iltasyazilim
FD Üye
’Lemem’ ve ’kebair’ arasında çırpınıyoruz
GÜNAHLARI sınıflarken küçükve büyükgünahlar diye ayrım yaparız Buna göre bazı günahlar küçük ölçekli, bazıları ise daha büyük hacimlidir Bu çıkarım bazı İslam álimlerince kabul görmemiştir
Onlara göre her günah büyüktür (İsferüyini, Bekıllani, Lisveyni ve Kuşeyri gibi) Bu görüş sahiplerine hak vermek pek de kolay değildir Çünkü Kuranı Kerim bu ayrıma işaret eder
Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örter ve sizi şerefli bir yere sokarız( Nisa, 31) Kuranı Kerim bu bağlamda üç kavrama yer verir bir ayette Kebair’, ’fevahiş’ ve ’lemem’ Kebair; büyük günah, lemem; ufak tefek kusurlar, fevahiş ise çirkin işlerdir Kuranı Kerim ’lemem’e daha toleranslı bakıyor Yani hayatta işlenebilir kusurlar olarak bakar Ama ’kebair’ ve ’fevahiş’ hususunda dikkat çekiyor Ama Kuran’ın zirvelediği sıfat her zamanki gibi ’takva’dır(Necm, 32)
* * *
Peki büyük günah nedir?
Bu konuda da farklı görüşler vardır Ama en yaygın ve kabul göreni, Kuran ve sünnette yer alan, kişinin şahsiyetini gideren ve müeyyide ile karşılaşmaya yol açan eylemler büyük günahlardandır Peygamberimizin bir hadisi bu kapıyı aralıyor Size büyük günahların en büyüğünü söyleyeyim mi? Allah’a şirk koşmak, anne babaya karşı gelmek, yalan yere şahitlik etmek ve yalan söylemek (Buhari, Şehadet 5261)
Tabii ki bunu da kategorileştirmeliyiz Mesela, zina büyük günahtır Ama mahrem olan akrabayla daha büyük günahtır veya komşunun helaliyle olanı daha büyük günahtır Kul hakkını yemek günahtır ama yetimin hakkını yemek daha büyük günahtır İçki haramdır ama bunu mescit gibi kutsal bir mekánda içmek daha şiddetli günahtır
Peki, büyük günahların sayısı ne kadardır?
İbn Abben’in bir sözüne göre büyük günahlar 70’e yakındır Ama Said b Cübeyr’e göre de 700’e yakındır
Büyük günahlar hangileridir?
Büyük günahları sınıflandıran İslam álimleri; 1 İmanın şartları konusunda, 2 İslam’ın şartları konusunda, 3 Helal ve haram konusunda, 4 Ahlak konusunda işlenen büyük günahlar olmak üzere dört kategori saymışlardır Bu kategorileri göz ardı ederek büyük günahların bazılarını şöyle sıralayabiliriz
1 Allah’a ortak koşmak Allah’ın sıfatlarının, özelliklerinin başkasında belirdiğini iddia etmek
2 Gelecekten haber veren sahtekárlara, falcılara, sihirbazlara, káhinlere, yıldıznamecilere inanmak
3 Allah’tan başkasına yemin etmek Kişinin evladı, babası, annesi, hocası, üstadı üzerine yemin etmesi buna örnek olarak verilebilir
4 İslam’ın mukaddes bildiği şeylerle alay etmek
5 İslam’ın şartlarını yerine getirmemek
6 Helal ve haramları kendince keyfi olarak yorumlamak
7 Domuz eti ve murdar sayılan şeyleri tüketmek
8 Dinin haram saydığı şeyleri yemek ve içmek
9 Hırsızlık yapmak Kanunun, halkın, devletin malını dolaylı veya açık yolla yemek
10 Tefecilik yapmak İnsanların çaresizliğini sömürmek
11 Başkasının güçsüzlüğünü gözetleyip malına, mülküne, imkánlarına el koymak
12 Anne ve babaya isyankár olmak Onları çekiştirip üzmek
13 Akrabalarla bağıilişkiyi kesmek
14 Haset etmek Emanete ihanet etmek
15 Söz taşımak Koğuculukta bulunmak
16 Gıybet etmek
17 İnsanların gönlünü kırmak
18 Namusluiffetli kadına iftira atmak, dil uzatmak
19 Kendisiyle evlenilmesi yasak olanlarla evlenmek
20 İnsanlara küfretmek Eşinin baba ve annesine küfretmek
21 Ölçü ve tartıda, yani ticarette hile yapmak
22 Halka ulaşacak hizmeti ucuz dururken pahalıya mal etmek ve bu yolla dostlarına, akrabalarına çıkar sağlamak
23 Zina yapmak
24 Eşcinsel ilişkiye girmek Cinsel açıdan dengeyi bozmak anlamındaki hayatı meşrulaştırmak
25 Ádet halindeki eşiyle yakınlaşmak
26 Yalan söylemek Yalan yere yemin etmek
27 Hayvanlara işkence yapmak
28 Küçük günahları işlemeye devam etmek
29 Bir insanın canına kıymak
30 İntihar etmek
31 Rüşvet almak, vermek ve aracı olmak
Büyük günahlar bunlardan ibaret değildir Liste haylice uzundur İnsaflı bir gözle bu listeye baktığımızda toplumumuzda bütün bu günahların işlendiğini görebiliyoruz Bizler Kuran tabiriyle lememve kebairarasında gelgitler yaşıyoruz toplumca
Hurriyet Gazetesi 24 Nisan Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
NİHAT HATİPOĞLU
GÜNAHLARI sınıflarken küçükve büyükgünahlar diye ayrım yaparız Buna göre bazı günahlar küçük ölçekli, bazıları ise daha büyük hacimlidir Bu çıkarım bazı İslam álimlerince kabul görmemiştir
Onlara göre her günah büyüktür (İsferüyini, Bekıllani, Lisveyni ve Kuşeyri gibi) Bu görüş sahiplerine hak vermek pek de kolay değildir Çünkü Kuranı Kerim bu ayrıma işaret eder
Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız sizin küçük günahlarınızı örter ve sizi şerefli bir yere sokarız( Nisa, 31) Kuranı Kerim bu bağlamda üç kavrama yer verir bir ayette Kebair’, ’fevahiş’ ve ’lemem’ Kebair; büyük günah, lemem; ufak tefek kusurlar, fevahiş ise çirkin işlerdir Kuranı Kerim ’lemem’e daha toleranslı bakıyor Yani hayatta işlenebilir kusurlar olarak bakar Ama ’kebair’ ve ’fevahiş’ hususunda dikkat çekiyor Ama Kuran’ın zirvelediği sıfat her zamanki gibi ’takva’dır(Necm, 32)
* * *
Peki büyük günah nedir?
