LENFOMALAR:Lenf sisteminden köken alan habis bir hastalıktır

LENFOMALAR:Lenf sisteminden köken alan habis bir hastalıktır lenfomada kaşıntı LENFOMA NEDİR ? Lenfoma ,öteki grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha nitelikli hayat sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha artı galibiyet elde edilmiş bir hastalıktır Lenf sisteminden köken bölge habis bir hastalıktır Lenfomalar ilk kez 2 gruba ayrılır Hastaların eksik bir kısmı Hodgkin Hastalığı denilen lenfoma türüne sahiptir Ekseriyet, Hodgkin dışı (Nonhodgkin) denilen lenfoma grubunda yer alır ve hastaya yalnızca lenfoma deniliyorsa genelde bu grup kastedilmektedir LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? Lenfatik ve immun sistem , vücudun enfeksiyonlara karşısında çaba etmesini sağlayan sistemin içinde yer alır Lenfatik sistemde lenf bezeleri denilen boyun, koltuk altı, kasık bölgelerimizde normalde erişkinlerde genellikle ele gelmeyen ufak yapılar vardır Hem lenfatik sisteme dahil olan organlar vardır Bunlar bademcikler, dalak, karaciğer, kemik iliği ve göğüs boşluğumuzda yer alan ve çocuklukta etkin olan bir organ timusdur Keza mide, ince barsak ve cildimiz katmanları aralarında bu lenfatik yapılar yer almaktadır Hastalık , yukarda yer alan lenfatik yapılardaki alışılagelmiş hücrelerin yerinde olağandışı şekil, yada çabuk ayrılma özellikleri olan hücrelerin ortaya çıkması ile gelişmektedir Bu hücreler ayrıca dalağa, karaciğer ve kemik iliğine dağıtım özelliği gösterebilmektedir HODGKİN KADINSI LENFOMALAR BELİRTİLERi NELERDİR ? En sık görülen belirti boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerindeki lenf bezelerinin ağrısız şişerek ele gelmesidir Hastalarda diğer bulunabilen belirtiler ise söyledir; sebebi tam açıklanamayan ateş, kilo kaybı, gece terlemesi, halsizlik, ciltte kaşıntı… Bu şikayetler, grip gibi başka hastalıkların seyrinde de görülebilir bu nedenle bu nesil bulguları olan hastalarda lenfoma teşhisini fakat doktor koyabilir TANI NASIL KONUR ? Lenfoma olasılığı düşünülen hastada emin tanı konulabilmesi için artan lenf bezinin tümünün çıkartılması veya her hangi bir organda resmileşmiş ise parça alınması birincil işlemdir Yapılan bu işleme biyopsi denir Elde edilen dokuların patolog göre değişik işlemlere yan tutularak mikroskop aşağıda incelenmesiyle tanı konur Hodgkin dışı lenfoma için çok bambaşka sınıflamalar vardır Patolog tarafından hangi tipi olduğu teşhis raporunda verilir Bu tiplerin önemi; hangi tedavi seçeneğinin hasta için uygun olacağını göstermesidir Doktor hangi tedavi seçeneğini uygulayacağına patoloji raporunda belirtilen tiplemeye kadar karar verir EVRELEME NEDİR ve NASIL YAPILIR ? Evreleme hastalığın yaygınlığının belirlenmesi işlemidir Hastada lenf bölgeleri taranmalıdır Hastanın el ile saptanabilecek boyun, koltuk altı, kasık vb bölgelerindeki lenf bezlerine muayene sırasında bakılır Elle saptanamıyan öteki bölgelerinde ise basit doğrudan doğruya röntgen grafileri, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) yada magnetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi değişik görüntüleme yöntemleri kullanılır Görüntüleme yöntemleri ile genellikle boyun, göğüs (toraks), karın (abdomen) ve daha alçak karının (pelvis) bölgeleri incelenir Ayrıca kemik iliği biyopsisi yapılarak kemik iliğinde yayılma olup olmadığı araştırılır NASIL ÇARE EDİLİR ? Her lenfoma hastası için tedavi kendine özgündür Çünkü hastalığın evresine, hücre tipine, hastanın yaşına, hastanın tedaviyi kaldırıp kaldıramayacağına ve lenfoma tipinin süratli yada yavaş seyirli oluşuna kadar hekim tedavinin şeklini ve verilecek ilaçları belirler Hodgkin dışı lenfomanın tedavisi ilaçlarla (kemoterapi), ışın tedavisiyle (radyoterapi) veya ikisi birlikte olarak yapılmaktadır Hem hastadan kök gözenekli olan toplanarak yüksek doz kemoterapi sonrası bu kök hücreleri baştan hastaya verme işlemi (yüksek doz kemoterapi ve otolog periferik kök hücre transplantasyonu), biyolojik ilaçlarlai ve cerrahi olarak da çare edilebilmektedir Ara Sıra yavaş seyirli lenfomalarda hastaya çare verilmez ve hasta belli