Leonardo da vinci hayatı

LEONARDO DA VİNCİ


Mükemelliğin ve insan zekâsının en son noktasının gelmiş geçmiş en büyük temsilcisi, fazla yölü usta, yüzyıllara damgasını vuran mucit, heykeltraş, mimar, mühendis, İtalyan Rönesansının en büyük ressamı


İtalyan Rönesansının ve hümanizmin en büyük güçlerinden biri olan Leonardo Da Vinci, 1452 yılında ailesinin adını aldığı Vinci kasabasında doğdu Babası avukat Ser Piero Antonio da Vinci, Leonardo'nun annesi aristokrat bir aileden gelmediği için onunla evlenemedi ve Leonardo izaç dışı doğdu Annesi Catarina daha sonra başka bir erkekle evlendiği için Leonardo babasının evinde yetiştirildi

Leonardo, ilköğrenim yıllarında aritmetiksel ve geometride öğretmenlerini sorduğu sorularla şaşırtacak dek çabuk ilerledi Keskin zekâsı ve yetenekleri fazla ufak yaşlarda bile dikkat çekiyordu Müzikle de ilgileniyor ve epeyce iyi bir şekilde lut çalıyordu Lakin çocukluk yıllarında en gözde meşguliyet resimdi Babası bu yeteneği farkedince, onu Flosansa'nın en önemli atölyelerinden birinin başında olan ve aslen bir kuyumcu ustası olan Andrea del Verroccio'nun eğitimine verdi Burada Botticelli, Perugino, Lorenzo di Credi, Francesco di Simone, Botticini ve Biagio d'Antonio ile birlikte son derece ayrıntılı bir sanat eğitimi aldı Leonardo,1469 ile 1476 yılları aralarında devam ettiği alışılmışın dıştan bir eğitim veren 'politeknik labarutuvarından' çizim, mimari ve heykelin yanı sıra optik, bitkibilimsel ve müzik alanlarında da temel bilgiler edindi (Leonardo'nun ünlü Arno Manzarası, Müneccim Kralların Tapınması ve Aziz Hieronymus eskizi ile birkaç resim bu döneme aittir) Veroccio'nun ''İsa'nın Vaftiz Edilmesi'' tablosundaki meleklerden birinini Leonardo'ya ait olduğu düşünülmektedir

1472 yılının Haziran ayında adı Floransa'lı ressamlar loncasının defterine bağımsız bir artist olarak Lyonardo di Ser Piero da Vinci diye geçti 1482 yılına kadar meşhur ve zengin bir koruyucusu olmadan bağımsız olarak çalıştı Yalnızca kendi seçtiği fotoğraf ve heykel konularını çalıştı hem örneklerini doğadan bölge birincil artist oldu Eski fotoğraf anlayışının biçim ve renk çalışmalarından epeyce ileri artan bir şekilde ışık ve gölge etkilerinin birincil farkına varan sanatkâr da o oldu Rengin perspektifle değişkenliğini irdeledi Ama ışığın özelliklerini yalnızca görmekle yetinmedi, bilgiye aleyhinde doymaz merakıyla gözün maddi yapısını inceledi, optik ve dalga hareketleri üstüne çalıştı Bununla da yetinmeyen Leonardo, hayvan ve insan bedeninin yapısını inceledi ve adele hareketlerinin kurallarını araştırdı Birincil kez fizyoloji ve bitkibilimsel'i inceleyerek bu bilimlere de öncülük yaptığını da eklersek onun ne değin çok yönlü bir akıl olduğu anlaşılır

1482 yılında Leonardo, Milano'ya gitti O sıralar Milano'yu Ludovico Sforza yönetiyordu Leonardo ona alımlı bir mektup yazarak hizmette bulunmayı teklif etti Askerlik ve savaş yönetiminde kendi buluşu olan dokuz yeni us ileri sürdü ve onuncu fikrini de şöyle özetledi; ''10 Uzlaşma zamanında, mimarlıkta, binalar kurmakta ve suyolları yapımında ustalara eriştim Bilye bronz ya da tuğladan heykeller yontabilirim Fotoğraf yapmak ise, mesleğimdir; bunu mesleğini yerine getiren herhangi bir adamın becerdiği değin becerebilirim Hem, babanızın anısını ölümsüzleştirecek bir abide yapabilirim''