Bu konuda da farklı görüşler vardır Ama en yaygın ve kabul göreni, Kuran ve sünnette yer alan, kişinin şahsiyetini gideren ve müeyyide ile karşılaşmaya yol açan eylemler büyük günahlardandır Peygamberimizin bir hadisi bu kapıyı aralıyor Size büyük günahların en büyüğünü söyleyeyim mi? Allah’a şirk koşmak, anne babaya karşı gelmek, yalan yere şahitlik etmek ve yalan söylemek (Buhari, Şehadet 5261)
Tabii ki bunu da kategorileştirmeliyiz Mesela, zina büyük günahtır Ama mahrem olan akrabayla daha büyük günahtır veya komşunun helaliyle olanı daha büyük günahtır Kul hakkını yemek günahtır ama yetimin hakkını yemek daha büyük günahtır İçki haramdır ama bunu mescit gibi kutsal bir mekánda içmek daha şiddetli günahtır
Peki, büyük günahların sayısı ne kadardır?
İbn Abben’in bir sözüne göre büyük günahlar 70’e yakındır Ama Said b Cübeyr’e göre de 700’e yakındır
Büyük günahlar hangileridir?
Büyük günahları sınıflandıran İslam álimleri; 1 İmanın şartları konusunda, 2 İslam’ın şartları konusunda, 3 Helal ve haram konusunda, 4 Ahlak konusunda işlenen büyük günahlar olmak üzere dört kategori saymışlardır Bu kategorileri göz ardı ederek büyük günahların bazılarını şöyle sıralayabiliriz
1 Allah’a ortak koşmak Allah’ın sıfatlarının, özelliklerinin başkasında belirdiğini iddia etmek
2 Gelecekten haber veren sahtekárlara, falcılara, sihirbazlara, káhinlere, yıldıznamecilere inanmak
3 Allah’tan başkasına yemin etmek Kişinin evladı, babası, annesi, hocası, üstadı üzerine yemin etmesi buna örnek olarak verilebilir
4 İslam’ın mukaddes bildiği şeylerle alay etmek
5 İslam’ın şartlarını yerine getirmemek
6 Helal ve haramları kendince keyfi olarak yorumlamak
7 Domuz eti ve murdar sayılan şeyleri tüketmek
8 Dinin haram saydığı şeyleri yemek ve içmek
9 Hırsızlık yapmak Kanunun, halkın, devletin malını dolaylı veya açık yolla yemek
10 Tefecilik yapmak İnsanların çaresizliğini sömürmek
11 Başkasının güçsüzlüğünü gözetleyip malına, mülküne, imkánlarına el koymak
12 Anne ve babaya isyankár olmak Onları çekiştirip üzmek
13 Akrabalarla bağıilişkiyi kesmek
14 Haset etmek Emanete ihanet etmek
15 Söz taşımak Koğuculukta bulunmak
16 Gıybet etmek
17 İnsanların gönlünü kırmak
18 Namusluiffetli kadına iftira atmak, dil uzatmak
19 Kendisiyle evlenilmesi yasak olanlarla evlenmek
20 İnsanlara küfretmek Eşinin baba ve annesine küfretmek
21 Ölçü ve tartıda, yani ticarette hile yapmak
22 Halka ulaşacak hizmeti ucuz dururken pahalıya mal etmek ve bu yolla dostlarına, akrabalarına çıkar sağlamak
23 Zina yapmak
24 Eşcinsel ilişkiye girmek Cinsel açıdan dengeyi bozmak anlamındaki hayatı meşrulaştırmak
25 Ádet halindeki eşiyle yakınlaşmak
26 Yalan söylemek Yalan yere yemin etmek
27 Hayvanlara işkence yapmak
28 Küçük günahları işlemeye devam etmek
29 Bir insanın canına kıymak
30 İntihar etmek
31 Rüşvet almak, vermek ve aracı olmak
Büyük günahlar bunlardan ibaret değildir Liste haylice uzundur İnsaflı bir gözle bu listeye baktığımızda toplumumuzda bütün bu günahların işlendiğini görebiliyoruz Bizler Kuran tabiriyle lememve kebairarasında gelgitler yaşıyoruz toplumca
Hurriyet Gazetesi 24 Nisan Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız
NİHAT HATİPOĞLU