Latife Hanım'ın Sır Kitabı Bulundu

Latife Hanım'ın Atatürk ile yaptığı izaç, sırrını koruyor 1975 tarihinde ölünceye kadar evliliği ile ilgili hiç kimse ile konuşmayan Latife Bayan'ın bir kitap yazdığı ortaya çıktı

Ebru TOKTAR'ın haberi

Türk kadınının modernleşme tarihinin sembollerinden olan Latife Bayan ’ın hayatı, Atatürk ile evlenmesinden boşanmasına değin her anıyla bir sır perdesi gibi gizemini koruyor Atatürk ile boşandığı 5 Ağustos 1925 tarihinden, öldüğü 13 Temmuz 1975 tarihine kadar hiç kimseye evliliği hakkında konuşmayan Latife Bayan ’ın ‘Müslüman Bayan Nasıl olmalı ’ adlı bir kitap yazdığı ortaya çıktı

“Latife Hanım ’ın Kağıtları addlı kitabı yazan analist Fatih Bayhan, yayınlamayan kitabın bugüne dek ailesince korunduğunu söyledi

Fatih Bayhan, kitaba ilişkin şunları anlattı:

Kitabımı hazırlarken, Latife Hanım ’ın kızkardeşi Vecihe İlmen ’in torunu olan Mehmet Sadık Öke ile görüştüm Latife Hanım, Atatürk ile evlenmeden önce 1920 yaşlarında iken, Fransızca bir kitap hazırladığını öğrendim Kitabın adını da ‘Müslüman Bayan Nasıl Olmalı ’ koymuş Latife Bayan ’ın kendi elyazısı ile Fransızca kaleme aldığı bu kitap, hiç yayınlanmamış ve günümüze dek sır gibi saklanmış Latife Hanım ’ın bu kitabından, Atatürk ’ün farkında olup olmadığını bilmiyoruz Dolma kalemle inci gibi yazılan kitap, Latife Bayan ’ın ailesi tarafından özenle saklanıyor ve kimseye verilmiyor Ben kitabın bir bölümünü çözümleme fırsatı buldum

ÜÇ DİNDE KADINI İNCELEMİŞ

Kitabın giriş bölümünde, Grek ve Roma dönemlerinden başlayarak, kadınerkek ilişkileri ve kadının sosyal hayattaki rolü, bilimsel bir ivedi ciddiyetinde araştırılmış daha sonra dinlerin kadına bakış açısı çerçevesinde ‘Hıristiyanlıkta Kadın ’, ‘Musevilikte Kadın ’, ‘Müslümanlıkta Bayan ’ başlıklı bölümlerden oluşan incelemelere yer verilmiş Latife Hanım araştırmasında, bilhassa Müslüman kadınların neden eğitim, sosyal ve siyasal hayatın dıştan kaldığı üzerinde duruyor, Osmalı ’daki eğitim kalitesinin düşüklüğünü eleştiriyor

Latife Bayan, Osmanlı dönemindeki sancıları anlatırken, kadının erkeğin çok arkasında kalmasında, dinlerin kadına manzara açısının etkili olup olmadığını da sorguluyor sonra ‘Müslüman Kadın Nasıl Olmalı ’ diye bir çabuk geliştirerek, kadının ‘bir hiç ’ gibi görülmesine isyan ediyor ‘Kadın eğitilmeli Cemiyet hayatında bayan eğitimi, kültürü ve bayan kimliği ile var olmalıdır Bayan, sosyal hayatta eşinin hemen yanındayer almalı diyor

Kadının adının yok sayılmasına isyan

Osmanlı ’da kadın nüfus hareketleri 2 ’nci Mahmut döneminde başlıyor Latife Hanım, böyle bir dönemde dokuz yabancı dil konuşuyor Belki de, Osmanlı döneminde Müslüman kadınların hiç yokmuş gibi sayılmasına isyan ederek, böyle bir çalışma yapmış olabilir Kitabı yazdığı tarihte Atatürk ’le az önce evli yok Kitap incelendiğinde, kadına görüş açısının bundan böyle değişmesi gerektiğinin öne çıktığını görüyoruz

Özel evrakları TTK ’da kilitli

Latife Hanım ’ın, özel yaşamına ilişkin çoğu sırrın yer aldığı özel evrakları Türk Tarih Kurumu ’nda korunuyor Yazan Fatih Bayhan ’ın açıklamaları, Türk Tarih Kurumu ’nda saklanan belgelerin dışında Latife Hanım ’ın, aile sandığında korunan çok özel eşyaları, mektupları ve notları olduğunu gösteriyor Latife Bayan ’ın bu kitabının, Atatürk ile evliliğinden önce kaleme alınması sebebiyle aile arşivinde kaldığı anlaşılıyor

Ailenin, bu kitabı sır gibi saklamasında Latife Bayan ’ın vasiyetinin de etkili olduğu söyleniyor Vefatından sonradan Latife Hanım ’a ait evraklar Türk Tarih Kurumu ’na teslim edilmiş ve 25 takvim mahremiyet mührü basılmıştı Ama bu sürenin 2005 ’te dolmasından sonradan Uşaki ailesi, Latife Bayan ’ın gizlilik arzusuna hürmet gösterilmesini ve sandığın açılmamasını istemişti TTK da ailenin bu talebine saygı gösterdiklerini açıklamıştı *