Leonardo Milano'ya sırası gelmişken at başı büyüklüğündeki lutunu da yanında götürmüş, Dükün önünde çaldığı süre tüm müzisyenleri altetmişti Hem zamanını en iyi ön çalışmasız şiir söyleyicisiydi Dük bu genç Floransalı ressamın çekiciliğine hemencecik kapıldı ve teklifini kabul etti Böylece onun on yedi yıl Milano'eda yaşayıp çalışmasını sağladı

Dehasını değişik çalışmalarıyla ortaya koydu Ludovico da onun kişiliğini sanatı dek iyi değerlendirebilmesini bildi Leonardo bütün saray eğlence ve gösterilerinin de başındaydı Hicivler, alegoriler ve şarkılar yazıyor ve ayrıca kendi görevleriyle de uğraşıyordu Bu yoğun çalışma temposunu kendine has bir uyuma düzeniyle gerçekleştirebiliyordu Günün her saatinde yanlızca 15 dakika uyuyarak verimli bir egzersiz sistemi geliştirmişti 1485 'de Milano'da görülen bir salgın, Leonardo'ya şehri bir sağlık durumu düzeniyle yeniden kurma fikrini verdi Planları hazırladı ve Ludovico'ya sundu Ertesi yıl Milano katedrali için planlar hazırladı giderken geometri, gökbilim, enerji ve lut yapımı üstünde çalışıyor, anlamsız zamanlarında da Francesco Sforza'nın beygir üzerindeki heykelinin modelini hazırlıyordu Yıllardan Beri süren çalışmanın sonunda 80 metrelik heykeli tamamladı ve Milano'da sergiledi Ama bu dev heykelin bronzdan dökümü yapılamamıştı ve altı sene sonradan da Milano Fransızların saldırısına uğradığında okların hedefi oldu ve yıkıldı

Leonardo Da Vinci, 1494 yılında Lombardiya ovasını baştanbaşa kaplayacak suyolları şebekesinin planlarını hazırladı ve yıldırım ve fırtına üstüne gözlemler yaptı Usta Leonardo ise ''Madonna'' resmini bitirmiş ve benzer yıl resimlerinin en ünlüsü ''Son Yemek'' tablosuna başlamıştı Bu resim Santa Maria delle Grazie manastırının duvarına yapılmıştı, ama tempera boyası sıvaya, sıva da duvara uymamıştı, kısa zamanda parça parça dökülmeye ve bozulmaya başladı Son Yemek Yemek adlı tablo, bozulmuş durumuna rağmen dünyanın en büyük eserlerinden biridir Rönesansın kusursuzluğa ulaşan ilk baş eseri ve tüm çağların resim tarihinde en kompozisyon diye tanımlanan bu eser, kusursuz tekniği ile ama yaratıcısının esin kaynağıyla irtifa ölçüşebilir Leonardo'nun Milano döneminde aralarında ''Kayaların Bakiresi'' adlı tablosunun da olduğu sayısız iç dekor ve portre çalışması vardır

Ludovico düklükten çekilince, Leonardo 1499 yılı sonunda Milano'dan ayrılarak Venedik'e gitti Venedik'te Düşes Isabella Gonzaga onu son derece iyi karşıladı Düşesin tebeşirle bir portresini yapan Leonardo, bunu daha sonra bir tablo haline getireceğine söz verdi ama bilim Leonardo'yu gittikçe daha büyük bir güçle kendine çekiyordu ve vaktinin koskocoman bir bölümünü matematiğe ve mühendisliğe ayırıyordu Leonardo'nun mimari ve askeri mühendisliğe ilgisi, gezilerini ve etkinliklerini de belirlemişti Savaş makineleri, toplar, nakliye ve kuşatma gereçlerine dair bilgisini dükalığın düşmesinden sonra, Cumhuriyetin askeri danışmanı sıfatıyla Venedik'e gittiğinde pratiğe dökme fırsatı buldu Leonardo askeri mühendis olarak, Brunelleschi, Taccola, Francesco di Gorgio ve Valturio'nun kavramlarını geliştirdi Ateşli silahların ortaya çıkmasından sonra karada ve denizde kullanılanılabilecek silahlar tasarladı ve balistik deneylerle bu silahların etkilerini gözler önüne serdi Leonardo'nun diğer askeri tasarımları aralarında fazla namlulu toplar, fırlatma mekanizmaları ve patlayıcılar da sayılabilir Ayrıca bugün kullandığımız haliyle makasın tasarımcısı da Leonardo'dur