aralarla hekim göre teftiş edilerek izlenir Hastanın tedavisine karar veren uzmanlar tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğu olmaktadır TEDAVİNİN EMRINDEKI ETKİLERİ NELERDİR ? Tedavi sırasında kullanılan ilaçları tipine ve dozuna göre bir takım gözden düşmüş etkiler olabilmektedir Bunlara yan etkiler denir Burada sık görülenler belirtilecektir Ama siz bu tedaviler sırasında fark ettiklerinizi doktorunuza bildirerek bunlarında değerlendirilmesini ve bunlar için yapılabilecek tedavileri öğreneceksiniz Hodgkin dışı lenfoma tedavisinde kullanılan ilaçların bulantı ve kusma emrindeki etkisi genelde hafif ve kısa süreli olmaktadır Saç dökülmesi bir takım tedavilerde hafif bazılarında ayrıntılarıyla akma tarzındadır Fakat çare bittikten sonra 6 ay içerisinde çoğunlukla eskisi değin güzel saçlarınızın geri geleceği bilinmelidir Kemoterapi sırasında kan hücrelerinin üretim yeri olan kemikiliği de tedaviden etkilenmektedir Bu karşımıza kırmızı küreciklerin azalması (kansızlık), beyaz kürelerimizin azalması (lökopeni), enfeksiyonlarla savaşan beyaz küreler içinde kayda değer bir grup olan nötrofillerin azalması (nötropeni) ve kanama olmasını önleyen trombosit denilen küçük kan hücrelerinin azalması (trombositopeni) olarak karşımıza çıkabilmektedir Bu kan hücrelerindeki azalma, doktorunuz göre belirli aralarla yapılan kan sayımları ile izlenecek ve gerekli görülen kan ürünleri başkasından elde edilerek size verilecektir Kemoterapi böbrek ve karaciğer işlevlerini etkileyebilir ; bu şart gerekli kan tetkikleri ile izlenir Hastalarda iştahsızlık, damak zevki lezzet alımında değiştirme, deri ve tırnaklarda renk koyulaşması, geçici yada daimi fertilite(üreyebilirlik) değişiklikleri olabilmektedir Burada bildirilmiş olan ast etkiler her hastada mutlaka olacak belirtiler olarak düşünülmemelidir Radyoterapiye ast ast etkiler, ışın yapılan bölge ve verilen doza kadar istikrarsızlık gösterir Çoğunlukla hastalarda radyoterapinin ilerleyen günlerinde dermansızlık hali gelişmektedir Hastaya dinlenmesi, yapabildiği değin hareket etmesi önerilir Radyaterapi yapılan alanlarda kıl ve saç kaybı, kızarma, kuruluk, duyarlık ve kaşıntı, deri koyulaşması sık görülen yanetkilerdir Boyun ve göğüs alan radyoterapisi sonrası boğazda kuruluk ve yutma güçlüğü olmaktadır Karın bölgesine yapılan radyoterapilerde bulantı, kusma, ishal ve idrar şikayetleri ortaya çıkabilmektedir Kan hücreleri etkilenebileceğinden kan sayımları ile yakın peşine düşüp takip edilir Alev yükselmesi ve umulmayan kanamalar olduğunda peşine düşüp takip eden doktorun hastalar tarafından uyarılması gerekir Biyolojik tedaviler aşı tarzında (interferon) uygulanır Bunların alt etkileri soğuk algınlığı bulgularını andırır Kırıklık, bitkinlik, titreme, ateş, kas ve eklem ağrıları, iştah kaybı, bulantı, kusma ve ishal olabilir Yüksek doz kemoterapi ve periferik kök hücresel transplantasyonunda alt etkiler alışılagelmiş dozda kemoterapi tedavisinden daha fazladır Hastalar kanama, infeksiyon organ yanetkileri açısından yakın takibe alınır HODGKİN HASTALIĞI Lenfomalar içinde yer alan bir alt gruptur Öteki lenfomalara hodgkin dışı lenfomalar denir Hodgkin hastalığı lenfomaların yaklaşık dörtte birini ,yani epeyce azını oluşturmaktadır Vücudumuzdaki lenf organlarından köken alır, çoğunlukla tek veya birkaç adet lenf bezesinin büyümesi hasta kadar fark edilen ilk olaydır RISK FAKTÖRLERİ NELERDİR? Hastalığın sebebi bütünüyle bilinmemektedir Bulaşıcı değidir Kardeşlerinde hodgkin hastalığı olanların bu hastalığa yakalanma riski daha fazladır Ebstein Barr adlı virusun hastalığa yakalanmayı arttırdığı düşünülmektedir Hastalar genelde 15 ile 34 yaşları arasındaki genç erişkinlerdir HASTALIĞIN BELİRTİLERİ TANISI VE TEDAVİSİ Hodgkin hastalığının belirtileri, tanısı, evrelemesi ve tedavisi (kemoterapi ve radyoterapi) ve emrindeki etkileri Hodgkin dışı lenfoma ile benzerdir (bakınız lenfoma) Fakat tedavide kullanılan ilaç ve şemalar, veriliş zamanları farklıdır Hastalığın genel seyri hodgkin dışı lenfomalara nazaran daha iyidir Hastaların büyük çoğunluğu yerinde tedaviyle iyileşmektedir