'Libya tezkeresi' Resmi Gazete'de yayımlandı

Hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak halde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde Türkiye sonları dışında harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği temellere nazaran kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü önlemin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin yapılması için, Anayasa'nın 92'nci hususu uyarınca bir yıl mühletle müsaade verilmesine dair TBMM kararı, Resmi Gazete'de yer aldı. Kararda, Libya'da Şubat 2011'de meydana gelen olayları takip eden süreçte, demokratik kurumların inşa edilmesine yönelik uğraşların, artan silahlı çatışmalar nedeniyle akamete uğradığı, ülkede parçalanmış bir yapının ortaya çıktığı anımsatıldı.

Ayrıyeten, Libya'da ateşkes tesis edilmesi, siyasi bütünlüğün oluşturulması ve işleyen bir devlet sisteminin kurulmasının mümkün olmaması üzerine, barış ve istikrarın tesisini teminen Birleşmiş Milletler (BM) kolaylaştırıcılığında ülkedeki tüm tarafların iştirakiyle yürütülen ve yaklaşık 1 yıl süren Libya Siyasi Diyaloğu sonucunda, Libya Siyasi Anlaşması'nın 17 Aralık 2015 tarihinde Fas'ın Suheyrat kentinde imzalandığı belirtildi. 

Libya Siyasi Muahedesi kapsamında oluşturulan Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin 2259 (2015) sayılı Kararı uyarınca memleketler arası toplum tarafından ülkeyi temsil eden tek ve yasal hükümet olarak tanındığına işaret edilen kararda, "BM Güvenlik Konseyi'nin 2259 (2015) sayılı Kararı; Libya Siyasi Anlaşması'nın uygulanması ile Ulusal Mutabakat Hükümeti dahil kelam konusu muahedede atıfta bulunulan Libya kuruluşlarının desteklenmesinin yanı sıra üye devletlere mutabakatta yer almayan ve meşruiyet tezinde bulunan paralel kuruluşlara dayanağın ve bunlarla temasın kesilmesi için de davette bulunmaktadır." tabirlerine yer verildi. 



'Libya'da insani durum giderek kötüleşmektedir'

"Libya Siyasi Anlaşması'nda yeri bulunmayan, bu çerçevede hem ulusal hem memleketler arası bakımdan gayrimeşru bir nitelik taşıyan kelamda Libya Ulusal Ordusu'nun 4 Nisan 2019 tarihinde başşehir Trablus'u ele geçirmek ve Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni devirmek maksadıyla başlattığı taarruzların, ağırlaşarak ve genişleyerek devam ettiği" savunulan kararda, şunlar kaydedildi: 

- Libya’da çatışmaların sona erdirilmesi, ateşkes sağlanması ve siyasi sürece geri dönülmesi hedefiyle yürütülen diplomatik gayretlere karşın kelamda Libya Ulusal Ordusu, dış güçlerden de aldığı takviyeyle akınlarını sürdürmektedir. Sivilleri ve sivil altyapıyı da maksat alan bu akınlar nedeniyle Libya’da insani durum giderek kötüleşmektedir. Çatışmalar DEAŞ ve El-Kaide üzere terör örgütlerinin aksiyonları için uygun ortam oluşmasına da sebebiyet vermektedir. Başka taraftan, Libya toprakları ve kara suları Akdeniz üzerinden gerçekleştirilen milletlerarası insan ve göçmen kaçakçılığında da kullanılmaktadır. 

- Bu gelişmeler, Libya'ya ilaveten Türkiye dahil tüm bölge için de tehdit oluşturmaktadır. Kelamda Libya Ulusal Ordusu'na bağlı ögeler, Libya'da faaliyet gösteren Türk şirketleri, Libya'da ikamet eden Türk vatandaşları ile Akdeniz'de seyreden Türk bandıralı gemiler üzere Türk çıkarlarının maksat alınacağı tarafında açıklamalarda bulunmaktadır. Kelamda Libya Ulusal Ordusu'nun taarruzlarının durdurulmaması ve çatışmaların ağır bir iç savaşa dönüşmesi halinde, Türkiye'nin gerek Akdeniz havzasındaki gerek Kuzey Afrika'daki çıkarları da olumsuz tarafta etkilenecektir.



'İleride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için'

Kararda, Türkiye ile Libya ortasında imzalanan ve yürürlüğe giren Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılmasına Ait Mutabakat Muhtırası ile tarihi, toplumsal, siyasi ve ekonomik esaslı bağlantılar dikkate alındığında, Libya'da ateşkes ve barışın tesisiyle istikrarın sağlanmasının, Türkiye açısından büyük değer taşıdığı bildirildi.

Ulusal Mutabakat Hükümeti ile imzalanan Güvenlik ve Askeri İş Birliği Mutabakat Muhtırası'nın da Libya'nın karşı karşıya kaldığı tehditlerle gayrette muhtaçlık duyduğu eğitim düzeyi ve harekat yeteneği yüksek, disiplinli ve kurumsallaşmış bir ordunun teşkili için gerekli eğitim ve danışmanlık hizmetlerini kapsadığı vurgulanan kararda, şu sözler yer aldı:
- Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti, tüm bölgeyi etkileyebilecek, Libya'nın bütünlüğü ve istikrarına yönelik tehditler, DEAŞ, El-Kaide ve öteki terör örgütleri, yasa dışı silahlı kümeler ile yasa dışı göç ve insan ticareti ile çabada Türkiye'den askeri takviye talebinde bulunmuştur.
- Bu mülahazalar ışığında, Türkiye'nin ulusal çıkarlarına yönelik her türlü tehdit ve güvenlik riskine karşı memleketler arası hukuk çerçevesinde her türlü önlemi almak, Libya'daki gayri legal silahlı kümeler ile terör örgütleri tarafından Türkiye'nin Libya'daki menfaatlerine yönelebilecek hücumları bertaraf etmek, kitlesel göç üzere başka mümkün risklere karşı güvenliğin idame ettirilmesini sağlamak, Libya halkının gereksinimi olan insani yardımları ulaştırmak, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti tarafından talep edilen dayanağı sağlamak, bu süreç sonrasında meydana gelebilecek gelişmeler istikametinde Türkiye'nin yüksek menfaatlerini tesirli bir halde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine nazaran ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için hızlı ve dinamik bir siyaset izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak halde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde Türkiye sonları dışında harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği temellere nazaran kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü önlemin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek asıllara nazaran yapılması için Anayasa'nın 92'nci hususu uyarınca bir yıl mühletle müsaade verilmesi Genel Kurul'un 2 Ocak 2020 tarihli 41'inci Birleşiminde kabul edilmiştir.