1500 yılının Nisan ayında Flosansa'ya dürüst yola çıktı Hemen de coğrafyaya alaka duymaya başlamıştı, Hazar Denizi'ndeki med ve cezir üstüne çalışmalar yapıyor, yazılar yazıyordu bununla beraber Arno Nehri'nin kanalize edilmesi için planlar hazırlıyor ve öteki yol ve köprü yapımı projeleri üzerine çalışıyordu Hatta bu tasarımlarının arasında 1502'de Osmanlı Padişahı II Bayezid'e sunduğu ve Haliç için tasarladığı bir köprü de bulunur Ama kabul görmedi Bu tasarım daha sonra 2001 yılında Norveç'te yapıldı Bu dönemde Soderini Leonardo'ya yontması için bir mermer blok teklif etti, fakat buna ayıracak zamanı olmadığından teklifi geri çevirdi Bu misket sonradan Leonardo'nun çağdaşı olan Michelangelo'ya Davut heykelini yapması için verilmiştir

Michelangelo, Leonardo'yu sevmezdi Bir gün yolda karşılaştıklarında, Michelangelo ona '' Beygir ressamı! Bir heykeli bile bronza dökemeyip utanç içinde kaldın'' diye bağırdığı söylenti edilir

1502 yılında Cesare Borgia'nın hizmetine giren Leonardo, tüm orta İtalya'yı başmühendis sıfatıyla dolaştı ve bu yolculukları sırasında yaptığı kusursuz ve ayrıntılı altı harita bugün Windsor Saray Kitaplığı'nda saklanmaktadır Kısa bir süre sonradan Floransa'ya dönen Leonardo, Floransalı bir soylunun sarayının görüşme odası için savaş resmi taslağı hazırlamakla görevlendirildi Leonardo'nun değişiyle hayvanca bir delilik olan bu savaş resmi bütün ressamların hayranlığını ve övgüsünü kazandı Leonardo'nun Raphael gibi genç sanatçılar üstünde bıraktığı etkiler büyük ve daimi oldu Bu dönemde Leonardo, meşhur devlete ait ''Mona Lisa'' üstünde çalışıyordu 1506 yılında tamamlanan bu resimdeki kadın portresi, gülümsemesi, garipliği ve anlamının güçlülüğüyle ün salmıştır

Benzer yıl bir defa daha Milano'ya gitti ve ünü ordan Fransa'ya dek ulaşana kadar orda kaldı 1514 yılında Fransa kralı I Fransuva'nın teklifini kabul ederek Ambois yakınındaki Cloux şatosuna yerleşti Öldüğü 1519 tarihine değin da burada yaşadı

Doğaüstü fotoğraf ve heykellerinden diğer anekdot defterlerindeki yazıları ve taslaklarıyla yüzyılların en büyük insanı ve en ulu zekâsı sıfatını hakeden Leonardo, ta o çağlarda bir uçak taslağı çizmiş, buharın kullanılışını da inceleyip, bir buhar topu ve gemilere çark şemaları da çizmiştir

Hidrolik biliminin yaratıcısı ve resim çekiminde karanlık odanın bulucusudur Suyun molekül yapısı, ses ve ışık dalgaları üstüne geniş bilgisi olan Leonardo, çiçek ve filiz yapısı ve düzeni konusunda da çalışan birincil kişidir *