu bozulduğundan, bu hastalarda lateks proteinlerinin cilt catlaklarından emilmesiyle zaman icinde gercek lateks allerjisi ortaya cıkabilmektedir
Tip I lateks allerjisi
Tip I ya da erken tip aşırı duyarlılık olarak ta adlandırılan bu hastalık, lateks allerjisinin en ciddi şeklidir İlk cumlede belirttiğimiz gibi hayati tehlike oluşturacak kadar ağır allerjik reaksiyonlara neden olabilir Burada doğrudan lateks maddesi icindeki proteinlere karşı allerji gelişmesi sozkonusudur Allerjiye yatkın bunyeli (atopik) kişilerde gorulur
Allerjik nezle, goz allerjisi, allerjik astım ve anafilaksi (allerjik şok) bulgularına neden olur Hava ile yayılan cok kucuk lateks partikulleri solunum yollarına girdiğinde, aynı polen veya ev tozu allerjilerinde olduğu gibi allerjik reaksiyonları başlatır:
Gozlerde kaşıntı ve sulanma, Burun akıntısı, Burun kaşıntısı, Hapşırma, Nefes darlığı, Hırıltılı ve hışırtılı solunum, Oksuruk Goğuste sıkışma hissi, Deride kaşıntılı kabarıklıklar (urtiker) ve şişlikler (anjioodem), ve tum belirtilerin birarada olduğu, ayrıca kan (tansiyon) basıncı duşukluğunun de eşlik ettiği anafilaksi
Kimlerde ne oranla gorulur?
Toplumun genelinde % 25
Doktor ve hemşirelerde % 915
Diş doktorlarında % 4
Laboratuvar calışanlarında % 3
Doğumsal idrar yolları anomalisi olan cocuklarda % 65
Kimler risk altındadır?
Atopik (allerjik) bunyeli kişiler
Tekrarlayan ameliyat geciren kişiler (doğumsal idrar yolları anomalisi, şant ameliyatları gibi)
İdrar tutamama nedeniyle idrar yolu kateteri kullananlar (serebral palsy, felcli hastalar)
Lateks uretiminde calışan kişiler
Doktor, diş doktoru, hemşire ve hasta bakıcılar
Kaynak: Doc Dr A Zafer Calışkaner
Bundan yaklaşık 2500 yıl once Mayalar, “ağlayan ağac (Caaochu kaucuk ağacı) ozsuyunu kaplarda toplar, ayaklarını bu kapların icine sokar, sonra guneşte kurumasını bekler, ayaklarını vahşi ormanın tehlikeli boceklerinden koruyacak kaucuk ayakkabılar yaparlardı Aztekler de “tlachtliadı verilen geleneksel oyunlarını kaucuk ağacı ozsuyundan yaptıkları topla oynarlardı Kristof Kolomb’un nasıl zıpladığına akıl erdiremediği bu topu İspanya’ya getirmesiyle Avrupa lateks ile tanışmış oldu
Kaucuk, yani lateksin oykusu boyle başlamıştır Bundan cok sonra, 1823 yılında Macintosh kumaşı kaucukla kaplayıp su gecirmez yağmurluğu uretti 1839 yılında da Goodyear, lateksin sulfur varlığında ısıtılması ile elastisite ve termostabilitesini artıran vulkonizasyon yontemini buldu ve o gunden sonra lateks (doğal lastik) hayatımıza her alanda girmeye başladı 1980 ‘li yıllarda Hepatit B ve hemen sonrasında da HIV (AIDS virusu) enfeksiyonlarının artmaya başlamasıyla, tıbbın her alanında lateks elenlerin kullanımı dramatik bir şekilde arttı Ve Allerji bilimi sıklığı gittikce artan bir hastalık ile uğraşmaya başladı: Lateks allerjisi
Lateks nedir?
Lateks, doğal lastik(ya da kaucuk) olarak tanımlanır Afrika ve Guneydoğu Asya’da yetişen Hevea brasiliensis adlı ağacın ozsuyundan elde edilen ve birtakım işlemlerden gectikten sonra gunluk hayatımızda kullandığımız bircok malzemenin yapısına giren bir maddedir Doğal kaucuk, butil ya da petrolatum turevi sentetik lastikten farklı bir maddedir
Lateks ne tur allerjik reaksiyonlara neden olur?
Temas allerjisi (Kontakt egzama)
Lateks iceren urunlerin temas ettiği deri yuzeyinde kızarıklık, kaşıntı, sulanma ve kabuklanma şeklinde belirtiler veren bir allerjidir Bu tur allerjilerde, lateks proteinleri değil, doğal lateks maddesinin işlenmesi sırasında (ornek: lastik elen uretimi) kullanılan merkaptobenzotiazol, tiuram ve karbamat gibi maddeler sorumludur
Ama temas egzaması nedeniyle cilt butunluğu bozulduğundan, bu hastalarda lateks proteinlerinin cilt catlaklarından emilmesiyle zaman icinde gercek lateks allerjisi ortaya cıkabilmektedir
Tip I lateks allerjisi
Tip I ya da erken tip aşırı duyarlılık olarak ta adlandırılan bu hastalık, lateks allerjisinin en ciddi şeklidir İlk cumlede belirttiğimiz gibi hayati tehlike oluşturacak kadar ağır allerjik reaksiyonlara neden olabilir Burada doğrudan lateks maddesi icindeki proteinlere karşı allerji gelişmesi sozkonusudur Allerjiye yatkın bunyeli (atopik) kişilerde gorulur
Allerjik nezle, goz allerjisi, allerjik astım ve anafilaksi (allerjik şok) bulgularına neden olur Hava ile yayılan cok kucuk lateks partikulleri solunum yollarına girdiğinde, aynı polen veya ev tozu allerjilerinde olduğu gibi allerjik reaksiyonları başlatır:
Gozlerde kaşıntı ve sulanma, Burun akıntısı, Burun kaşıntısı, Hapşırma, Nefes darlığı, Hırıltılı ve hışırtılı solunum, Oksuruk Goğuste sıkışma hissi, Deride kaşıntılı kabarıklıklar (urtiker) ve şişlikler (anjioodem), ve tum belirtilerin birarada olduğu, ayrıca kan (tansiyon) basıncı duşukluğunun de eşlik ettiği anafilaksi
Kimlerde ne oranla gorulur?
Toplumun genelinde % 25
Doktor ve hemşirelerde % 915
Diş doktorlarında % 4
Laboratuvar calışanlarında % 3
Doğumsal idrar yolları anomalisi olan cocuklarda % 65
Kimler risk altındadır?
Atopik (allerjik) bunyeli kişiler
Tekrarlayan ameliyat geciren kişiler (doğumsal idrar yolları anomalisi, şant ameliyatları gibi)
İdrar tutamama nedeniyle idrar yolu kateteri kullananlar (serebral palsy, felcli hastalar)
Lateks uretiminde calışan kişiler
Doktor, diş doktoru, hemşire ve hasta bakıcılar
Kaynak: Doc Dr A Zafer Calışkaner
